آزاده پورمختار در گفتگو با ایلنا:
نمایش عروسکی؛ تخیل را به جامعه سیاست‌زده بازمی‌گرداند
بی‌توجهی مسئولان به تئاتر از بی‌اهمیتی انسان در اجتماع این روزها ناشی می‌شود / هنرمندان عروسکی در ایران برای اجرای عمومی نمایش‌های خود با مشکل مواجه هستند.
آزاده پورمختار(فعال تئاتر عروسکی و مدرس دانشگاه) هنر نمایش، بویژه نمایش عروسکی برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را یکی از بهترین راه‌های فعال‌سازی تخیل و رویا در جامعه سیاست‌زده و بی‌روح می‌داند. این هنرمند همچنین معتقد است بی‌توجهی مسئولان به این عرصه از بی‌اهمیتی انسان در اجتماع این روزها ناشی می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، این هنرمند به تصمیم خود برای همکاری با هما جدیکار از دو سال قبل اشاره کرد و گفت: نمایش‌نامه «تسیتو سبز انگشتی» به قلم خانم ثمینی را در اختیار داشتیم و قرار بود با هما جدیکار برای اجرای کار برنامه‌ریزی کنیم که به زمان برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی رسیدیم و در نهایت تصمیم گرفتیم نمایش را در قالب این رویداد به صحنه ببریم.
این مدرس دانشگاه از برخوردهای غیرکارشناسی مسئولان و مرزبندی میان اجرای آثار نمایشی عروسکی و دیگر انواع نمایش گلایه کرد و اظهار داشت: نباید بین نمایش‌هایی که با استفاده از عروسک روی صحنه می‌روند و دیگر شیوه‌های اجرایی تفکیک قائل شویم. اتفاقی که متاسفانه در کشور ما رواج دارد و برخورد با آثار عروسکی در زمینه اختصاص امکانات و بودجه حرفه‌ای نیست.
نویسنده «همه بچه های من»؛ آشنا نبودن دست‌اندکاران به حوزه فعالیت نمایش‌های عروسکی را از مهمترین عوامل چنین رویکردی دانست و گفت: ما هیچ کجای جهان چنین تفکیکی را شاهد نیستیم؛ چه بسا نمایش‌های عروسکی به دلیل ابزار مورد نیاز برای خلق از بودجه بیشتری هم برخوردار می‌شوند. اما هنرمندان عروسکی در ایران برای اجرای عموم نمایش‌های خود با مشکل مواجه هستند.
این هنرمند جشنواره تئاتر عروسکی تهران - مبارک را تنها محل عرضه آثار هنرمندان این عرصه دانست و افزود: البته طبق پی‌گیری‌های ستاد برگزاری جشواره و شخص خانم برومند قرار است اتفاق‌های خوبی را شاهد باشیم و من هم امیدوارم در طول برگزاری جشنواره و روزهای بعد از آن خبرهای خوشی برای خانواده عروسکی در راه باشد.
پورمختار؛ پیوند مخاطب و جهان تخیل را یکی از کارکردهای مهم اجرای نمایش‌های عروسکی برای تمامی گروه‌های سنی دانست و اظهار داشت: این شیوه اجرا با توانایی‌هایی که دارد کمک می‌کند تماشاگران به جهانی سفر کنند که امکان تجربه آن در جهان عادی وجود ندارد. همینطور امکانی در اختیار هنرمند می‌گذارد که بعضی انتقادها یا مباحثی را روی صحنه مطرح کند که احتمال دارد به صورت معمول امکان‌پذیر نباشد.
او ادامه داد: وجود اجراهای عروسکی برای عموم مردم به مخاطب کمک می‌کند کمی از فضای سیاست‌زده فاصله بگیرد و به جهان رویا و تخیل پناه ببرد. این روش به باروری تخیل در اجتماعی که همه چیز حتی هنر نمایش در آن بی‌روح و عاری از تخیل شده کمک می‌کند.
کارگردان نمایش «تیستو سبز انگشتی» با تاکید بر اهمیت اجرای عمومی آثار عروسکی خاطرنشان کرد: ارزش قائل نبودن برای این شیوه اجرا از بی‌اهمیتی انسان ناشی می‌شود و سنین مختلف از کودک تا بزرگسال را دربر می‌گیرد. وقتی افراد در یک اجتماع بی‌ارزش باشند چنین اتفاقی می‌افتد.
پورمختار در همین رابطه به نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد و ادامه داد: بررسی آثار ادبی کودک و نوجوان نشان می‌دهد نویسندگان و فعالان این حوزه با تخیل آشنا هستند و متن‌های قابل تاملی نوشته می‌شود؛ اما تخیل و فانتزی در نمایش بسیار اندک است.
وی تصریح کرد: در حالیکه بهترین جایگاه نشان دادن تخیل برای جامعه نمایش است که ظرفیت‌های عظیمی دارد ولی تجربه نشان می‌دهد از فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان عقب هستیم.
عروسک گردان «خونه مادر بزرگه» وضعیت نمایش عروسکی در دانشگاه‌ها را بهتر از آنچه عنوان شد ندانست و گفت: دانشگاه‌ها هم خیلی از آنچه بیان کردیم مستثنی نیستند و بسیاری جوانان بدون شناخت و آشنایی اندک با نمایش پا به عرصه می‌گذارند. این موجب می‌شود تعداد اندکی از میان فارغ‌التحصیلان به کار ادامه دهند.
او افزود: تجربه تدریس در دانشگاه نشان می‌دهد هر سال شاید یک دانشجو علاقه و ذوق هنری واقعی را همراه هم دارا باشد که معمولا جذب فعالیت حرفه‌ای می‌شود.
این فعال تئاتر عروسکی در پایان گفت: علاقه دارم به بسیاری از جوانان امروز که تخیل را در آثار ادبی خارجی مثل «هری‌پاتر» دنبال می‌کنند بگویم ما سال‌ها قبل متنی مانند «امیرارسلان نامدار» را داشتیم که ظرفیت بسیار زیادی برای تبدیل شدن به نمایش را دارد.
نمایش «تیستو سبز انگشتی» نوشته نغمه ثمینی و با کاگردانی مشترک هما جدیکار و آزاده پورمختار امروز(۲۲ شهریور) ساعت ۱۷:۳۰و۱۹:۳۰ در تالار چهارسوی مجموعه تئاترشهر روی صحنه می‌رود.
متن نمایش‌نامه براساس داستانی به همین نام نوشته شده که سال ۱۹۵۷ توسط موریس درئون منتشر شد. «تیستو سبز انگشتی» تنها اثر نویسنده فرانسوی در حوزه کودکان و نوجوان است که به نوعی قصد دارد نگاه امیدوارانه به دنیای زیبا و عاری از خشونت را در دوران پس از جنگ جهانی دوم به کودکان و نوجوانان نوید دهد.
