قنادباشی در گفتوگو با ایلنا بررسی کرد:
پشتپرده خروج احتمالی نظامیان آمریکا از سومالی/ جایگاه موگادیشو در ادبیات سیاسی و امنیتی واشنگتن/ مدل نگاه ترامپ به آفریقا
کارشناس مسائل آفریقا گفت: خروج احتمالی نظامیان آمریکا از سومالی بیش از هر چیز به انتخابات ریاستجمهوری نوامبر مربط است و رئیسجمهوری آمریکا میخواهد از این موضوع به عنوان مؤلفه مهندسی افکار عمومی استفاده کند.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به دستور رئیسجمهوری آمریکا مبنی برای ارائه طرحی از سوی پنتاگون برای خروج نظامیان این کشور از سومالی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اهمیت سومالی برای آمریکا بر خلاف آنچه در افکار عمومی برآورد میشود، بسیار استراتژیک است. یکی از دلایل این اهمیت، موقعیت جغرافیایی این کشور است؛ چراکه سومالی در شاخ آفریقا مستقر است و به نوعی بر تنگه باب المندب اشراف دارد. این کشور به راحتی میتواند آبراهههای مهم آفریقا را زیر تسلط خود بگیرد و از منظر جغرافیای سیاسی دارای جایگاه بسیار مهمی در میان کشورهای آفریقایی به شمار میرود. این کشور دارای منابع عظیم نفتی است اما هنوز از آنها بهرهبرداری نشده است. در گذشته هم اختلافنظرهای زیادی میان آمریکا و روسیه برای تسلط بر این کشور وجود داشت و حتی این دو با یکدیگر بر سر سومالی جنگ داشتند. در دوران جنگ سرد هم دولت اسلامی در سومالی تشکیل شد و به همین دلیل آمریکاییها از روی کار آمدن یک دولت اسلامی در سومالی ترس داشتند.
وی ادامه داد: به همین دلیل در نهایت آمریکاییها مجاب شدند تا تعدادی از نیروهای خود را وارد سومالی کنند. در اوایل دهه ۹۰ میلیادی جنگهای زیادی بین نیروهای سومالی و آمریکا درگرفت و اوضاع تا جایی وخیم شد که یکی از خلبانان آمریکا توسط نیروهای سومالی کشته شد و جنازه او در مقابل دوربینها به روی زمین کشیده شد. این موضوع زنگ خطر بسیار مهمی برای آمریکا به حساب آمد و در نهایت سال ۱۹۹۲ حدود ۲۵ هزار سرباز آمریکایی از سومالی خارج شدند. در همین راستا گروه تروریستی الشباب که شاخهای از القاعده به حساب میآید، تشکیل شد و ایالات متحده از قدرت گرفتن این جریان به شدت هراس داشت. از سوی دیگر برای مقابله با این گروه، نیروهای نظامی آمریکا وارد سومالی شدند اما مسأله این است که ساختار امنیتی و نظامی ایالات متحده در این مدت اقدام به تقویت الشباب کرد. این اقدام آمریکا برای آن بود تا بتواند این جریان تروریستی را علیه دولت مستحکمتر کند تا در نهایت با برجستهسازی تهدید آن، در سومالی باقی بماند. اقداماتی که آمریکاییها در سومالی انجام دادند، صرفاً به کشته شدن چند نفر از فرماندهان الشباب منتهی شد و در نهایت در ماه مارس ۲۰۱۷ دونالد ترامپ نگاه جدید خود به سومالی را اعلام کرد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بر اساس اعلام مقامهای امنیتی دولت ترامپ، سومالی در ادبیات نظامی سیاسی و امنیتی آمریکا به منطقه قرمز تبدیل شد و حالا شاهد آن هستیم که ترامپ در فکر صدور دستور خروج ۶۰۰ نیروی نظامی خود از سومالی است. او در آستانه انتخابات ریاستجمهوری دستور بررسی و سپس تخلیه نیروهای خود از سومالی را داده است. این اقدام ترامپ در مورد افغانستان، سوریه و عراق هم مشاهده شده است ولی باید توجه داشته باشیم که او عمدتاً به دنبال یک مانور انتخاباتی برای راضی کردن طرفداران خود است. از سوی دیگر، ترامپ به این نتیجه رسیده که اگر در انتخابات شکست بخورد ممکن است نظامیان ایالات متحده در بسیاری از کشورها مورد حملههای موضعی قرار بگیرند و این موضوع میتواند برای ترامپ و جمهوریخواهان هزینههایی را در بر داشته باشد. بخش دیگری از سناریوی او در مورد خارج کردن نیروهایش از سومالی به بحث هزینههای مالی برمیگردد. ترامپ با صدور این دستورها به دنبال آن است تا به مردم بگوید که هزینههای نظامی را کاهش میدهد تا بتواند به زندگی آنها و رفاه مردم کشورش کمک کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم دستور خروج از سومالی، آن هم در اثنای انتخابات ریاستجمهوری را نمیتوانیم یک راهبرد عملیاتی و استراتژیک بدانیم؛ بلکه ترامپ به دنبال آن است تا با صدور چنین دستورهایی در کوتاهمدت بتواند حداکثر نظرات را در داخل به سوی خود جلب کرده تا در کمپینهای انتخاباتیاش از همین موضوعها برای هدایت افکار عمومی استفاده کند. بر این اساس ما شاهد هستیم که او با استفاده از مؤلفههای امنیتی و در آمیختن آن با اقتصاد، به دنبال آن است تا پایگاه اجتماعی خود در داخل ایالات متحده را تقویت کند. توجه داشته باشید که در سال ۱۹۹۶ و در زمانی که کلینتون در کاخ سفید بود، راهبرد آمریکا در قبال آفریقا تغییر پیدا کرد و به همین دلیل غیرقابل باور است که ایالت متحده بخواهد از کشور استراتژیکی مانند سومالی و به طور کلی قاره آفریقا خارج شود. سومالی دریچه ورودی قاره آفریقا به حساب میآید و این منطقه از جهات بسیاری با اهمیت است. به همین دلیل دستور ترامپ صرفاً یک مانور روانی در بطنِ انتخابات ریاست جمهوری است که نمیتوان آن را زیاد جدی گرفت؛ مگر آنکه او در انتخابات پیروز شود و سپس مشخص شود که راهبرد چهار سالهاش در مورد این کشور و به صورت کلی در مورد قاره آفریقا چیست.