قائم‌مقامی: ترکیه می‌توانست از خروج تیم ترور ممانعت کند، اما این کار را نکرد/ ترامپ بر جنایت بن‌سلمان سرپوش گذاشت

«سیدعلی قائم‌مقامی» تحلیلگر مسائل ترکیه با اشاره به فرا رسیدن دومین سالگرد قتل روزنامه‌نگار منتقد سعودی توسط خاندان سلطنتی عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در دوم اکتبر سال ۲۰۱۸، یک تیم ۱۵ نفره از مقام‌های امنیتی عربستان سعودی وارد استانبول شدند و هدفشان این بود که «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار منتقد سعودی را به هر ترتیبی که شده با خود به ریاض بازگردانند. آنها به دنبال این بودند تا وی را به صورت مسالمت‌آمیز با خود به ریاض برگردانند اما مستندات نشان می‌دهد که این تیم نتوانستند او را آنگونه که فکر می‌کردند باز گردانند. به همین دلیل ما شاهد آن بودیم که خاشقجی نه تنها از کنسولگری عربستان در استانبول خارج نشد بلکه حتی جنازه او هم پیدا نشد. بسیاری بر  این عقیده‌اند که این روزنامه‌نگار با مواد مخدر بیهوش شده  و سپس به قتل رسیده است اما حرف و حدیث‌ها بسیار زیاد است.

وی ادامه داد: تیمی که از ریاض وارد استانبول شد فکر نمی‌کرد چنین بحرانی به وجود بیاورد که صدای آن تمام دنیا را پُر کند. هیچ اثری از جنازه خاشقجی وجود ندارد و بر اساس سند‌های موجود جسد آن تکه تکه شده و هیچ اثری از آن وجود ندارد. این پرونده به حدی خشن بود که دادستانی عربستان هم نتوانست آن را نادیده بگیرد. دادستانی ریاض در نهایت اعلام کرد که این جنایت رخ داده اما به تبعات آن هیچگونه اشاره‌ای نکرد. در ژوئن سال ۲۰۱۹ شاهد این بودیم که سازمان ملل بالاخره گزارشی در مورد این پرونده تهیه و منتشر کرد و صراحتاً اعلام کردند که این اقدامِ عربستان به نوعی اعدام بدون محاکمه بوده است و در آنجا بود که غوغا به پا شد. در هفتم سپتامبر ۲۰۲۰ هم پیگیری‌های زیادی از سوی ترکیه انجام شد و اردوغان در مورد این پرونده سخنانی را ارائه کرد و دادستانی ترکیه هم اعلام کرد که پرونده خاشقجی در حال پیگیری و رسیدگی است.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به نقش ولیعهد عربستان در پرونده قتل جمال خاشقجی، گفت: مساله‌ای که در این میان باید مورد اشاره قرار بگیرد این است که محمد بن سلمان، پس از ماه‌ها سکوت در مقابل انتقادهای جهانی بالاخره به صورت تلویحی مسئولیت اعزام تیم ترور و قتل خاشقجی را به عهده گرفت. او چاره‌ای جز حذف فیزیکی خاشقجی نداشت؛ چراکه او با تمام توان خود در حال انتقاد علیه خاندان سعودی بود. به همین دلیل است که گفته می‌شود جنازه تکه تکه شده او را با خودروی دیپلماتیک از سفارت خارج کرده‌اند. این در حالیست که همسر خاشقجی از همان روزهای اول بحث دادخواهی و پیگیری این پرونده را کلید زد اما ما دیدیم که هنوز این پرونده به جایی نرسیده است. همسر خاشقجی از ترکیه، ناراضی و منتقد اقدام‌هاز این کشور است. او معتقد است سرویس اطلاعاتی ترکیه می‌توانست در همان دقایق اولیه مانع از خروج عناصر عربستان و عاملان قتل همسرش شود، اما این کار را نکردند.

قائم‌مقامی افزود: عدم ممانعت از خروج تیم ترور عربستان توسط ترکیه به خوبی نشان می‌دهد که آنکارا به دنبال تامین منافع هود از این پرونده بود و در اینجاست که باید دید هزینه و فایده این پرونده برای سعودی‌ها و ترکیه چقدر بوده است. ترکیه سعی کرد با تمام ابزارهای سیاسی، رسانه‌ای و حتی امنیتی خود به عربستان تحمیل هزینه کند و من معتقدم که آنکارا تا حد زیادی در این مسیر موفق بوده است. اینکه برخی از داده‌های امنیتی در مورد پرونده خاشقجی از سوی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های قطری منتشر می‌شدند به خوبی نشان می‌دهد که ترکیه برای اینکه بتواند علیه عربستان جبهه‌ای واحد به وجود بیاورد، سعی می‌کند تا قطر را هم با خود علیه ریاض همراه کند. در مقابل این اقدام عربستان و قتل خاشقجی در خاک ترکیه هم باعث شد تا ترکیه در نظر بسیاری از کشورهای دنیا ناامن جلوه کند و به این دلیل باید بگویم که ریاض ضربه محکمی از حیث امنیتی به ترکیه وارد کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام این مسائل در حالی است که بازیگر سوم این موضوع یعنی دونالد ترامپ هم به دنبال آن بود تا بتواند منافع خود را بر اساس اتفاق‌هایی که در این میان رخ داده تامین کند. در این میان گزارشگر سازمان ملل در گزارش خود اعلام کرد که پرونده خاشقجی در اصل یک اعدام بدون محاکمه بوده است و هیچگونه شفافیت و عدالتی در آن نطلقاً وجود نداشته است. تا جایی که گفته می‌شود تمام ۱۵ نفری که برای قتل خاشقجی وارد استانبول شده بودند، آزاد هستند و صرفاً یک دادگاه سوری برای محاکمه اعضای این تیم برگزار شده است. باید متوجه بود که ایالات متحده آمریکا سعی کرد در این میان به هر صورتی که شده بر روی پرونده سرپوش بگذارد و ترامپ شخصاً بر این اوضاع نظارت داشت. بر این اساس باید بگویم ترکیه منافع مورد نظرش را که در درجه اول حمله به عربستان بود را کسب کرد اما در فاز بعد، باید متوجه بود که آبروی سعودی‌ها به کلی از بین رفت. هر چند که آبروی ریاض رفت، اما به نظرم واشنگتن همه چیز را به نفع عربستان مهندسی کرد.