انتقاد جعفری از حضور دوربین شاهد در بازبنی آثار جشنواره تئاتر فجر؛
خود محوری و بدعت‌های ۸ سال گذشته ادامه دارد
در بازبینی‌ها یک یا دو دوربین شاهد از نمایش‌ها تصویر می‌گیرد که طی دو سه سال گذشته اتفاق افتاده و همکاران تئاتری به این رویه اعتراض کردند. / گویا در این دوره نیز شاهد بدعت‌های نامشروع هستیم.
ایلنا: روح‌الله جعفری(کارگردان نمایش) معتقد است؛ رویهٔ خودمحوری ۸ سال گذشتهٔ عده‌ای از مدیران تازه به دوران رسیدهٔ مرکز هنرهای نمایشی، همچنان باقی و ویران کننده است. مردم با شرکت در انتخابات ۲۴ خرداد، اعتراض خود از ادامهٔ این روند را اعلام کردند و انتظار می‌رفت دولت جدید با به کار گرفتن مدیران با تجربه، ضمن ایستادگی در مقابل بدعت‌های گذاشته شده در دولت‌های نهم و دهم، گفت‌و‌گو را جایگزین تک گویی کند. البته همچنان این امید باقی است که چنین شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، جعفری در ارتباط با اینکه عملکرد دبیرخانهٔ جشنوارهٔ تئاتر فجر تا این لحظه چگونه ارزیابی می‌شود و چرا کار در این جشنواره، جذابیتی برای هنرمندان و رسانه‌ها ندارد، بیان کرد: باتوجه به این موضوع که بیش از ۱۰ ماه از اتمام دورهٔ سی و یکم جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر، تا امروز می‌گذرد؛ می‌توان از آقایان پرسید که: چرا پس از گذشت این مدت، هنوز چراغ هنرهای نمایشی کشور پر فروغ نشده است؟ در پاسخ به این سوال می‌توان به دو عامل: ۱ - ضعف سیاست‌گذاری کلان در حوزهٔ فرهنگ ۲ - عدم برنامه‌ریزی مسئولان مرکز هنرهای نمایشی در این حوزه و نداشتن برنامه‌های روشن این زیر مجموعه همچون دبیر سی و دومین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر برای ایجاد جریانی سازنده و پر نشاط، اشاره کرد.
وی ادامه داد: هنگامی که برنامه‌ها اعلام شد و از کم و کیف صحبت‌های دبیر جشنواره مطلع شدم، آنچه بیش از همه به چشم آمد، ادامهٔ روند آزمون و خطایی در برگزاری سی و دومین دوره از این رویداد است. بر همین اساس، چشم‌اندازی روشن و کلیدی که بتواند قفل مشکلات حل نشدهٔ حوزهٔ هنرهای نمایشی را حتی در سطح جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر که به زعم من، دیگر رنگ و بوی بین المللی هم ندارد، باز کند، وجود نداشته و ندارد.
این هنرمند با اشاره به بدعت‌های گذاشته شده توسط دولت‌های نهم و دهم و ادامهٔ آن‌ها در این دوره اظهار داشت: متاسفانه در این دوره نیز شاهد بدعت‌های نامشروع گذاشته شده در سال‌های قبل هستیم و هرچه سریع‌تر باید به این غفلت‌ها و جبران آن‌ها پرداخت. من به نوبهٔ خود با یکی از این بدعت‌ها زمانی بیشتر آشنا شدم و آن را لمس کردم که در جریان انتخاب نمایشنامه‌ها و بازبینی آثار قرار گرفتم. اینجا بود که حس کردم در این دوره هم برخلاف آنچه توسط مسئولان عنوان می‌شد، همتی برای استانداردسازی شیوهٔ انتخاب نمایش‌های راه‌یافته در این رویداد وجود نداشته و تاسف‌برانگیز‌تر اینکه بدعت‌های چند دورهٔ گذشته، در دولت جدید هم ادامه پیدا کرده است. این بدعت‌ها توسط افرادی که در دولت‌های نهم و دهم، مسولیت اجرایی داشته‌اند، در حال حاضر دنبال می‌شود.
وی همچنین به ادامهٔ آنچه در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد در جریان انتخاب آثار جشنوارهٔ فجر پایه‌گذاری شد؛ اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال در بازبینی‌ها با یک یا دو دوربین شاهد از نمایش‌ها تصویر می‌گیرند که طی دو سه سال گذشته، دائماً این اتفاق افتاده و دوستان و همکاران تئاتری به این رویه اعتراض کرده‌اند و تاکید داشتند اگر قرار است افرادی خارج از مجموعهٔ هیئت انتخاب هم بر روند انتخاب نمایش‌ها نظارت داشته باشند، اصولاً کارکرد هئیت انتخاب چیست؟
این کارگردان با طرح سوالی مبنی بر اینکه نگاه بدبینانه به جامعهٔ هنری و گروه انتخاب آثار از کجا ناشی می‌شود؟ اظهار داشت: متاسفانه تک تک این بدعت‌ها که تعداد آن‌ها امروز بیش از انگشتان دو دست شده، دست به دست هم داده و میان جامعهٔ هنری و گروه برگزارکنندهٔ جشنواره تئاتر فجر و مدیران کلان حوزهٔ فرهنگ و همچنین مردم، فاصله انداخته است. ضمناً ادامهٔ این روند در نهایت، منجر به بیشتر شدن احساس بدبینی هنرمندان نسبت به مدیران کلان حوزهٔ فرهنگ خواهد شد.
جعفری به تاریخچهٔ آغاز این بدعت‌ها اشاره کرد و بیان داشت: بخشی از پایهٔ این بدعت‌ها از دورهٔ دبیری رحمت امینی و همچنین در زمان حسین پارسایی گذاشته شد و پس از آن، شاهد فاصلهٔ روزافزون میان هنرمندان و مدیران بودیم که عملکرد دبیر جدید جشنواره نیز ادامهٔ چنین روندی را به ذهن متبادر می‌سازد. اگر تیم برگزارکنندهٔ جشنواره، استقلال و هویت فرهنگی ندارد که بتواند به صورت مستقل با آثار مواجه شود، موظف است شفاف با جامعهٔ هنری سخن بگوید و به علاقه‌مندان حضور در جشنوارهٔ فجر اعلام کند «ما به صورت مستقیم، مسئول نیستیم و نهادهایی غیر از مرکز هنرهای نمایشی در این حوزه، ایفای نقش می‌کنند.
وی ادامه داد: چه خوب است که با شور ایجاد شده در مردم و در دولت تدبیر و امید، آن هم پس از ۸ سال، به فکر آبادانی کشور و رقم زدن روزهای بهتر باشیم و با موارد شائبه برانگیز یادگار مانده از دو دولت گذشته، برخورد جدی صورت بگیرد. در این صورت می‌توان امیدوار بود که به یک جامعهٔ پویا و عقل محور به ویژه در حوزهٔ هنرهای نمایشی دست پیدا خواهیم کرد.
کارگردان نمایش غروب در دریای غریب تصریح کرد: اکثریت جامعه و هنرمندان شهادت می‌دهند که طی ۸ سال گذشته، تعقل و مدیریت خردگرا در دو دولت پیشین، محلی از اعراب نداشت و بر همین اساس انتظار می‌رود در کابینهٔ رییس محترم جمهور، جناب آقای دکتر روحانی به این مسئله توجه اساسی شود تا شاهد برقراری دیالوگ به جای مونولوگ میان سلایق گوناگون هنرمندان و مدیران باشیم.
این هنرمند با اشاره به اینکه اگر بدعت‌های اتفاق افتاده برطرف نشود، فاصلهٔ ایجاد شده رفع نخواهد شد و دیالوگی در جامعه شکل نمی‌گیرد؛ عنوان کرد: اگر جامعه با مشکلاتی بیش از آنچه که با آن دست به گریبان است، رو به رو شود قفل‌های مد نظر رییس جمهور، به دشواری باز می‌شوند. لذا باید از خرد جمعی برای حل کردن و باز کردن مشکلات و قفل‌های زنگ زده استفاده کرد. آقایان در برگزاری جشنواره به ویژه در این دوره، اگر به سمت تک محور شدن ایده‌هایشان گام بردارند و حرکت کنند که گویا تا به حال این چنین شده است، بازی باخت - باخت را دنبال کرده و می‌کنند؛ درحالی که انتظار می‌رود با روی کار آمدن دولت یازدهم به آرمان و ایمان مردم توجه شود و مدیران حوزهٔ فرهنگ و هنر از نگاه خودمحور فاصله بگیرند.
او افزود: معتقد هستم همان طور که وزارت اطلاعات، برقراری امنیت و حراست از مرزهای کشور را برعهده دارد، وزارت ارشاد هم وظیفهٔ ایجاد پویایی و راه‌اندازی جریان پرتحرک فرهنگی را به عهده دارد. یعنی وظیفهٔ وزارت ارشاد کمتر از وزارت اطلاعات نیست و باید در این وزارتخانه، مدیران کاربلد و با تجربه را به کار گرفت.
این کار‌شناس تصریح کرد: امیدوارم فکری به حال این رفتار‌ها شود و مدیرانی را انتخاب کنیم که با ایستادگی در برابر نارسایی‌هایی از این دست که به یک نمونه از آن اشاره کردم، زمینهٔ عمیق شدن پیوند دوستی میان جامعهٔ هنری و مدیران حوزهٔ فرهنگ و هنر را به وجود آورند. انتخاب چنین رویه‌ای موجب خواهد شد تا جامعهٔ هنری پویایی داشته باشیم و مردم نسبت به یکدیگر مهربان‌تر رفتار کنند و غیر از این، بدبینی و عدم اعتماد به یکدیگر در جامعه مانند ۸ سال گذشته ادامه پیدا می‌کند.
جعفری ضمن اشاره به مشکلات دستگاه فرهنگی دولت جدید بیان کرد: رئیس جمهور محترم، پس از گذشت صد روز از روی کار آمدن دولت، به تشریح مشکلات و مسائل مربوط به مدیریت قوهٔ مجریه پرداخت و اینجا بود که متوجه شدیم طی ۸ سال گذشته چاله‌های بسیار عمیقی در حوزهٔ فرهنگ و هنر به وجود آمده که پر کردن آن‌ها نیاز به گذشت زمان زیادی دارد تا به نقطهٔ آغازین ۸ سال گذشته بازگردیم. پس از مطالعهٔ گزارش صد روزه و آگاهی یافتن مردم و هنرمندان از جزئیات، مشخص شد در آینده و در حوزهٔ فرهنگ و به طور ویژه هنر تئاتر، با بودجه‌ای قطره چکانی مواجه هستیم. بر همین اساس، نمی‌توان این مسئله را از نظر دور داشت که عرصهٔ نمایش کشور به راحتی رنگ آرامش و آسایش به خود ببیند و باید با جدیت برای تحقق آرامش و امنیت در این حوزه، گام‌های استواری را بدون لکنت برداشت.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی، کار مدیران تصمیم گیرنده بسیار پیچیده است و باید منتظر روزهای پیش رو باشیم تا مدیرکل جدید مرکز هنرهای نمایشی معرفی شود. بعد از اینجابه جایی‌ها باید دید مدیریت جدید بر اساس چه راهکاری می‌خواهد با جامعهٔ هنری تعامل داشته باشد.
این کارگردان بیان داشت: تاکید می‌کنم مدیران جدید با شرایط پیچیده‌ای مواجه هستند و باید مراقب تصمیم‌های خود باشند. البته باید ابراز امیدواری کرد، دولت سال آینده از زیر بودجهٔ انقباظی تحمیل شده خارج شود تا بتوانیم دقیق‌تر به بحثدربارهٔ آثار با کیفیت و برقراری ارتباط صحیح بین مسئولان و جامعه هنری بپردازیم.
جعفری در پایان ضمن ابراز ناامیدی از رویهٔ در پیش گرفته شده توسط دبیرخانهٔ سی و دومین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر گفت: با توجه به انعکاس اخبار سی و دومین جشنواره به دبیری اسماعیل عالیزاد و با توجه به مشکلات موجود که به اختصار به برخی از آن‌ها اشاره کردم؛ همچنین با کمی تأمل در خبرهای ناخوش جسته گریخته از شرایط انتخاب گروه‌های بخش بین‌الملل جشنواره که به احتمال بسیار زیاد و به دلایل واضح و مبرهن، آثار طراز اولی را در این حوزه از آن‌ها شاهد نخواهیم بود، می‌توان پیش از برگزاری جشنواره به این نتیجه رسید که سی و دومین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر، چشم انداز مناسب و روند روشنی در خصوص خلق و اجرای آثار نمایشی را در کارنامه‌اش به ثبت نمی‌رساند. تا هنوز دیر نشده است باید هرچه سریع‌تر با اتکا به روش‌های تشخیص درمان این بیمار در حال احتضار، فکری برای آن کرد و در این راه چاره‌ای جز اعتماد کردن به خرد جمعی برای برداشتن موانع، نداریم.
