اگر اخوان هم زنده بود؛ کتابش فروش نداشت

ایلنا؛: مفتون امینی(شاعر پیشکسوت) معتقد است: اکثر شاعران نسل‌های جدید، بدون توجه به زیرساخت‌ها و پشتوانه‌های ادبی؛ با تکیه بر افراط و تخیل از جامعه دور شده‌اند و متوجه وظایف هنری خود نسبت به جامعه نیستند.

وی در گفتگو با خبرنگار ایلنا دراین‌باره گفت: متاسفانه آن دسته از شاعران جوان که کارشان پشتوانه‌ی ادبی ندارد، فکر می‌کنند چون شعر سپید وزن و قافیه ندارد، می‌توانند هر نوشته‌ و متنی را بنویسند و آن را شعر بدانند. بدتر از همه اینکه مجلات و نشریات ادبی در کشور نیز در انحصار این دسته از شاعران قرار دارد.

امینی ضمن بیان این مطلب که با شرایط به وجود آمده، شاعران قدیمی‌تر ساکت نشسته‌اند و علاقه‌ای به انتشار شعر ندارند، اظهار داشت: آنچه در میان شاعران جوان به شکل افراطی رایج شده؛ نوپرستی است! این دسته از شاعران که معمولا متولدین دهه‌های ۶۰ و ۷۰ هستند، به زعم خود آینده‌اندیش‌اند؛ غافل از آنکه در غالب اوقات گرفتار خیال‌پردازی می‌شوند و از وظایف اجتماعی هنرمند و دغدغه‌های جامعه‌ی خود غافل می‌مانند.

این شاعر با اشاره به شاعران روس در تاریخ گذشته و تاکید بر رابطه‌ی شاعر با مسائل و مشکلات جامعه‌ی خود، گفت: اگر آثار شاعران روس و تاثیرات اجتماعی آن‌را بررسی کنیم، درمی‌یابیم که شعر شاعرانی بر وقوع انقلاب تاثیرگذار بود که اصلا خود را شاعران انقلابی و سیاسی نمی‌دانستد؛ مثلا پوشکین. اما شاعرانی که چنین داعیه‌هایی را داشتند، تازه بعد از وقوع انقلاب، از راه رسیدند و برای تغییر ذائقه سر سفره‌ی انقلاب نشستند؛ مثل مایاکوفسکی.

وی همچنین درمورد فضای مطبوعات و رسانه‌های ادبی توضیح داد: در گذشته مجلاتی وجود داشت که علاوه بر شعر شاعران جدید و نوگرا، به شاعران قدیمی‌تر نیز از دید احترام می‌پرداخت؛ مجلاتی همچون سخن، نگین، فردوسی و… اما در حال حاضر چنین مجله‌ای وجود ندارد. اگر هم دولت و نهادهای دولتی بخواهند پا پیش بگذارند و نشریه‌ای منتشر کنند، از همان ابتدا محکوم به دولتی بودن و بار منفی این مفهوم می‌شوند.

امینی با انتقاد به انحصارطلبی‌های مطبوعاتی گفت: مخاطبان شاعران جوان امروزی، چیزی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر هستند که بخشی از آن را خود شاعران، و بخش عمده‌ای از آن‌ها را اهالی مطبوعات و خبرگزاری‌ها تشکیل می‌دهند که رنج سنی‌شان بین ۲۰ تا ۴۰ سال است. این افراد که معمولا هم مجرد هستند، بعداز اتمام کار دور هم جمع می‌شوند، شب‌گردی می‌کنند، شعر می‌خوانند و سیگار می‌کشند.

وی ادامه داد: این افراد مخاطب شاعرانی مثل من نیستند. حتی من معتقدم اگر شاعری مثل مهدی اخوان ثالثنیز زنده بود و امروز مجموعه شعر تازه‌ای منتشر می‌کرد، کتابش بیشتر از ۳۰۰-۴۰۰ نسخه فروش نداشت! این اتفاقات متاسفانه نشات گرفته از رقابت‌های ناسالم و غرض‌ورزی‌هایی‌ست که در جامعه‌ی ادبی ایران ایجاد شده است.

این شاعر در پاسخ به این سوال که " چطور می‌توان این تقسیم‌بندی‌ها را برداشت؟ " گفت: ظاهرا راهی وجود ندارد. به نظرم باید منتظر گذشت زمان بود؛ شاید وقتی سن شاعران جوان امروز بالاتر رفت، تعادل به حوزه‌ی شعر و جریان‌های شعری برگردد.

وی همچنین درمورد دولت و نهادهای فرهنگی آن توضیح داد: وقتی به کتابخانه‌های عمومی سر می‌زنیم، می‌بینیم عمده‌ی کتاب‌های شعر موجود در کتابخانه‌ها متعلق به ۱۵-۲۰ سال گذشته‌ هستند و مثلا دوجلدی هوشنگ ابتهاج را که به تازگی منتشر شده ندارند! حال آنکه علاقه‌مندان قدرت خرید این کتاب‌ها را ندارند؛ بنابر این وظیفه‌ی دولت است که کتاب‌های ارزشمند جدید را در دسترس علاقه‌مندان قرار دهد.

مفتون امینی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از وظایف دولت کنترل قیمت کتاب‌هاست که متاسفانه آن را رها کرده‌اند. به همین دلیل ناشران قیمت‌های بالایی روی کتاب‌هاشان می‌زنند و امکان خرید مردم را کاهش می‌دهند.