کوروش احمدی در گفت‌وگو با ایلنا:
سیستم آراء الکترال به سود جمهوری‌خواهان است تا دموکرات‌ها/ حمایت دیوان عالی از ترامپ بعید است/ با وقوع بحران، حرف آخر را مجلس نمایندگان می‌زند/ تگزاس، ایالت سرنوشت‌سازِ الکترال
تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا گفت: شاهد فضای به شدت دو قطبی شده ناشی از رویه‌های شبه‌فاشیستی، افراطی و بی‌منطق رئیس‌جمهوری فعلی در آمریکا هستیم و در بسیاری از مناطق جهان نیز کم و بیش وضعیت مشابهی را می‌بینیم.
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آخرین مرحله خود را از سر می‌گذراند و تمام دنیا در انتظار شنیدن خبر نهایی هستند. خبری که هنوز مشخص نیست چه کسی از پسِ پرده آن به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده وارد کاخ‌سفید می‌شود و همین موضوع باعث شده تا بازارِ گمانه‌زنی به بالاترین حد خود برسد. عده‌ای معتقدند که بر اساس نظرسنجیها، «جو بایدن» پیروز خواهد شد و بخشی دیگر هم «دونالد ترامپ» را رئیس جمهور چهار سال آینده آمریکا می‌دانند. این گمانه‌زنی‌ها در حالی مطرح می‌شود که فضای حاکم بر پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از منظر بسیاری از صاحب‌نظران و ناظران، به شدت دو قطبی است. از یک سو ترامپ و طرفدارانش آرای پُستی را عامل شروع تقلب می‌دانند و حتی فضا به سمتی رفته که می‌گویند احتمال به وقوع پیوستن آشوب وجود دارد، از سوی دیگر حالا تحلیل‌ها به سمت قمار بر آرای الکترال پیش رفته است. از این رو، برای روشن شدن آخرین وضعیت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به گفت‌وگو با «کوروش احمدی»، کارشناس ارشد مسائل آمریکا پرداختیم که به شرح زیر از نظر می‌گذرد:
با توجه به پایان کمپین‌های انتخاباتی بایدن و ترامپ، فضای حاکم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
احمدی: فضای موجود مرا بیش از هر چیز یاد تعلیق در فیلم‌های آلفرد هیچکاک می‌اندازد. فضای ناشی از مبارزات انتخاباتی آمریکا نیز مانند این تعلیق‌ها در تماشاچی، تولید دلهره و اضطراب کرده است. این فضا نه تنها در آمریکا و در جو به شدت دو قطبی شده ناشی از رویه‌های شبه‌فاشیستی و افراطی و بی‌منطق ترامپ کاملا مشهود است، بلکه در بسیاری از مناطق جهان نیز کم و بیش وضعیت مشابهی را شاهدیم. وزن آمریکا به خاطر قدرت اقتصادی، نظامی، دیپلماتیک و رسانه‌ای‌اش در همه جای جهان محسوس است. به این دلیل همیشه انتخابات آمریکا برای دنیا مهم بوده، اما این بار به خاطر سیاست‌های افراطی ترامپ و یکجانبه‌گرایی، بی‌تعارف او شاید بیش از هر زمان دیگر در تاریخ اهمیت یافته است. رهبران دموکراسی‌های اروپایی به شکلی و رهبران اقتدارگرا به شکلی دیگر اضطراب دارند. متاسفانه در کشور ما این تعلیق شاید با شدت بیشتری احساس می‌شود. اگر چه در تحلیل نهایی ممکن است سیاست‌های بایدن منشاء تحول خیلی عمده و متفاوتی نشود، اما حداقل چون در سطح تاکتیکی می‌تواند موجب تحولی شود، همه را متوجه خود کرده است. تا آنجا که سیاستمداران و چهره‌های عمومی ابایی از بیان این معنا ندارند. تا آنجا که مثلا آقای علی مطهری می گوید در صورت انتخاب بایدن «امیدی برای مردم ایجاد می‌شود». این سخن اگر چه دقیق است، اما روندی که موجب این وضعیت شده، بسیار تاسف‌آور است.
عده‌ای معتقدند که نظرسنجیها می‌توانند تا حدودی نتیجه را به ما بگویند و این در حالیست که اساساً هیچ تضمینی در تحقق خروجی نظرسنجیها وجود ندارد. کمااینکه در انتخابات سال ۲۰۱۶ هم همین اتفاق رخ داد. فارغ از نظرسنجیها، آیا احتمال دارد ما شاهد به وقوع پیوستن یک شگفتی دیگر همانند سال ۲۰۱۶ باشیم؟
احمدی: نظرسنجیها اگر بر اساس اصول علمی انجام شود، همیشه در حاشیه خطای سه تا چهار درصد می‌تواند روند کلی را آشکار کند. مسئله این است که نحوه برگزاری انتخابات در آمریکا بسیار خاص و ویژه است. من موافق این گزاره که نظرسنجیها در انتخابات سال ۲۰۱۶ نادرست از کار در آمد، نیستم. به عکس معتقدم که پیش‌بینی‌ها در حاشیه خطای مذکور درست بودند. آرای عمومی کلینتون نزدیک به سه میلیون بیش از آراء ترامپ بود. آنچه که در انتخابات‌های به شدت رقابتی سرنوشت‌ساز خواهد بود، آراء دو رقیب در ایالت‌های حساس است. در چنین مواردی آراء طرفین بسیار به هم نزدیک است و با توجه به سیستم خاص انتخاباتی در آمریکا، پیشگویی تقریباً غیرممکن می‌شود. در انتخابات سال ۲۰۰۰ «جورج بوش پسر» با ۵۳۶ تک رأی در ایالت فلوریدا بر «ال گور» چیره شد و ۲۹ رای الکترال فلوریدا را برد و همینطور کل انتخابات را. در انتخابات ۲۰۱۶ نیز ترامپ با اختلاف چند هزار یا چند ده‌هزار تک رأی از چندین میلیون رای (یعنی چند صدم درصد اختلاف) در برخی ایالت‌ها بر کلینتون پیروز شد. به عنوان مثال در میشیگان از بیش از پنج میلیون رای ترامپ تنها با اختلاف حدود ۱۱ هزار تک رای از رقیب جلو افتاد. وقتی فاصله چنین نزدیک است هیچ نظرسنجی نمی‌تواند درست از کار درآید.
دلایل شرکت بی‌سابقه در انتخابات پیش از موعد چیست؟ آیا این یک اعتراض مدنی به حساب می‌آید یا رهیافتی برای تثبیت خواسته‌ها؟
احمدی: به طور ساده کرونا دلیل اصلی این تحول بوده است. مردم از ترس ساعت‌ها در صف ایستادن و مبتلا شدن، ترجیح دادند زودهنگام یا از طریق پست رای بدهند. دلیل دیگر هم شاید این باشد که برخی از دموکرات‌ها نگران ایجاد آشوب از سوی عناصر افراطی طرفدار ترامپ باشند و لذا خواسته‌اند در محیطی امن رای بدهند. برخی نیز احتمالاً نگران صف‌های طولانی در روز سه‌شنبه بوده‌اند.
آرای الکترال از چه اهمیتی برخوردار است و چگونه می‌تواند به داد ترامپ برسد؟
احمدی: سیستم آراء الکترال در مجموع بیشتر به سود جمهوری‌خواهان است تا دموکرات‌ها. اهالی ایالت‌های واقع در دو ساحل غربی و شرقی به ویژه کالیفرنیا و نیویورک، به نسبت بیشتر دموکرات هستند. آرای الکترال این ایالات معمولا بدون مناقشه نصیب دموکرات‌ها می‌شود. این در حالی است که شمار بسیار زیادی از پایگاه رای دموکرات‌ها مثل رنگین‌پوستان و مهاجران، مقیم این ایالات هستند و بدون آنها نیز باز هم دموکرات‌ها در این دو ایالت می‌توانستند برنده باشند. لذا، عدم حضور اینها در ایالات جنوبی، مرکزی و غرب میانه موجب راحتی خیال جمهوری‌خواهان در این ایالات است. این یکی از دلایل به شدت رقابتی بودن ۱۲ – ۱۰ ایالت است. جرج بوش پسر در سال ۲۰۰۰ و ترامپ هر دو به این دلیل رئیس جمهور شدند. انتخابات بر مبنای آرای الکترال اگرچه بسیار مورد انتقاد است، اما جمهوری‌خواهان هرگز اجازه تغییر آن را نخواهند داد.
ایالت‌های کلیدی که بر نتیجه انتخابات می‌تواند تاثیر بگذارد کدام‌ها هستند؟ آرایش احزاب در حوزه‌های نفوذ سنتی خود چگونه است؟
احمدی: آریزونا، جورجیا، آیوا، مینه‌سوتا، نیوهمپشایر، اوهایو، پنسیلوانیا، کارولینای شمالی، فلوریدا، ویسکانسین و میشیگان معمولاً در زمره ایالاتی هستند که رقابت در آنها کم و بیش شدید و آراء طرفین بسیار به هم نزدیک است. البته امسال تگزاس نیز چنین وضعی پیدا کرده؛ در حالی که در گذشته این ایالت تقریباً همیشه جمهوری‌خواه بوده است. یکی از دلایل اینکه برخی معتقدند بایدن با فاصله زیاد برنده می‌شود، همین است. تگزاس با ۳۸ رای الکترال اگر نصیب بایدن شود، ترامپ متحمل شکستی تحقیر کننده خواهد شد.
شمارش آرای پستی و نگرانی‌ها از تاخیر در وصول این آراء چگونه می‌تواند ترامپ را به سمت اعلام پیروزی پیش از موعد سوق دهد؟
احمدی: این یکی از موضوعات مهم در انتخابات ریاست‌جمهوری سال جاری است. مسئله این است که مطابق قوانین ایالتی برخی ایالات شروع به شمارش آراء پستی و زودهنگام کرده و قانون، برخی دیگر را از این کار منع کرده و شمارش آراء در بعد از انتخابات انجام خواهد شد. لذا نتیجه شمارش آراء در برخی ایالات مانند فلوریدا، آریزونا و کارولینای شمالی را سریع خواهیم داشت. اما اعلام نتیجه در برخی دیگر مانند میشیگان و پنسیلوانیا ممکن است چند روز طول بکشد. با این حال احتمال دارد که ظرف چند ساعت بعد از رای‌گیری کلیاتی راجع به روند کار معلوم شود.
تا چه حد احتمال دارد ترامپ از «پارادایم آشوب» پس از اعلام نتایج به نفع خود استفاده کند؟
احمدی: بستگی دارد که آراء عمومی دو طرف در برخی ایالات سرنوشت‌ساز و نیز آراء الکترال آنها تا چه اندازه به هم نزدیک باشد. اگر خیلی نزدیک باشد، ترامپ حاشیه مانور پیدا می‌کند. او با پیش‌بینی چنین وضعی قبلاً زمینه چینی‌هایی کرده است. از جمله آراء پستی را از نظر امکان بیشتر تقلب در آنها زیر سوال برده و از طرفدارانش خواسته تا پستی رای ندهند. طی ماه‌های گذشته نیز شماری از گروه‌های شبه فاشیستی طرفدار او تحرکاتی داشته‌اند. او همچنین به نحوی بی‌سابقه در مورد اینکه آیا حاضر به پذیرش نتیجه خواهد بود یا نه ایجاد تردید کرده است.
چه تدابیری برای مقابله با آشوب‌های احتمالی از سوی ساختار امنیتی آمریکا اتخاذ شده است؟
احمدی: پلیس در آمریکا ایالتی، شهری و حتی بخشی و تحت فرمان فرمانداران و شهرداران است. پلیس متمرکز و تحت هدایت دولت فدرال نداریم. اف.بی.آی و پلیس مبارزه با مواد مخدر (DEA) که تحت کنترل دولت فدرال هستند، وظیفه‌ای دراین حوزه‌ها ندارند. لذا عمده کار برای مبارزه با اغتشاش، توسط فرمانداران و شهرداران باید انجام شود. البته گارد ملی در شرایط اضطراری که توسط رئیس جمهور یا فرمانداران ایالات اعزام می‌شود هم می‌تواند وارد عمل شود. هم رئیس جمهور و هم فرمانداران می‌توانند در این رابطه اقدام کنند.
در صورت عدم تمکین ترامپ به نتایج، حزب‌جمهوری‌خواه چه عکس‌العملی خواهد داشت؟ آیا دیوان عالی در این قضیه پشت ترامپ می‌ایستد؟
احمدی: بستگی به شرایط مشخص و نوع اتفاقاتی که می افتاد خواهد داشت. به طور معمول دیوان عالی، دادگاه‌های استیناف فدرال و مجلس نمایندگان دارای اختیاراتی در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری هستند. مشخصاً اختیار تایید نهایی آراء الکترال بر عهده مجلس نمایندگان است و اگر آراء الکترال دو رقیب مساوی باشد، تعیین رئیس جمهور بر عهده همین مجلس است. با توجه به مشکل خاصی که رخ خواهد داد، واکنش‌های دوایر رسمی و احزاب می‌تواند متفاوت باشد. اینکه دیوان عالی پشت ترامپ بایستاد قطعی نیست. صِرف اینکه شش عضو از ۹ عضو این دیوان محافظه‌کار هستند، دلیل بر اینکه در هر دعوایی از ترامپ حمایت کنند، نیست؛ چراکه محافظه‌کار بودن آنها بیشتر در تفسیر قوانین در حوزه‌های اجتماعی مانند سقط جنین، مهاجرت و مانند آن ممکن است خود را نشان دهد.
