دربرابر باج‌خواهان بایستید

هنرمندان صاحب‌نام تئاتر ایران امروز(۲۷ بهمن) به مراسم تودیع و معارفه مهدی شفیعی آمدند و نیازهای خانواده نمایشی و خطرهای پیش پای مدیرکل جوان هنرهای نمایشی را با او در میان گذاشتند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمود عزیزی با دعوت پیمان شیخی(مجری جلسه) به‌عنوان نخستین سخنران در مراسم معارفه مدیرکل هنرهای نمایشی به جایگاه رفت و با مرور سالهای گذشته گفت: از زمانی که آقایان انوار و بهشتی اینجا نشستند و درباره تئاتر صحبت کردند و بعد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اداره امور به میدان آمد و آقای عبدخدایی کار خود را آغاز کرد، تمام دوستان نویدهای خوش برای ارزش گذاشتن به این هنر مطرح کردند.

او ادامه داد: تمام حکومت‌ها در طول اعصار مختلف از ظرفیت‌های این هنر بهره برده‌اند و در این راه مسائلی نیز وجود داشته اما کار همچنان ادامه یافته و این هنر هنوز زنده و پابرجاست و رسالت خود را انجام می‌دهد.

عزیزی با بیان اینکه هیچ جمعیت هنری نداریم که متوسط سواد آنها لیسانس باشد؛ خاطرنشان کرد: تنها تقاضای من از مدیران این است که اگر دیدند نمی‌شود باری از دوش تئاتر برداشت حداقل باری بر دوش این خانواده تحمیل نکنند.

این هنرمند بخش دیگر صحبت‌های خود را خطاب به معاون امور هنری ادامه داد و گفت: در هیچ حکومتی و در هیچ نقطه جهان سهم سینما بیشتر از تئاتر نیست و همه حمایت‌ها در جهت حفظ هویت منطقه‌ای هنرهای نمایشی آن کشور حرکت می‌کند. همه بیشتر توجه خود را روی موسیقی و تئاتر معطوف می‌کنند و این رسالتی است که آقای مرادخانی باید به آن توجه داشته باشد.

عزیزی خاطرنشان کرد: امروز اگر با فردی از نیروی هوایی مواجه بودیم قطعا انتظاری از مدیریت نمی‌رفت اما از آقای شفیعی به عنوان یک تئاتری انتظار داریم. از دولت هم انتظار داریم که با گذشت سی و شش سال از انقلاب آزمون و خطا را کنار بگذاریم، بویژه وقتی می‌بینیم هنرمندان جوان بسیاری در عرصه تئاتر فعالیت می‌کنند و ما به این استعدادها بی‌توجه هستیم.

هنرمندان از عملکرد یک سال اخیر تئاتر راضی نیستند

ایرج راد با بیان اینکه بارها در چنین جلساتی حضور یافته است؛ گفت: دوستانی آمدند و چند صباحی مدیریت کردند و سپس رفتند. بعضی‌ها نام نیک از خود به یادگار گذاشتند و بعضی هم طوری عمل کردند که با شنیدن نامشان مکدر می‌شویم.

او؛ احساس مسئولیت در مدیران را حائز اهمیت دانست و ادامه داد: امیدوارم بعداز سپری شدن دوران فعالیت مدیران جدید هرگز احساس حسرت و گناه در ما پدید نیاید و با مسئولیت بیشتری کار کنیم. از آقای صالح‌پور هم برای این مدت کوتاه مدیریت تشکر می‌کنم و معتقدم ایشان از بدنه تئاتر هستند و از این خانواده جدا نخواهد شد.

راد انتخاب شفیعی به سمت مدیر کلی هنرهای نمایشی را مناسب توصیف کرد و اظهار داشت: نکته نخست در این انتخاب تحصیلات آقای شفیعی است که در زمینه تئاتر بوده، نکته دوم آشنایی کامل ایشان با بدنه مدیریت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ایشان باتوجه به سابقه‌ای که دارند مشکلات هنرهای نمایشی را به خوبی می‌شناسند، ضمن اینکه نباید فراموش کنیم همواره بدون حاشیه فعالیت کرده و هیچ گاه تخلفی از ایشان به گوش هنرمندان نرسیده است.

این هنرمند؛ موقعیت شفیعی را خطرناک توصیف کرد و ادامه داد: با مشکلات زیادی مواجه هستیم بویژه به دلیل عدم وجود بودجه مسائلی پیش می‌آید که باید با هم‌اندیشی یکدیگر و استفاده از خرد جمعی آنها را برطرف کنیم.

مدیرعامل خانه تئاتر با خطاب قرار دادن معاون امور هنری بیان کرد: هنرمندان از عملکرد یکساله اخیر تئاتر راضی نیستند، چراکه هیچ یک از مشکلاتشان حل نشده اما همواره نشان داده‌اند که صبوری می‌کنند و امیدوار هستند بالاخره حرکتی سازنده اتفاق بیفتد.

او تصریح کرد: در جلسه مشورتی با آقای جنتی هم قرار شد شورایی برای برنامه‌ریزی در تئاتر شکل بگیرد. این درست است که آقای مرادخانی نگاهی ویژه به موسیقی دارند و ما امیدواریم همانطور که دلشان برای موسیقی می‌تپد نسبت به تئاتر هم دلسوزانه عمل کنند چون ما با خانواده موسیقی تفاوت نداریم.

برخی از شما باج خواهند خواست؛ این یک هشدار است

علیرضا نادری(مدرس دانشگاه، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان) که به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره خانه تئاتر در مراسم تودیع و معارفه مدیر کل هنرهای نمایشی حضور داشت، صحبتهای جدی‌تری به نسبت سخنرانان قبل مطرح کرد و گفت: من برخلاف دو دوست قبلی تا به امروز ارتباط زیادی با مدیران نداشتم جز زمانی که به تدریس در مدارس و دانشگاه مشغول بودم و مدت کوتاهی است به این تنبیه خدادادی دچار شده‌ام.

او افزود: در طول عمرم با هیچکس لابی نکردم اما در این ۹ ماه که به همراه دوستانی ناچار شدم برای پیشبرد مسائل خانواده تئاتر در راهروهای وزارت ارشاد تردد کنم؛ این کار را هم انجام دادم.

این نمایشنامه‌نویس با تاکید بر اینکه آزردگی از سیستم فعلی تئاتر موجب شد به مسائل اجرایی ورود کند؛ گفت: برای برطرف کردن همین مشکلات بود که قدم به میدان گذاشتم و ارتباط بیشتری با افراد برقرار کردم. پیش از این بیشتر از طریق ایفای نقش ناصرالدین شاه آقای ایرج راد را به یاد داشتم و ارتباط خاصی بین ما نبود. اما امروز به نمایندگی بخشی از تئاتر ایران به این جلسه آمده‌ام و با شما صحبت می‌کنم.

نادری با رد بعضی اظهارات درباره عملکرد خوب مدیران خاطرنشان کرد: برخلاف اعتقادی که می‌گوید طی این سالها کارهای خوبی صورت گرفته باید بگویم عملکرد مدیران تئاتر در دوره‌های گذشته اصلا خوب نبوده و مقایسه جشنواره سوم تئاتر با جشنواره سی وسوم تئاتر فجر نشان دهنده سقوط است.

این هنرمند با تاکید براینکه زمان برای فعالیت به سرعت سپری می‌شود؛ ادامه داد: من حتی تا همین شب گذشته تصور می‌کردم قرار است تودیع آقای طاهری اتفاق بیفتد و اصلا متوجه حضور اردشیر صالحپور نشدم. شما ببینید ۹ ماه از حضور آقای طاهری گذشت و هیچ اتفاقی نیفتاد.

کارگردان نمایش «کوکوی کبوتران حرم» خطاب به علی مرادخانی عنوان کرد: آقای طاهری هنگام استعفا نکاتی خطاب به شما نوشتند که ما در جلسات مشترک به هیچ وجه از زبان ایشان نمی‌شنیدیم. به نظر من آنچه که تئاتر ایران را آزار می‌دهد فاصله گرفتن از نگاه سیستمی، سازمانی و بهره‌گیری از ابزارهای نوین برنامه‌ریزی است.

او با بیان اینکه سیستم به ما می‌گوید قرار است چه اتفاقی بیفتد؛ تصریح کرد: خردمندانه‌ترین تجویز برای انتخاب‌های شایسته توسط افرادی صورت می‌گیرد که بتوانند واقعیت‌ها را به درستی تبیین کنند.

نادری از مدیرکل هنرهای نمایشی برنامه خواست و گفت: شما باور می‌کنید ماده واحده تاسیس موزه تئاتر ایران ۸ سال قبل وجود داشته اما امروز هیچکس نمی‌تواند ۸ دقیقه درباره آن صحبت کند؟ معاون اول رئیس جمهور درباره اصلاح نظام ساختاری صحبت کرده اما تا این لحظه در تئاتر اتفاقی نیفتاده است. من و دوستانم تمامی اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی را مطالعه کردیم و پیشنهادهای مطرح شده و قوانین موجود اما مغفول مانده را استخراج کردیم.

این هنرمند یکی از خطرهای موجود را به شفیعی گوشزد کرد و گفت: آقای شفیعی آدم‌های پیشنهاد دهنده‌ای هستند که از اطراف شما جمع خواهند شد. گرچه اینها جزئی از خانواده تئاتر هستند اما تمام تئاتر ایران بشمار نمی‌روند و شک نکنید از شما باج خواهند خواست؛ این یک هشدار است.

باج‌خواهان به اتاق شما می‌آیند / لطفا ما را به خودمان نشان دهید

حسین پاکدل(مدیر خوشنام مجموعه تئاترشهر) یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بیان کرد: طی سالهای بعداز انقلاب انواع مدیریت‌ها را پشت سر گذاشتیم. یک دوره به مدیر می‌گفتند به زندان برو ما تو را بیرون می‌آوریم. دوره‌ای دیگر بحثزندان مطرح نبود بلکه مدیر را کتک می‌زدند و انگشت او را هم می‌شکستند. اما در دوره‌ای دیگر می‌گفتند با خیال راحت پیش برو هیچ خبری نیست. اما نمی‌دانم این دوره چیست؟

این کارگردان ادامه داد: به عنوان یک علاقه‌مند فکر می‌کنم شما هم گریزی از بعضی موارد ندارید چون از یک دوره‌ای به بعد همه چیز به حال خود رها شده است.

مدیر مجموعه تئاترشهر در دوره اصلاحات خطاب به مدیرکل هنرهای نمایشی اظهار کرد: لطفا ما را به خودمان نشان دهید چون همه می‌دانیم من که اینجا نشسته‌ام همین نیستم که می‌بینید و زمانی که به اتاق شما بیایم آن روی دیگر نمایان می‌شود. این یک واقعیت است که همه با آن برخورد داشتیم اما درنهایت امیدوارم دوره مدیریت خود را با موفقیت سپری کنید و ما هم در این راه بی‌دریغ و چشم داشت همراه شما هستیم.

به مسئولان پیله کنید و پاشنه‌شان را دربیاورید

مرضیه برومند از دیگر هنرمندان حاضر در جلسه ابتدا به دلایل فاصله گرفتن خود از فعالیت‌های تئاتری اشاره کرد و گفت: به این دلیل از تئاتر فاصله گرفتم که شرایط زیبا نبود و من توان تحمل وضعیت را نداشتم اما دبیری جشنواره تئاتر عروسکی بعد از مدت‌ها موجب شد به این فضا بازگردم و ترجیح دادم به کارم ادامه دهم؛ نه به این دلیل که امکانات یا شرایط ویژه‌ای برایم فراهم شد بلکه به خاطر کاستی‌ها و موانعی که دیدم به این کار مصمم شدم و از آنجا که علاقه‌مند به چالش هستم کار را ادامه می‌دهم.

او ادامه داد: فکر می‌کنم یکی از مشکلات ما این است که تصور داریم مرکز هنرهای نمایشی محلی است که باید به آنجا برویم و لقمه‌ای هر چند حقیر و کوچک از بودجه اندک به دست بیارویم و تمام. ولی واقعیت این است که ما به عنوان هنرمند باید برای مردم کار کنیم و تئاتر را هرچه بیشتر به میان آنها ببریم.

کارگردان سینمایی شهر موشها آرزو کرد مهدی شفیعی با برنامه قدم به عرصه گذاشته باشد و گفت: آرزو دارم در این دوره شاهد رونق تئاتر باشیم. آرزو داریم بازار فروش اینترنتی بلیت نمایش‌ها داغتر از قبل باشد. امیدوارم این سوراخ سوراخ‌هایی که به عنوان سالن خصوصی در گوشه و کنار فعالیت می‌کنند سامان داده شود؛ مگر هرکس دلش خواست کارگردان باشد باید سالن اجرا بگیرد؟

برومند با صراحت لهجه به مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: با شناختی که دارم به شما می‌گویم که باید به این مسئولان پیله کنید و پاشنه‌شان را دربیاورید.

او افزود: ما دربرابر تمام ناهنجاری‌ها مسئول هستیم اما به صدای جریانی خاص تبدیل شده‌ایم و تئاتر ما حرف جامعه را نمی‌زند.

این هنرمند به تماس تلفنی یک شهروند از جنوب کشور اشاره کرد و گفت: یک شهروند اهل اهواز تماس گرفت و گفت من هموطن شما هستم و می‌خواهم صدای ما را به گوش مسئولان برسانید؛ ما داریم از گرد و خاک خفه می‌شویم. همین حالا که این صحبت را انجام می‌دهم؛ بغض گلویم را می‌گیرد.

برومند خطر باج خواهی جریان‌های خاص تئاتری را به شفیعی گوشزد کرد و اظهارداشت: امیدوارم جلوی آن دسته از افراد که در ظاهر هارت و پورت می‌کنند اما در باطن برای دریافت حمایت ساخت و پاخت می‌کنند را بگیرید. متاسفانه عده‌ای از پیشکسوتان فقط به فکر تامین منافع خود هستند، به همین دلیل در مصاحبه‌های خود داد و بیداد راه می‌اندازند و بعد پولها را به جیب می‌زنند.

این کارگردان در پایان بیان کرد: هنرمند یعنی فردی که تصمیم گرفت با سختی اما شرافتمندانه زندگی کند و بیشتر به فعالیت هنری بپردازد اما متاسفانه تئاتر امروز ما هیچ نسبتی با جامعه ندارد. امیدوارم به شرایط پاکیزه‌ای در تئاتر برسیم و این مسجد کنار تئاترشهر نیز هرچه زودتر ساخته شود تا دیگر شاهد این نباشیم که هر فردی برای قدم گذاشتن به مجموعه ابتدا ناچار است از تل خاکروبه بگذرد.

علی مرادخانی، معاون امور هنری در بخش پایانی این جلسه پشت تریبون رفت و گفت: امیدوارم شورای مرکزی تئاتر کشور بر اساس مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی به زودی و تا پایان اسفندماه تشکیل شود.

او ادامه داد: مدتی است در فکر راه‌اندازی و فعال شدن اداره تئاتر هستم که به نظر می‌رسد دیگر بحثبازسازی در مور آن معنا ندارد و باید بار دیگر ساخته شود که حدود هفت میلیارد بودجه می‌طلبد.

معاون امور هنری بحثزیر ساخت‌ها را مهم دانست و اظهار کرد: اگر بتوانیم روی زیر ساخت‌ها فعالیت کنیم به سمت تغییر پیش خواهیم رفت.

مرادخانی در انتها رو به علیرضا نادری گفت: امکان استفاده از ابزار نوین برای رسیدن به سازمان تئاتری هم که آقای نادری مطرح کردند برای همین منظور کنار گذاشته شده و هر زمان دوستان اعلام کنند اجرایی خواهد شد.

سپس با حضور مهدی شفیعی روی صحنه لوح حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط مرادخانی به مدیرکل جدید هنرهای نمایشی اعطا شد.