استاد دانشگاه «مکگیل» در گفتوگو با ایلنا:
سیاست ترامپ در قبال اروپا مبتنی بر سود و منفعت شخصی است/ حکمرانی بیاعتمادی بر روابط کاخ سفید و اروپا/ مهمترین ویژگی ترامپ، یکجانبهگرایی و ایجاد تنش بود
استاد دانشگاه مکگیل گفت: رئیسجمهوری آمریکا از همان آغاز با خروج از توافق پاریس نشان داد که اصولا بحث بر سر همکاری و تعامل برای او و تیمش معنایی ندارد.
به گزارش ایلنا، «لئوناردو باسینی»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه مکگیل است. حوزه کاری وی سیاست بینالملل و اقتصاد سیاسی تطبیقی را در بر میگیرد.
مهمترین ویژگی سیاست ترامپ، یکجانبهگرایی و ایجاد تنش است
لئوناردو باسینی با اشاره به کارنامه چهارساله «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا در سیاست خارجی با تمرکز بر تحولات اروپا به خبرنگار ایلنا گفت: اگر بنا باشد یک ویژگی را برای روابط خارجه ترامپ، چه در زمینه اروپا و چه دیگر مناطق نام ببریم، آن سیاست یکجانبهگرایی و ایجاد تنش است. وی خوب نشان داد که میتواند برای تمامی کشورها و مناطق رویکردی یکسان و مبتنی بر عدم سازش از خود نشان دهد.
وحشت و بیاعتمادی طی چهار سال گذشته بر روابط آمریکا و اروپا سایه انداخت
وی افزود: اروپا در رابطه با ترامپ متوجه این نکته شد که روابط با کاخ سفید همواره میتواند بدتر شود، حتی زمانی که وخیمتر شدن اوضاع ناممکن به نظر میرسد. رابطه مبتنی بر اعتماد نسبی میان دو قاره بزرگ طی این چهار سال از میان رفت و جایش را به بیاعتمادی و همچنین وحشت داد. در این میان، بین رهبران اروپایی شکاف وجود دارد: برخی مانند رهبران کشورهای اروپای شرقی از اینکه شخص دیگری با عقاید و آرای بدوی آنها موافق و همراه است، خوشحال شدند. شماری نیز تصمیم گرفتند در نهایت با این فیگور جدید سیاسی سازش کنند؛ این کمابیش همان رویکردی است که «امانوئل ماکرون»، رئیسجمهوری فرانسه پی گرفت.
برخی نیز مانند «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان اصولا بهخاطر عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) کار دیگری جز گذراندن امور با ترامپ نمیتوانستند انجام دهند. این دسته امید داشته و دارند که با گذشت چهار سال فرد دیگری بر روی کار قرار بگیرد و بتوانند ضررهای واردشده در دوران ترامپ را جبران کنند.
ترامپ از همان آغاز کار نشان داد که علاقهای به تعامل ندارد
این پژوهشگر و استاد دانشگاه در ادامه گفت: ترامپ از همان آغاز کار نشان داد که علاقهای به تعامل نداشته و طبعا اروپا نیز بنا نیست از این ماجرا مستثنی شود. اعمال تعرفه بر شماری از محصولات اروپایی و همچنین تلاش برای دخالت در سیاستگذاریهای قاره سبز، اثباتی بر این نکته است. در مسئله برگزیت، ترامپ صریحتا طرف خروج از اتحادیه اروپا را گرفت و حتی بریتانیاییها را به این کار تشویق کرد. این یکی از کارتهایی بود که «بوریس جانسون»، نخستوزیر بریتانیا از آن استفاده کرده و به مردمش وعده داد که کشورش خواهد توانست به توافق تجاری دندانگیری با آمریکا برسد.
نکته مهم برای ترامپ، ایجاد تفرقه و شکاف است
وی افزود: مشکل اما اینجاست که ترامپ نهایتا به دنبال سود و منفعت خودش است. هنوز هم از این معاملات چربونرم تجاری خبری نیست. نکته مهم برای ترامپ، ایجاد تفرقه و شکاف است. همین سبب میشود که وی بتواند خودش را بهعنوان یگانه رهبر و منجی جهان نشان دهد و هژمونی خود را بر دیگران اعمال کند. این را نیز باید در نظر بگیرید که اروپا مقصد شمار زیادی از کالاهای آمریکایی است و بخش زیادی از محصولات اروپایی نیز به این کشور صادر میشود. ترامپ این تعادل را بر هم زد و تلاش کرد بخش اعظم کیک را برای خود نگاه دارد.
نکته اینجاست که آیا اروپا توانست در برابر این امر مقاومت کند؟ میتوان گفت که این تلاش موفقیتآمیز نبوده است. اما اقدامهای مثبتی نیز در کار بوده است. برای مثال، آمریکا تلاش زیادی کرد که پروژه انتقال گاز از روسیه به اروپا یا همان «نورد استریم-۲» را نابود کند و حتی تحریمهایی هم در این زمینه اعمال کرد. اما تا به اینجای کار که چنین اقدامهایی با موفقیت همراه نبوده است و حتی افکار عمومی و سیاسی آلمان نیز به اعتراض پرداختند. این پروژه ضرر هنگفتی در حوزه انرژی به واشنگتن وارد میکند و تمام هم و غم ترامپ بر هم زدن این معادله بود. شعار «اول آمریکا»ی ترامپ بسیار از فرصتها را در اروپا از میان برد و تغییری اساسی در روند سیاست خارجه واشنگتن در قبال قاره سبز به حساب میآید.
سیاست ناشایست ترامپ سبب شد متحدان بسیاری را در اروپا از دست دهد
این نویسنده در ادامه افزود: ترامپ البته از همان آغاز با خروج از توافق پاریس نشان داد که اصولا بحث بر سر همکاری و تعامل برای او و تیمش معنایی ندارد. کافی است به تهدیدهای او علیه سازمان بهداشت جهانی نگاهی انداخته تا دریابید دهشت ترامپ چه تاثیری بر روند معمول امور گذاشته است. به طور کلی، سیاست ناشایست ترامپ سبب شد متحدان بسیاری را در اروپا از دست دهد.
خروج واشنگتن از برجام نیز نمونه دیگری در این زمینه است. این شکاف طی چهار سال مدام عمیقتر و عمیقتر شد و کار به جایی رسید که عملا در زمینه تحریم تسلیحاتی تهران، واشنگتن خود را تنها یافت. البته همانطور که گفتم رهبرانی چون «ویکتور اوربان»، نخستوزیر مجارستان از اینکه پوپولیست دیگری به جمع دیگر رهبران راست افراطی جهان اضافه شده خوشحال شدند، اما اصول اروپا بهطور کلی در تضاد با سیاستهای ترامپ قرار دارد.
گفتوگو از: کامران برادران