فرید احمدی در گفتگو با ایلنا:
سرنوشت ترانه از سرنوشت ادبیات جدا نیست
ظرفیتهای زبانی در هر دورهای نیازمند ساختارشکنی است تا ظرفیتهای تازهای پیش روی ادبیات گذاشته شود و زمینهی بروز خلاقیت و پویایی در آثار را فراهم آورد. / وقتش رسیده بار دیگر تحولی تازه در حیطهی زبان رخ دهد.
ایلنا: فرید احمدی(شاعر و ترانهسرا) معتقد است روند رو به رشد ترانه طی سالهای اخیر توانسته است این قالب ادبی را در محافل و مجالس رسمی ادبی و نقد ادبی به رسمیت برساند.
وی دراینباره به خبرنگار ایلنا، توضیح داد: از دو سال قبل که مصاحبهی مفصلی با یکی از روزنامهها داشتم و نظرات و مواضع خود را درمورد شرایط و موقعیت ترانه در جامعه اظهار کردم، تا با امروز با رشد و روند رو به جلویی در جریان ترانهسرایی بودهایم که با افزایش کمی و کیفی ترانه همراه بوده است.
احمدی ضمن بیان این مطلب که سرنوشت ترانه از سرنوشت ادبیات جدا نیست، ادامه داد: به نظر من همچنان جای کار برای پیشرفت وجود دارد زیرا بچههای ترانهسرا انگیزهی کافی برای کار را دارند. اما احساس میکنم شعر ما(اعم از سپید، غزل و ترانه) به یک تحول عظیم نیاز دارد که بیش از همه میبایست در زبان رخ دهد.
این ترانهسرا در این مورد توضیح داد: به نظر من ظرفیتهای زبانی در طول زمان، تکمیل میشوند و در هر دورهای نیاز است که با ساختارشکنی برخی چهرهای برجستهی ادبی، ظرفیتهای تازهای پیش روی ادبیات گذاشته شود و زمینهی بروز خلاقیت و پویایی در آثار را فراهم آورد. دقیقا مثل همان کاری که نیما انجام داد و زبان فارسی را متحول کرد.
وی ادامه داد: به اعتقاد من نیما تنها به قالبها و جریانهای شعری خدمت نکرد؛ بلکه به طور کلی ظرفیتهای زبان فارسی را افزایش داد. تا جایی که میتوان تاثیرات نیما را حتی در آثار ترجمهای و دانشگاهی نیز دید. او خاصیتی مفصلی به زبان داد و آن را از حالت خشک و غیرانعطاف پذیری که داشت خارج کرد و به عبارتی بر سرنوشت چندین نسل بعد از خود تاثیر گذاشت.
احمدی با تاکید بر این رویکرد که وقتش رسیده بار دیگر تحولی تازه در حیطهی زبان رخ دهد، اظهار داشت: ترانه نیز از این قاعده مستثنا نیست و نیاز به تحولات زبانی دارد که میبایست به تبع تحولات کلان در زبان ادبیات، متحول شود و ظرفیتةای تازهای را برای مخاطبان ایجاد کند.
وی در پاسخ به این سوال که " میانگین ترانههای امروزی در چه حوزههایی پیشرفت کرده؟ " گفت: خوشبختانه ترانه جایگاه خودش را پیدا کرده و توانسته مخاطب جدی برای خود داشته باشد زیرا به نوعی وارد زندگی مردم و جامعه شده. در این راستا جالب است که میتوان نمود برخی از مبانی روانشناسی و حتی فلسفه را در برخی از ترانههای امروزی دید.
این ترانهسرا اظهار داشت: واقعیت این است که جامعهی امروز بسیار آگاهتر شده و مردم به مراتب با هوشتر شدهاند. دلیلش هم افزایش حجم گردش اطلاعات در جامعه است که در این مسیر، اینترنت و رسانههای مختلف نقش قابل توجهی را بازی کرده. به همین نسبت، ترانهسرایان نیز از معلومات و اطلاعات بیشتری برخوردار شدهاند و مباحثو مضامین موثرتر و جدیتری را دستمایهی آثارشان قرار میدهند.
احمدی اضافه کرد: من ۱۰ سال است که کلاسهای آموزشی برای علاقهمندان به ترانه برگزار میکنم و به وضوح شاهد تحول درک و تفکر نوجوانان و جوانان ترانهسرا در سالهای اخیر بودهام. این درحالیست که مثلا ۵ سال قبل برای توضیح پیچیدگیها و مضامین عمیق با آنها به مشکل برمیخوردم. ولی جوانان و نوجوانان نسل جدید، بسیار درک بالایی از مسائل دارند.
وی یکی دیگر از عوامل رشد و پیشرفت ترانه و به طور کلی آثار هنری را نزدیک شدن به فرهنگهای خارجی مختلف عنوان کرده و گفت: در چند دههی اخیر اگر شناختی از فرهنگهای بیگانه وجود داشت، بیشتر معطوف به جوامع اروپایی بود. اما من احساس میکنم طی سالةای اخیر به فرهنگهای دوردست هم نزدیک شدهایم و به نوعی در مسیر جهانی شدن قرار گرفتهایم.
این ترانهسرا ادامه داد: براین اساس سرعت دادن به این رویه میتواند به نفع فرهنگ اجتماعی و آثار هنری ما باشد. مثلا آشنا شدن با تفکران، آداب و رسوم و فرهنگ کشورهای افریقایی، امریکایی و… میتواند به واقع دریچههای تازهای باشد رو به فرهنگ و هنر ما.
سرایندهی مجموعهترانهی " تنها شدم باز " اظهار داشت: به نظر من تئوریسینهای فرهنگی هنری باید همانند ادوار پیشین که اهداف و رویکردهای کلانی را برای فرهنگ و هنر مشخص میکردند، در دورهی ما نیز هدفگذاری جدیدی داشته باشد مبتنی بر تئوری " هنر در خدمت انسان ". چراکه احساس میشود انسان امروزی بیشتر از هر دوره و زمانهای به هنر نیاز دارد.
وی افزود: با توجه به شیوع آشوبها و نگرانیهای جهانی که حاصل رویدادها و موقعیتهای تلخ است، مهمترین مساله این است که مردم بتوانند احساس آرامش کنند و زندگی خوبی در سایهی این آرامش داشته باشند. بنابراین این رویکرد میتواند رویکردی جهانی برای تمام گرایشهای فرهنگی و هنری باشد.
این ترانهسرا در پایان به فعالیتهای اخیر خود اشاره کرد و گفت: مدتیست درگیر آلبوم تازهی بنیامین بهادری هستیم که تا به اینجا چندین ترانه و ملودی تولید و انتخاب شد. قرار بر این است که همهی برای همهی قطعات مراحل تنظیم صورت بگیرد و در نهایت از میان این قطعات، آلبوم جدید بنیامین بسته شود.
وی ضمن اعلام خبر تجدید چاپ کتاب " تنها شدم باز " برای بار چهارم، افزود: طبق مذاکرات صورت گرفته، از آغاز دیماه کلاسهای آموزشی خود را که شامل کارگاه ترانه و مباحثآکادمیک ادبی خواهد بود، در فرهنگسرای ارسباران از پی خواهم گرفت و علاقهمندان میتوانند برای حضور در این کلاسها اقدام کنند.