تئاتر عروسکی را در دل مردم ایران جای دهیم

نام علی پاکدست بیش از هر عنوانی با نام گروه تئاتر عروسکی " آران " در قامت دستیار ارشد بهروز غریب‌پور شناخته می‌شود. او در گفتگو با خبرگزاری کار ایران از اهمیت استمرار فعالیت در حرفه‌های مختلف مانند طراحی صحنه، لباس و بازی‌دهندگی عروسک گفت و درخصوص کم‌کاری‌های صورت گرفته در دفتر تئاتر عروسکی اداره کل هنرهای نمایشی گلایه‌هایی مطرح کرد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، علی پاکدست که پس از ۵ سال دوری از کارگردانی این روزها «دختر کدو تنبل» را در مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان روی صحنه برده است در پاسخ به این سوال که آیا همکاری با گروه " آران " موجب فاصله گرفتن او از فعالیت‌ هنری شخصی شده است؛ گفت: افتخار دستیاری بهروز غریب‌پور در گروه تئاتر آران را دارم و خود را پرورش یافته‌ی این مکتب محسوب می‌کنم. در گروه تئاتر " آران " یک هدف مشترک میان تمام اعضا وجود داشته که زنده نگهداشتن اپرای ایرانی است و من فکر می‌کنم به این هدف دست پیدا کردیم. شیوه‌ای که معتقدم هم نیاز اجتماع و هم نیاز جامعه تئاتر به حساب می‌آید. در این میان اگر دغدغه فرهنگی برای بیان داشته باشم قطعا اثر موردنظر را به صحنه می‌برم.

این هنرمند با سابقه عرصه تئاتر عروسکی ضمن تاکید بر اینکه خود را متعلق و وابسته‌ی عاطفی به گروه تئاتر " آران " می‌داند در توضیح دلایل فعالیت اندک خود طی ۵ سال گذشته بیان کرد: اینطور نبود که در این مدت غیرفعال باشم و همواره با اجرای اپراهای گروه آران همراهی کردم. زمانی هم متنی به قلم فارس باقری را برای اجرا ارائه دادم که در شواری بازخوانی مرکز تئاتر مولوی مطالعه و پذیرفته شد، همچنین شورای نظارت هم مجوز اجرا صادر کرد اما وقتی کار در شواری موسوم به حمایت مطرح شد همه چیز به هم ریخت و گفتند حمایت از این اثر در اولویت ما قرار نمی‌گیرد.

کارگردان نمایش «ماهرخ» خاطرنشان کرد: ازسوی دیگر در زمینه برنامه‌ریزی برای اجرای آثار نمایشی نیز با مشکلات فراوانی مواجه بودیم و کافی است تحقیقی درباره برنامه‌های چهارسال گذشته صورت بگیرد تا ببینیم اداره کل هنرهای نمایشی طی این مدت چه برنامه‌ای برای حمایت از این‌گونه آثار داشته و امکان تولید چه تعداد نمایش عروسکی را فراهم کرده است.

پاکدست بر عدم وجود برنامه‌ای حتی میان مدت اشاره کرد و افزود: آیا تا به حال شده دفتر تئاتر عروسکی اداره کل برنامه‌ای در این زمینه ارائه کند؟ اصلا می‌گوییم امکان برنامه‌ریزی بلند مدت وجود ندارد؛ می‌توانستیم برای کوتاه مدت و میان مدت برنامه داشته باشیم اما تنها به برگزاری جشنواره‌ها اکتفا کردیم. در این مورد هم قانون کاشت، داشت و برداشت صدق می‌کند ولی ما بدون آنکه چیزی کاشته باشیم در جشنواره‌ها برای آنچه نداریم ابراز خواشحالی می‌کنیم.

او با بیان اینکه دفتر تئاتر عروسکی اداره کل هنرهای نمایشی باید شرایط سهولت کار هنرمندان را فراهم کند در تکمیل توضحات خود تصریح کرد: دفتر تئاتر عروسکی باید برنامه‌ریزی و فعالیت جدی داشته باشد اما متاسفانه طی چند سال گذشته این طور نبوده و برنامه‌ریزی دقیق درخصوص هدف‌گذاری درباره آنچه قرار است به آن دست پیدا کنیم صورت نگرفته است. اما ذهنیت بعضی اینطور شکل گرفته که تصور می‌کنند تنها کارگردان مولف است، در حالیکه شما می‌توانید طراح صحنه حرفه‌ای یا طراح لباس حرفه‌ای باشید.

این طراح و سازنده عروسک‌های گروه " آران " همچنین درارتباط با انتخاب دبیر برای جشنواره‌ها از جمله جشنواره تئاتر عروسکی و کیفیت آثار اظهار داشت: نکته مهم مشخص بودن معیار و ملاک برای انتخاب افراد است؛ در این صورت پس از برگزیده شدن فرد موردنظر مسئولان باید زمینه را برای اسمترار مدیریت او فراهم کنند و امکان تجربه اندوزی را نیز درنظر بگیرند. اما در زمینه آثار حاضر در جشنواره تاکید می‌کنم بهتر است جشن محصولات قبلا اجرا شده را برگزار کنیم چراکه از یک سو دست دبیر برای گزینش نمایش‌های قابل قبول باز است و از طرف دیگر موجب بیشتر شدن اعتبار جشنواره می‌شود.

وی افزود: وقتی چند ماه پیش از برگزاری جشنواره فراخوان صادر می‌شود گروه‌ها با عجله دست به خلق می‌زنند کارها با کیفیت از آب درنمی‌آید؛ علاوه بر این به نوعی ساده‌انگارانه و توهین‌آمیز به نظر می‌رسد. در نتیجه امکان رقابت با نمایش‌های خارجی راه‌ یافته به جشنواره وجود ندارد در صورتیکه توانایی هنرمندان ما در زمینه تئاتر عروسکی بسیار زیاد است اما برنامه‌ریزی مدونی موجود نیست.

این عروسک‌گردان با تجربه بر لزوم استمرار در کارها تاکید کرد و خاطرنشان کرد: وقتی شما چه به عنوان دبیر جشنواره، طراح دکور یا لباس در کار خود استمرار داشته باشید قطعا بعد مدتی به نقطه قابل قبولی از کیفیت خواهید رسید. مانند فردی که سی سال تمام به نوازندگی ساز ویولن مشغول باشد.

دستیار ارشد بهروز غریب‌پور در گروه نمایشی " آران " همچنین درخصوص توانایی تئاتر عروسکی ایران در مقایسه با دیگر نفاط جهان گفت: تجربه نشان می‌دهد آثار هنرمندان تئاتر عروسکی ایران در بسیار از موارد کیفیت بسیار بالایی داشته و همواره مورد توجه بوده است. به عنوان نمونه دو سالن نمایش " کوئیرینو " و " آرژانتینا " فصل تئاتری خود را با دعوت و اجرای آثاری از بهروز عریب‌پور آغاز کردند. من قبلا در جشنواره بین‌المللی و بسیار معتبر pif در زاگرب حضور داشتم که شرکت کنندگان از اینکه ما تمام امکانات مورد نیاز را در اختیار داشتیم متعجب بودند و موفق به دریافت جایزه بهترین بازی دهندگی نیز شدیم.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه وقتی هنرمندان تئاتر عروسکی ما در جشنواره‌های بین‌المللی شرکت می‌کند این حضور همواره با موفقیت همراه است. اما اعتقاد دارم علاوه بر حضور موفق در جشنواره‌ها تئاتر عروسکی باید در دل مردم ایران جای داشته باشد.

طراح و سازنده عروسک‌های اپرای حافظ بر لزوم وجود برنامه سالیانه برای سالیانه تاکید کرد و اظهار داشت: اگر بتوانیم چنین برنامه‌ریزی داشته باشیم انتخاب دبیر و دیگر مسائل از قبل حل شده است چون می‌دانیم چه می‌خواهیم. اما در حال حاضر همه امور توسط هنرمندان پیش می‌رود و اداره کل هنرهای نمایشی هم که مسئولیت برنامه‌ریزی را برعهده دارد کاری فعالیتی در زمینه تئاتر عروسکی نداشته است.

پاکدست در پایان به تولد ۱۰ سالگی گروه تئاتر " آران " اشاره کرد و گفت: گروه نمایش ما در همین شرایط موفق شد ۱۰ سالگی خود را جشن بگیرد؛ ما در ایران گروهی نداریم که چنین مداوم با یکدیگر کار کرده و یک دهه دوام آورده باشد. اعضای این گروه علاوه بر اینکه از آقای غریب‌پور مسائل هنری را آموزش می‌بیند، زندگی آموخته است. مواردی مانند نظم، ‌ برنامه‌ریزی، ‌ زندگی با هدف و مدیریت ازجمله مواردی هستند که هر یک از ما آموختیم و این تربیت مختص اعضای گروه تئاتر " آران " محسوب می‌شود.

نمایش «دختر کدو تنبل» به کارگردانی علی پاکدست و مریم اقبالی نوشته شادی پورمهدی هر روز در دو سانس صبح‌ها ساعت ۱۰ و عصرها ساعت ۱۷ در مرکز تئاتر کانون روی صحنه می‌رود.

این اثر براساس داستانی از افسانه شعبان‌نژاد برگرفته از یک قصه فولکور است که در آن خاله‌ی مهربانی که فرزند ندارد هر روز به خانه و باغچه‌اش رسیدگی می‌کند. باغچه در مقابل این محبت‌ها دختری را از داخل یک کدو به او هدیه می‌کند. دختر قصه، دختری تنبل است اما خاله در نمایش به کمک راوی تلاش می‌کند که شیوه زندگی دختر را تغییر دهد.