دومین نشست رسانه‌ای نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» برگزار شد؛
آتیلا پسیانی، رضا کیانیان و علیرضا خمسه از دغدغه‌های تئاتری گفتند
آتیلا پسیانی: باید ۲۰درصد از عواید فروش گیشه خود را بدون هیچ توجیهی به مجموعه بپردازم و مسئولان با بنای دولتی برخورد خصوصی می‌کنند، از نظر ما این پول زور است. / رضا کیانیان: من از تئاتر فاصله ندارم، بلکه مرکزهنرهای نمایشی موجب می‌شود تئاتر از من فاصله بگیرد. / علیرضا خمسه: از نظر ما جامعه مانند اندام موجود زنده‌ای است که نمی‌توان سلامت جشم او را رها کرد و تنها به سلامت فکر رسید، یا برعکس، بلکه جامعه اسلامی سالم هنگامی اتفاق می‌افتد که تمام اندام‌های آن هم‌زمان و با هم رشد کنند.
ایلنا: نشست رسانه‌ای دوم نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» امروز دوشنبه(۱مهرماه) با حضور رضا کیانیان، آتیلا پسیانی و علیرضا خمسه در شهر کتاب مرکزی برگزار شد و این هنرمندان علاوه بر صحبت در خصوص نمایش، به بیان دغدغه‌ها و نگرانی‌های خود از شکل نگرفتن جریان هنری در کشور، کمبود فضای اجرای آثار و علاقه به فعالیت گفتند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، آتیلا پسیانی کارگردان نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» در خصوص استفاده از اسب روی صحنه سالن اصلی مجموعه تئاترشهر اظهار کرد: اساسا به دنبال اولین‌بار‌ها نیستم و حضور اسب برای القای یک نگاه قدرتمند به تماشاگر لازم بود. اولین مرتبه که رضا کیانیان را روی این اسب دیدم متوجه شدم همان تصویری که برای نمایش در ذهن داشتم کاملا برآورده می‌شود، البته برای دریافت مجوز استفاده از اسب روی صحنه مذاکرات زیادی با رئیس تئاترشهر صورت گرفت تا سرانجام این امکان برای گروه فراهم شد. تلاش می‌کنیم در اجراغریزه حیوان به بخشی از زیبایی‌شناسی نمایش تبدیل شود
اما با توجه به تمدید اجرای نمایش حال حاضر متاسفانه فرصت زیادی برای آشنا کردن حیوان با سالن در اختیار نخواهیم داشت.
رضا کیانیان: مرکزهنرهای نمایشی من را از تئاتر دور کرد
رضا کیانیان در همین ارتباط توضیح داد: هنگام تمرین سوارکاری متوجه شدم این اسب واقعا مخاطب خود را خواهد داشت، چراکه تمام تماشاگران تمرین سوارکاری کنجکاو بودند تا حضور او را روی صحنه مشاهده کنند. البته علاقه به اولین‌بار‌ها در جامعه ما امر تازه‌ای نیست و ماجرایی متعلق به به سال‌های بسیار دور محسوب می‌شود که متاسفانه همچنان ادامه دارد، اما باید تاکید کنم نگاه من و گروه ما به این صورت بود که اگر قرار به حضور اسب باشد آیا ضرورت دارد یا فقط خودنمایی و شو در کار است. اگر قرار به استفاده ابزاری و شو دادن بود نه من قبول می‌کردم نه آتیلا پسیانی به عنوان کارگردان چنین
چیزی را می‌پذیرفت.
این بازیگر پیشکسوت در ادامه تصریح کرد: طبیعتا به دلیل حرفه‌ام همواره علاقه دارم در نمایشی بازی کنم که بازیگری در آن معنا داشته باشد. آثاری که تنها به فرم می‌پردازد یا مسائل انتزاعی را مطرح می‌کند برایم جذاب نیست، اما از دیدن آن‌ها لذت می‌برم و در برابر تئاترهای دیگر جبهه‌گیری ندارم ولی می‌توانم عنوان کنم به بازیگری علاقه زیادی دارم و دلم می‌خواهد از توانایی که دارم استفاده کنم و لذت ببرم.
کیانیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دلیل فاصله او از تئاتر چیست بیان کرد: من از تئاتر فاصله ندارم بلکه مرکزهنرهای نمایشی موجب می‌شود تئاتر از من فاصله بگیرد. درحال حاضر ۶۲سال سن دارم و فکر می‌کنم تا امروز برادری خود را نسبت به این زندگی اثبات کرده‌ام و لذت بخش‌ترین لحظات من متعلق به این زندگی است.
وی با طرح این سوال که مگر من چند سال دیگر توانایی حضور روی صحنه را دارم ادامه داد: وقتی هنرمند به مرحله پختگی می‌رسد یک مرکزهنرهای نمایشی با فکر و برنامه باید کاری کند تا مثلا بازیگر روی صحنه بیاید و از تجربیات سال‌ها زحمت و تلاش او استفاده کند، اگر چنین اتفاقی نیفتد مرکزهنرهای غیر نمایشی داریم. بازیگر در ۴۰سالگی پخته می‌شود و با فراهم شدن امکان حضور او روی صحنه است که تجربیات انتقال پیدا می‌کند و موجب ادامه چرخه تئاتر خواهد شد.
این هنرمند با تاکید بر اینکه همچنان توان بازی کردن دارد اما این امکان از جای دیگر سلب می‌شود عنوان کرد: پیشنهاد بازی در آثار نمایشی زیاد است اما اثری که من را به اسباب صحنه تبدیل کند دوست ندارم و در آن بازی نخواهم کرد. به نمایش‌نامه‌هایی علاقه دارم که بتوان آن‌ها را به معنای واقعی اجرا کرد نه فقط یک نما از اثر به صحنه بیاید.
کیانیان با اشاره به علاقه حمید سمندریان برای به صحنه بردن نمایش «گالیله» افزود: سمندریان گفته بود اگر نتوانم گالیله را اجرا کنم دستم از گور بیرون می‌ماند. دست او امروز از گور بیرون مانده و نشان بی‌آبرویی افرادی است که اجازه ندادند کار کند. من هم در این سن و سال آروزهایی دارم، مثلا دلم می‌خواهد شکسپیر را به معنای واقعی کار کنم، آثار چخوف را به همین صورت، اما مجوز و امکان اجرای این آثار توسط چه کسی فراهم می‌شود؟ علاقه دارم «آمادئوس» یا «مردی برای تمام فصول» را بازی کنم.
وی افزود: بازیگر شورشی هستم و فقط به اجرای کلاسیک از این نمایش‌نامه‌ها تن نمی‌دهم، منظورم متن به معنای واقعی است نه برداشتی از آن، آتیلا پسیانی هم در تمام این سال‌ها چنین کرده و هرگز متوقف نشده است.
بازیگر نمایش «بازی استریندبرگ» تصریح کرد: بهمن فرمان‌آرا دوست داشت نمایش مردی برای تمام فصول را کار کند اما نگذاشتند و من هم آماده بودم در آن نمایش ایفای نقش کنم. این آمادگی همچنان در من وجود دارد. از طرفی بازی در نمایش‌های تلخ را دوست ندارم، چون احساس می‌کنم مملکت ما به اندازه کافی تلخ است و نباید تلخی جدیدی به آن اضافه کنم. سال گذشته یکی از همین نمایش‌ها پیشنهاد شد اما طاقت حضور در تمرین‌ها را نداشتم چه برسد به چهل و پنج اجرای مدام.
علیرضا خمسه: تئاتر سال‌های سختی را پشت سر گذاشت
علیرضا خمسه دیگر بازیگر نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» که پس از ورزش صبح‌گاهی و با گرمکن ورزشی به جمع اضافه شد در پاسخ به سوالی در رابطه با دور شدن از صحنه نمایش عنوان کرد: همواره خود را بازیکر تئاتر می‌دانم، کارم را از تئاتر شروع کردم و مانند بسیاری دیگر دفتر بازیگری خود را با تئاتر به پایان خواهم برد. سال‌هایی که پشت سر گذاشتیم، دوران سختی برای تئاتر بود و همانطور که همه آگاه هستید هنرمندان عرصه نمایش همواره نسبت به مکفی نبودن دستمزد‌ها برای گذران زندگی اعتراض داشتند. همین عامل موجب شد بیشتر به حضور در آثار سینمایی و تلویزیونی باشم تا امورات خود را
بگذارنم.
وی در خصوص دلایل پذیرفتن همکاری با این نمایش بیان کرد: یکی از دلایل مهم پذیرفتن نقش جمعی بود که کنار هم بود. جذابیت همراه شدن با این هنرمندان به حدی بود که می‌توانم عنوان کنم حتی بیشتر از خود نمایش برایم ارزش داشت. چون شما شاهد هستید اثر را در محلی به صحنه می‌بریم که برای ما خاطره انگیز است اما با شرایطی که دارد امروز عده‌ای از هنرمندان علاقه‌ای به حضور در آن ندارند و سالن‌های مجهز‌تر و به روز‌تر را ترجیح می‌دهند.
آتیلا پسیانی: دریافت بخشی از عواید فروش پول زور است
آتیلا پسیانی ضمن ارائه توضحاتی در ارتباط دلایل انتخاب ساعت ۸شب برای شروع نمایش، لحظات آماده شدن تماشاگران برای حرکت به سمت محل اجرای اثر را همچون مناسک دانست و در خصوص تاثیر محوطه تئاترشهر بر مخاطب گفت: در چنین شرایطی شکل این آیین متفاوت می‌شود و مخاطب راه دیگر را انتخاب خواهد کرد. درست است که انتظار من برآورده نخواهد شد اما مخاطب خود را با شرایط به وجود آمده تطبیق می‌دهد. متاسفانه محوطه تئاترشهر امروز به بازار مکاره و محلی کاملا غیر فرهنگی تبدیل شده که امیدوار هستیم شهردار محترم فکری برای آن بکند.
وی ادامه داد: پس از ۴۲سال که از ساخت این بنا می‌گذرد بهترین اتفاقی که برای آن رخ داده این است که تمرکز فرهنگی از آن گرفته شده و این درحالی است که در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب حتی بود و نبود این محل زیر سوال بود و هنرمندان با دست خالی این مکان را حفظ کردند ولی همینطور که شاهد هستید شرایط روز به روز بد‌تر شد.
کارگردان نمایش «مخمل آبی» همچنین ضمن انتقاد از شرایط اختصاص سالن به گروه توسط مرکزهنرهای نمایشی اظهار کرد: من که در ۳۰ سالگی قرارداد کامل امضا می‌کردم امروز باید ۲۰درصد از عواید فروش گیشه خود را بدون هیچ توجیهی به مجموعه بپردازم و مسئولان با بنای دولتی برخورد خصوصی می‌کنند. از نظر ما این پول زور است و درحالی که دولت باید برای حمایت از خلق اثر ۱۰هزارتومان هم روی قیمت بلیت بگذارد و به گروه تحویل دهد مبلغی را کم می‌کند. با‌شناختی که از آقای مرادخانی دارم امیدوارم این شرایط تغییر کند و شیوه اداره امور شکل هنرمندانه‌ای به خود بگیرد.
وی تصریح کرد: برخی مدیران دولتی گاهی تصمیم‌هایی اتخاذ می‌کنند که در شرح وظایف یک مدیر خصوصی می‌گنجد، اما باید متوجه بود که این تاج مدیریت تنها مدت کوتاهی روی سر او خواهد بود و پس نباید با تصمیمات شخصی در روند امور اخلال ایجاد کند. مسئولان در شرایطی که عنوان می‌کردند می‌خواهیم تئاتر را به سبد خانواده‌ها اضافه کنیم با تصمیم‌های خود عملا نشان دادند هیچ‌شناختی از سبد خانواده و حضور تئاتر در آن ندارند.
کیانیان: امیدوارم آقای شهردار در دوره جدید سالن‌های تئاتر را گسترش دهد
رضا کیانیان در تکمیل صحبت‌های پسیانی گفت: چندسال قبل در پاسخ به خبرنگاری که می‌خواست چهره سینمایی سال را از نظر خودم به او معرفی کنم گفتم محمد باقر قالیباف؛ چون بعد از حضور او به عنوان شهردار تهران بود که تلسم ساخت پردیس‌های سینمایی شکست و سینما آزادی بر محل آتش گرفته سابق بنا شد. اما یک ایراد وجود دارد و آن هم دولتی بودن تمام این مکان‌هاست و به بخش خصوصی اجازه ساخت داده نمی‌شود. سوال من این است، چرا درحالی که با کمبود فضاهای نمایشی مواجه هستیم و افرادی به ساخت سالن علاقه دارند چنین امکانی فراهم نمی‌شود؟ پس اصل ۴۴ به چه درد می‌خورد؟
وی ادامه داد: وقتی سالن‌ها توسط دولت اداره می‌شود طبعا تلاشی برای رقابت و جذب مخاطب صورت نمی‌گیرد و چنین رویکردی موجب مرگ مخاطب و هنرمند خواهد شد. در این شرایط که تماشاگران سینما روز به روز کاهش پیدا می‌کند تعجب می‌کنم چطور علاقه به دیدن تئاتر بیشتر می‌شود. در تمام کشورهای جهان امور ساخت و ساز فرهنگی برعهده شهرداری است و من امیدوارم در دوره جدید فعالیت شهردار تهران سالن‌های تئاتر بیشتری ساخته شود.
این بازیگر با بیان تلاش‌های خود برای شناسایی محل‌های مناسب برای ساخت سالن نمایش اضافه کرد: عرصه فرهنگ پرستیژ و پرچم هر کشور در میان دیگر ملت‌ها محسوب می‌شود. ما در زمینه‌های گوناگون هنرمندان بسیاری داریم اما متاسفانه عرصه فعالیت‌های خود را باید با چنگ و دندان حفظ کنیم و درحالی که باید به ما بگویند لطف می‌کنید تئاتر روی صحنه می‌برید تا ما ژست بگیریم تازه باید متشکر باشیم که امکان فعالیت تئاتری فراهم است. به هرحال کارهای محمدباقر قالیباف برای سینما هیچگاه از ذهن تاریخ فراموش نمی‌شود، همانطور که کارهای آقای شمقدری را از یاد نخواهد برد.
خمسه: مدیران ضرورتی برای توجه به تئاتر احساس نمی‌کنند
علیرضا خمسه در ادامه صحبت‌های کیانیان اظهار کرد: شاید یکی از دلایل بی‌توجهی به هنرهای نمایشی این است که مسئولان نیازی احساس نمی‌کنند. چندی قبل آقای شهردار گزارشی در رابطه با ساخت مساجد ارائه کرد چرا؟ چون متوجه است که مردم برای انجام فرایض دینی خود به محلی نیاز دارند، اما هیچگاه گزارش ساخت سالن تئاتر ارائه نمی‌شود، شاید به دلیل اینکه احساس نمی‌کند مردم برای تماشای تئاتر، شنیدن موسیقی و دیدن نقاشی نیاز به داشتن محل‌هایی دارد.
وی ادامه داد: از نظر ما جامعه مانند اندام موجود زنده‌ای است که نمی‌توان سلامت جشم او را رها کرد و تنها به سلامت فکر رسید، یا برعکس، بلکه جامعه اسلامی سالم هنگامی اتفاق می‌افتد که تمام اندام‌های آن هم‌زمان و با هم رشد کنند. یکی دیگر از عواملی که موجب کم توجهی می‌شود نگرانی بابت از دست دادن صندلی مدیریت است. اگر آقای شهردار آمار ساخت سالن نمایش می‌داد اما جایی برای فرایض دینی نساخته بود قطعا صندلی خود را از دست می‌داد.
این هنرمند تصریح کرد: اعتقاد دارم تماشای تئاتر باید در خانواده‌ها نهادینه شود، از تئاتر باید به عنوان یک واحد درسی ضروری نام ببریم. من توانایی ساخت سالن ندارم اما می‌توانم در زمینه‌ای که توانایی دارم کار کنم، چنانکه سال‌های زیادی برای آموزش تئاتر به کودکان پیش دبستانی تلاش کردم.
خمسه به کارکردهای متفاوت تئاتر اشاره کرد و افزود: ما در جامعه‌ای پر از مسئله زندگی می‌کنیم و مسئولان باید توجه داشته باشند کارکردهای تئاتر تنها جنبه هنری ندارد بلکه جنبه‌های پداگوژیک آن نیز قابل توجه هستند و ما می‌توانیم در خدمت آموزش و پرورش عمل کنیم تا تئاتر به مدارس و خانواده‌ها برود.
کیانیان: هنر زمانی رشد می‌کند که جریان هنری شکل بگیرد
رضا کیانیان با تاکید دوباره بر اینکه عده زیادی به ساخت سالن نمایش علاقه دارند اظهار کرد: آقای ایوبی با عملکرد خود طی چند روز گذشته نشان داد قصد تغییر شرایط گذشته و بهبود اوضاع را دارد و امیدوارم با همکاری آقای مرادخانی لوایحی به مجلس ارائه کنند تا علاقه‌مندان بتوانند در این زمینه فعالیت کنند و احساس نکنند سرمایه آن‌ها از دست خواهد رفت. مسائل زیادی را باید حل کنیم تا امنیت ساخت سالن فراهم شود.
این هنرمند با تاکید براینکه در تمام دنیا هنر زمانی رشد می‌کند که جریان هنری شکل بگیرد گفت: در گذشته شاهد شکل‌گیری جریانهای هنری در کشور بودیم اما نمی‌دانم چرا این جریان‌ها باید از بین برود. شما به هر نام بزرگی در هنر دقت می‌کنید شاهد خواهید بود در بستر یک جریان هنری شکل گرفته و رشد کرده است. اینکه گروه‌های ما امروز بدون وجود جریان هنری رشد می‌کنند به یک معجزه شباهت دارد.
وی ادامه داد: وجود جریانهای هنری مخالف امکان گفتگو و دیالوگ به وجود می‌آورد به طوری که در گذشته هم وجود داشت و ما همه با یکدیگر دوست هم بودیم. علیرضا خمسه، رضا کیانیان و آتیلا پسیانی، هر یک از جریان هنری می‌آیند اما فردی مانند خسرو پسیانی در این گروه نسبتی با هیچ جریان هنری ندارد، چون امروز دیگر چنین چیزی موجود نیست که امیدوارم آقای مرادخانی این جریان را راه بیندازد.
بازیگر نمایش «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» از شکل‌گیری گروه تئاتر دایره ۱۰ به عنوان یک جریان استقبال کرد و اظهار داشت: از همگرایی این گروه‌ها به عنوان یک جریان بسیار خوشحالم چون زیبایی‌شناسی و خود را مطرح خواهد کرد و امروز پس از اعلام مواضع انتظار جواب طرف مقابل و برقراری دیالوگ را می‌کشد. متاسفانه درحالیکه فعالیت این تشکل هنوز شروع نشده شاهد اعلام مخالفت‌ها هستیم، خب شما گفتگو را آغاز کنید، چرا ریشه را می‌زنید؟ چرا ما یاد نگرفته‌ایم که از خوشبختی دیگران خوشحال شویم و مثل زامبی‌ها از نابودی دیگران حیات می‌گیریم.
آتیلا پسیانی در ادامه این نشست تاکید کرد، اگر قرار بر شکل‌گیری تئاتر خصوصی باشد به حمایت مادی و معنوی نیاز است و بیان کرد: کار بزرگ من تولید تئاتر نیست، بلکه انتقال تفکر نسلی به نسل دیگر از این راه است. ما باید محلی در اختیار داشته باشیم که به عنوان پاتوق مورد استفاده قرار بگیرد، اصولا یکی از دلایل شکل نگرفتن جریانهای فرهنگی نبود پاتوق‌های هنری به عنوان یک لازمه اساسی است.
وی افزود: وقتی برای اجرای یک نمایش به خارج از کشور سفر می‌کنیم، هنرمندان کشور میزبان تعجب می‌کنند وقتی متوجه می‌شوند گروه تئاتر «بازی» پس از گذشت ۲۵سال همچنان محلی برای اجرای تئاتر ندارد. چرا که آن‌ها توسط دولت‌های فدرال یا صاحبان صنایع حمایت می‌شوند و به عنوان نمونه رئیس یکی از کارخانه‌های خودروسازی یک صندلی را پیشاپیش برای تمام سال خریداری کرده است تا از گروه حمایت کند.
این کارگردان با تاکید بر اینکه گروه تئاتر دایره ۱۰ فقط به سالن نیاز دارد و نه چیز دیگر اضافه کرد: آقای ایوبی و مرادخانی باید بسیار سریع کار کنند، اگر چنین باشد ما را به عنوان دوست در کنار خود می‌بینند، در غیر این صورت به عنوان منتقد عمل خواهیم کرد.
پسیانی در پایان ضمن پاسخ به سوالی در خصوص جنس بازی بازیگران نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» اظهار کرد: برخلاف آنچه توسط بعضی منتقدان عنوان می‌شود هیچ علاقه‌ای به بازی یکدست بازیگران ندارم و با این تفکر مخالف هستم. سه بازیگر نمایش به خودی خود جنسی از بازی را ارائه می‌کنند که در عین تنوع من را با چالش مواجه می‌کند اما رنگ‌آمیزی بسیار خوبی به نمایش می‌دهد. به اضافه اینکه ما ۱۸ بازیگر خردسال خواهیم داشت که این معادلات را پیچیده‌تر می‌کند و من فعلا در رابطه با جنس حضور آن‌ها چیزی نخواهم گفت.
نمایش «عرق خورشید، اشک ماه» نوشته محمد چرمشیر و کارگردانی آتیلا پسیانی پس از پایان اجرای نمایش «سیندرلا» از ۱۱مهرماه ساعت ۲۰ در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه می‌رود.
