رفع فیلتر فیس بوک باعثمیل به تفاهم و همکاری می‌شود

ایلنا: هفته گذشته علی جنتی(وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، با صراحت خواستار رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی ازجمله فیس بوک شد. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز قبلاً اعلام کرده بود که برداشتن قید غیرقانونی از شبکه‌های اجتماعی در کارگروه ویژه‌ای، خارج از این وزارتخانه درحال بررسی است. البته دادستان‌ کل‌ کشور نیز گفته است اگر جرایم و مصادیق مجرمانه‌ای که در فیس بوک بوده رفع شده باشد، می‌توان آن را رفع فیلتر کرد.

قادر باستانی(نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی)، در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، تلاش برای رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی را «اقدامی مناسب» خواند و تاکید کرد: از هر ۷ نفر ساکن کره زمین، یک نفر عضو فیس بوک است. اصولاً چنین اجتماعی را ما باید فرصت بدانیم، نه تهدید. آرمان‌های اسلامی ما که برآمده از فطرت انسانی است، در این عرصه عظیم جهانی قابل ارائه است. بنابراین آنها که فیس بوک را تهدید تلقی می‌کنند، کوته‌بین هستند و توانمندی آرمانی نظام را باور ندارند. بدیهی است امروز رفع فیلتر فیس بوک، باعثنشاط و اُلفت اجتماعی و میل به تفاهم و همکاری می‌شود.

وی افزود: ما در کشور، تفکری داریم که همواره به دنبال محدود کردن و ممنوع کردن هستند. آنها از هر پدیده جدید هراس دارند و آن را تهدید تلقی می‌کنند. زمانی داشتن ویدئوی خانگی را غیرقانونی کردند و اکنون داشتن گیرنده ماهواره پخش شبکه‌های تلویزیونی و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را مغایر قانون می‌دانند. من از این عزیزان دعوت می‌کنم، نتیجه این اقدامات را منصفانه رصد کنند و بگویند که آیا از رهگذر این ممنوعیت، جز بی‌احترامی به قانون و سبک شمردن قانون، چیز دیگری عاید جامعه شده است؟

باستانی تصریح کرد: این چه ممنوعیتی است که مقامات رسمی کشور هم به آن وقعی نمی‌نهند؟ بشقاب‌های ماهواره‌ای که هر روز بیشتر از قبل در سطح شهر خود را نشان می‌دهد، غیر از این است که دهن کجی به قانون را عمومیت می‌بخشد و آن را کاری عادی و معمول جلوه می‌دهد؟ تدبیر دولت و نظام، باید مبتنی بر احترام نهادن به قانون باشد و قانونی برای شهروندان محترم خواهد بود که بازتاب دهنده خواست ملی باشد، نه ممنوعیت‌هایی که در آن به رشد فناوری و نوگرایی جهانی توجهی نشده است.

وی وظیفه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در جهت اصلاح قوانین با توجه به پیشرفت‌های علمی و فناوری دنیا را وظیفه‌ای مهم و اساسی برشمرد و تاکید کرد: نمایندگان مردم باید به نظرات شهروندان توجه کنند و در راستای منافع ملی و اقدام برای گسترش تفکر انقلابی و آرمان‌های اصیل اسلامی در سطح جهان، موانع ارتباطی مردم را برطرف کنند. اگر این کار به موقع انجام نشود، بیم آن می‌رود که سبک شمردن قوانین مصوب، در جامعه نهادینه شود و نسل جدید، نگاه دیگری به قوانین و مقررات مصوب کشور داشته باشد.

باستانی دغدغه افرادی که از ممنوعیت، فیلترینگ و جلوگیری از دسترسی دفاع می کنند را قابل درک دانست و گفت: هدف و نیت عزیزانی که ایجاد مانع در دسترسی مردم به اطلاعات را موجب پاکیزگی جامعه و مصون ساختن جوانان از شبیخون فرهنگی دشمن می‌دانند، کاملاً پذیرفتنی و منطبق با قوانین و مقررات است، اما با آسیب‌شناسی موضوع و یافتن پاسخ برای این سئوال که آیا نتیجه کار، توانسته است آن هدف را محقق سازد، باید در پی راه حل‌های موثر و مفید باشیم.

وی افزود: ممکن است این دوستان، عدم موفقیت را نتیجه کم کاری مجریان قانون و نهادهای انتظامی بدانند، اما این درست نیست، چون ضابط قانون در صورتی می‌تواند در کار خود موفق باشد که عدم التزام به برخی قوانین و مقررات وضع شده، در جامعه همه گیر نشده باشد. از طرف دیگر، وقتی مانعی به نام فیلترینگ، به راحتیِ آب‌ خوردن، دور زده می‌شود، نشان می‌دهد شرایط جدیدی حاصل شده است که نیاز به فکر جدید و مقررات جدید دارد.

این کارشناس ارتباطات، مزایای استفاده از شبکه‌های اجتماعی را برشمرد و خاطرنشان کرد: امروزه فیس بوک مجالی را فراهم کرده که می‌توان با استفاده از آن در جهت ترویج دین، بیداری اسلامی و اشاعه فرهنگ ایرانی اسلامی قدم‌های بزرگی برداشت. محاسن و مزایایی چون تسریع درگفت وشنودها وارتباطات، می‌تواند در جهت مثبت استفاده شود. البته بدیهی است که هر فناوری از معایبی هم برخورداراست که باید با آگاهی‌بخشی و مصونیت‌سازی، مردم را کمک کرد تا گرفتار این آسیب‌ها نشوند.

باستانی با بیان اینکه برخورد منفعلانه با پدیده شبکه‌های اجتماعی، ضررهای جبران‌ناپذیری را نصیب جامعه می‌کند، گفت: باید با درک شرایط، برای حضور موثر در فیس بوک شتاب کرد. اگر فرصت طلایی حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی از دست برود، باید با تاسف، انتظار موفقیت شبیخون فرهنگی و تسلط فرهنگ مادی و غیردینی بر جوانان، نوجوانان و نوباوگان کشور را کشید.

وی افزود: آینده متعلق به تسلط بر شبکه‌های اجتماعی حقیقی و مجازی است. ما معتقدیم که صاحب فرهنگی ارزشمند هستیم و فرهنگ ما سازگارترین فرهنگ با فطرت انسانی است و این فرهنگ غنی راه سعادت دنیوی و اُخروی و خوشبختی را به بهترین وجه معرفی کرده است. از دیگر سو، دنیای امروز تشنه معنویت است. معنویتی که ما خود را پرچمدار آن می‌دانیم. بنابراین در فضای مجازی و در میان انبوه انسان‌های جست‌وجوگر حاضر در شبکه‌های اجتماعی، حرف‌های زیادی برای گفتن داریم. فرهنگ منطبق با فطرت معارف اهل بیت(ع)، جذابیت‌های فوق‌العاده‌ای برای جذب روح تشنه میلیون‌ها انسان علاقه‌مند دارد، بنابراین لازم است حساب ویژه‌ای برای حضور مؤثر در این شبکه‌ها برای گسترش ارزش‌های الهی باز کنیم.

این پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه، با تاکید بر اینکه شبکه اجتماعی فیس بوک براساس ضوابط و مقررات کشور ما فعالیت نکرده و در بسیاری موارد از خطوط قرمز نظام عبور می‌کند، اظهار داشت: این درست است که آنها خود را ملتزم به به رعایت مقررات ما نمی‌دانند، اما واقعیت ملموس آن است که یک شبکه با یک میلیارد نفر عضو در مقابل ماست، دو راه در پیش داریم: اول راه مثبت و فعالانه و دوم راه منفی و منفعلانه؛ من معتقدم انتخاب راه اول بهتر است، گرچه ضررهایی هم دارد، اما نفع آن بیشتر از ضرر است و پویایی و نشاط جامعه را در پی دارد و منطبق با تحولات آینده و نقش ایجابی انقلاب اسلامی است.

وی افزود: البته برخی معتقدند تفکیک محتوای مفید از محتوای مخرب فیس بوک، راه حل بهتری است اما باید توجه داشت که این امکان از لحاظ فنی وجود دارد یا نه؟ تفکیک محتوا در فیس بوک، بدون مسدود کردن کل سایت، اگر امکان پذیر باشد، باز راه‌حل اساسی و مطمئن نیست. توسعه شبکه‌های اجتماعی ملی هم راه حل موفقی نمی‌تواند باشد، چون انسان به چیزی که از آن منع شده است، حریص می‌شود و این طبیعت انسانی است.