همتی برای رفع مشکلات تئاتر وجود ندارد

ایلنا: نشست رسانه‌ای نمایش «شایعات» نوشته نیل سایمون و کارگردانی رحمان سیفی‌آزاد با حضور رویا میرعلمی و بهرام افشاری بازیگران این اثر صبح امروز شنبه(۲۱ مهر) در سالن کنفرانس خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، کارگردان نمایش «شایعات» در ابتدای این نشست ضمن ارائه توضیحاتی در مورد مراحل آماده شدن اثر برای اجرا اظهار داشت: تمرینات نمایش را از اواسط ماه مرداد شروع کردیم و بعد از ۴۵ روز تمرین فشرده از اول مهرماه اجرا آغاز شد و تا قبل از ماه محرم هم ادامه دارد.

وی در پاسخ به سوالی درباره دوری ۱۲ ساله خود از صحنه تئاتر بیان کرد: بعد از آخرین اجرایم حدود دو سال سعی کردم تا ادامه فعالیت دهم اما با مدیران وقت به تفاهم نرسیدم و تصمیم گرفتم این فضا را ترک کنم. در تعویض مدیریت‌ها با پیش فرض اینکه فضا تلطیف شده قصد اجرای نمایش را داشتم اما بنا به دلایل مختلف باردیگر نتوانستم کار کنم.

سیفی‌‌آزاد با بیان اینکه اولویت کاری‌ام در تئاتر متون ایرانی است، گفت: همواره دوست دارم متن ایرانی کار کنم اما متون ایرانی با سختی‌های زیادی مواجه است و نمی‌دانم چه زمانی قرار است این سختی‌ها مرتفع شود، تا زمانی که این سختی ادامه دارد ما شاهد اجرای متون ادبیات دنیا در تئاتر ایران خواهیم بود.

نویسنده نمایش‌نامه «مردی برای تمام فصول» در مقایسه وضعیت تئاتر امروز با ۱۲ سال قبل گفت: فضای تئاتر نسبت به ۱۲ سال پیش سخت‌تر شده، نیروهای مستعد جوان زیادی تربیت شده اما امکانات اجرایی مثل سالن و بودجه به همان اندازه گذشته است. قاعدتاً رقابت برای کسب امکانات و فعالیت به شدت سخت به نظر می‌رسد و مشخص نیست چرا آموزش عالی سالانه اینقدر دانشجو تئاتر می‌پذیرد و به بیکاران هنرنمایش می‌افزاید.

کارگردان «شایعات» با بزرگ دانستن مشکل تئاتر ایران اضافه کرد: به دلیل ارتباطم با تئاتر، طی این سالها با وضعیت آن بیگانه نبودم. به نظرم همت بر رفع مشکلات تئاتر در کشور وجود ندارد. مشکل تئاتر بسیار بزرگ است زیرا دائماً در حال مقایسه با تئاتر دنیا است. مدیران بیشتر سعی می‌کنند با افراد تکراری کار کنند و همین دلیل باعثمی‌شود که جوانان نتوانند استعدادهای خود را بروز و ظهور دهند بنابراین تئاتر هیچ توسعه‌ای بوجود نمی‌‌آید.

این هنرمند تصریح کرد: حتی شرایط تئاتر برای کشور آن قدر بی تفاوت است که قانون‌گذار هم در مصوبات خود تاکیدی بر ساخت سالن تئاتر نکرده و شاهد هستید تئاتر شهرستان‌ها هم با برگزاری جشنواره‌ها زنده است. از طرف دیگر معلوم نیست چرا آموزش عالی‌ ما این قدر اصرار دارد به جمع بیکاران تئاتر بیافزایند و اصلا به آینده آنها فکر نمی‌کند. البته دلیل دیگری هم وجود دارد، تئاتر در نوع خود متولیان زیادی پیدا کرده و هرکس یک مرکز هنرهای نمایشی تشکیل داده و هیچ برنامه‌ای را ندارد و معلوم نیست چه اقداماتی انجام می‌دهند.

وی با بیان اینکه جریان تئاتری در کشور وجود ندارد، اظهار داشت: تا زمانی که تئاتر برای مدیران تفنن است و فعالیت تئاتری به معنای جریان وجود ندارد. با این شرایط جریان تئاتر در کشور ایجاد نمی‌شود زیرا باید امکانات مشخصی اعم از داشتن سالن، بودجه و… وجود داشته باشد. دوستان فکر می‌کنند اگر بودجه تئاتر افزایش یابد مشکل تئاتر حل می‌شود. تا زمانی که اقتصاد تئاتر درست نشود وضعیت تئاتر همین است. تمام کسانی که در راس امور معاونت هنری وزارت ارشاد قرار گرفتند برنامه‌ای برای تئاتر نداشتند و ندارند و بیشتر به فکر بیلان کاری بودند.

سیفی‌آزاد در خصوص متون ایرانی نیز گفت: هنرمند به بهانه‌ ترس و احتیاط فضای فرهنگی کشور تن به قلم داخلی و ایرانی نمی‌دهد و این درحالی است که اگر همان موضوع را از طریق یک متن خارجی مطرح کند، کسی به آنها کاری نخواهد داشت.

این نویسنده و کارگردان تئاتر به طراحی «اپرای دا» به سفارش آقای شاه‌‌آبادی اشاره کرد و بیان داشت: اپرای «دا» سفارشی بود که از سوی شاه‌آبادی معاون امور هنری وقت به من داده شد، بنابراین طرحی در شان دفاع مقدس ارائه دادم اما به دلیل حجم کار و مشکلات اقتصادی با اجرای آن موافق نشد، در صورتی که من برنامه توجیح اقتصادی آن را نیز ارائه دادم. ما تئاتر دفاع مقدس را خیلی بزرگ می‌کنیم اما هیچ پرداختی از لحاظ مالی و برنامه‌ای و هدف‌دار روی آن انجام نمی‌دهیم. چندی بعد از من خواستند در حوزه حماسه عاشورا نمایشی را آماده کنم که متن «مردی برای تمام فصول» را نوشتم اما بازهم نشد. بنابراین تصمیم گرفتم به سمت متون خارجی بروم. متنی از شکسپیر پیشنهاد دادم که باز هم ترسیدند و رد کردند تا اینکه کمدی «شایعات» را ارائه کردیم و به اجرا رسیدیم. یکی از دلایلی که «شایعات» را انتخاب کردم این بود که کلا ما در ایران در شایعه زندگی می‌کنیم و شایعات است که احزاب مختلف را به مقصودشان می‌رساند.

سیفی آزاد در پاسخ به این سوال که قبل از اجرای نمایش «شایعات» شایعاتی در خصوص پذیرش منصبی در سازمان سینمایی مطرح شد، گفت: فکر می‌کنم شایعاتی که حول من ایجاد شد برای منفعت‌طلبی‌ دیگران بود و حتی آنچه درباره من گفتند دروغ بود اما آیا هیچ دادگاهی به آنها رسیدگی کرد. یکی از خبرنگارانی که علیه من می‌نویسد به دلیل این است که متن کار ضعیفش را در تلویزیون رد کردم و به همین دلیل همواره در حال تخریب من است. به هرحال شایعات تمام شد و خودم به دلایل شخصی تصمیم گرفتم که این سمت در سازمان سینمایی را نپذیرم.

وی در پایان درباره برنامه آینده کاری خود در تئاتر خاطرنشان کرد: دوست دارم که همیشه تئاتر کار کنم اگرچه در شرایطی هستم که راحت‌تر می‌توانم فعالیت سینمایی و تلویزیونی داشته باشم اما امیدوارم بتوانم سالی یکبار اثری را به صحنه بیاورم.

رویا میرعلمی بازیگر نمایش «شایعات» نیز در این نشست گفت: بازی در نمایش کمدی بسیار سخت است. زیرا به نظرم به راحتی می‌توان گریه مردم ایران را درآورد اما نمی‌توان آنها را به آسانی خنداند. همیشه دوست دارم در این ژانر فعالیت کنم زیرا احساس می‌کنم بسیار جای کار دارد زیرا باید اتفاقاتی رخ دهد که علاوه بر باور پذیر بودن، فرا انتظار نیز باشد.

وی ادامه داد: جامعه امروز ما به اندازه‌ای دچار استرس و تشنج شده که نیاز به این نوع نمایش دارد. چه اشکالی دارد که تماشاگر دو ساعت بخندد و ذهن خود را از استرس و تشنج پاک کند؟

بهرام افشاری بازیگر جوان این نمایش در انتها در ارتباط با حضور در این نمایش بیان کرد: سعی کردم جنس‌های مختلفی از نمایش را تجربه کنم. برای من حضور در کنار این گروه تجربه خوبی است اما اصولاً به دلیل استرس جامعه به نوعی مخاطب خاص ما به چند دسته تقسیم می‌شوند. این تجربه خوبی از لحاظ تفکری و نگرشی برایم بود که به واسطه آن بفهمم جامعه ما در چه وضعیتی است. مدیران باید از این جریان حمایت کنند تا به بهبود وضعیت مردم جامعه کمک کرده باشند.