افشار سلیمانی در گفت‌وگو با ایلنا:
ورود نظامی مستقیم ترکیه و روسیه به مناقشه قره‌باغ بعید است/ گروه مینسک دچار انفعال جدی شده است/ روس‌ها از مخاطرات امنیتی قفقاز شمالی هراس دارند
سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: سازمان ملل باید برای برقراری آتش‌بس مداخله کند و اگر قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ورود نکنند، اوضاع طور دیگری رقم می‌خورد.
«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح دلایل و پیامدهای دور جدید درگیری‌ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مساله قره‌باغ بعد از ۳۰ سال به یک پرونده منجمد تبدیل شده و درگیری‌های روزهای اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان نشان می‌دهد که مشکل اصلی همچنان حل نشده است. همه به یاد دارند که درسال ۱۹۹۴ توافقی در بیشکک میان دو طرف به امضا رسید اما چندی بعد مجدداً درگیری‌های مرزی میان ایروان و باکو آغاز شد. حالا هم دور جدیدی از درگیری‌ها را شاهد هستیم که بازیگران اصلی آن را باید روسیه و ترکیه دانست. عده‌ای معتقدند که ریشه این درگیری‌ها در روسیه و سیاست خارجی این کشور است؛ به گونه‌ای که مسکو به دنبال آن است تا کشورهای جدا شده از شوروی سابق را که حالا به صورت جمهوری‌های متعدد درآمده‌اند را با سیاست‌های خود هماهنگ کرده و در کانال اصلی روابط خود قرار دهد. این طیف معتقدند ابزارهایی مانند پیمان امنیت دسته‌جمعی و مسائل دیگر منطقه‌ای صرفاً تحت نفوذ روسیه است و مسکو سعی می‌کند تا بتواند در تمامی موارد حضور خود را علنی کند.
وی ادامه داد: در این میان نکته‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که نزاع میان ارمنستان و آذربایجان می‌تواند باعث فروش تسلیحات روسی و همچنین تسلیحات ترکیه به ارمنستان و جمهوری آذربایجان شود. از سوی دیگر، عده‌ای معتقدند که مواضع مشخصِ ترکیه در مورد منازعه قره‌باغ و همچنین حمایت آنکارا از باکو نقشه راه را کاملاً مشخص کرده است. توجه کنید که روابط ارمنستان و ترکیه از سال‌ها پیش تیره و تار است و اگر قرار بر تشدید درگیری میان آذربایجان و ارمنستان باشد، پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا ترکیه به صورت مستقیم و علنی در کنار باکو قرار خواهد گرفت یا خیر. بر اساس مولفه‌های موجود، بعید به نظر می‌رسد که ترک‌ها بخواهند به صورت علنی وارد این مناقشه نظامی شوند؛ چراکه اگر قرار بر چنین مساله‌ای باشد، روسیه هم اعلام می‌کند که ارمنستان به دلیل آن‌که هم‌پیمان مسکو است، وارد میدان نبرد خواهد شد و در اینجاست که درگیری و منازعه به سطوح بالاتری می‌رسد.
این تحلیلگر مسائل قفقاز تصریح کرد: به نظر می‌رسد که ارمنستان به دنبال ادامه و تشدید درگیری نیست بلکه ادعای خود در مورد قره‌باغ را بیش از گذشته برجسته کرده است اما مساله اینجاست که اگر روس‌ها ارمنستان را از دست دهند، کشورهای دیگری که در خارج نزدیک روسیه حضور دارند هم خواهان استقلال و جدایی می‌شوند این جدایی به معنای جغرافیایی نیست، بلکه تمام این کشورها مستقل هستند و سال‌ها پیش اعلام استقلال کردند، اما منظور از جدایی همان مشخص شدن سازوکارهای سیاست خارجی و داخلی آنها به صورت مستقل و خارج از مدار مسکو است. روس‌ها همچنان از پیشروی ناتو و خطرات امنیتی قفقاز شمالی به عنوان پاشنه آشیل امنیت ملی روسیه هراس دارند و به همین دلیل است که می‌گوییم اگر ترکیه بخواهد به صورت مستقیم وارد منازعه شود روس‌ها هم یک طرفه وارد این پرونده خواهند شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که جنگ تمام‌عیار میان دو کشور آذربایجان و ارمنستان منتفی یا حداقل بسیار بعید است و همانند گذشته سازمان ملل با بازیگری قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به دنبال آتش‌بس و مذاکره خواهند بود و اگر کشورهای منطقه دخالت نکنند احتمال دارد که اوضاع به شکل دیگری جلو برود. در این راستا اخباری از حضور نیروهای ارتش آزاد سوریه در آذربایجان و با هماهنگی ترکیه منتشر شده که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشتند اما به نظرم این موضوع یک خط خبری است و آغشته به اخبار مشکوک شده است. مساله دیگری که برای بسیاری از افکار عمومی مهم است فعالیت گروه مینسک در مورد منازعه قره‌باغ است. متاسفانه این جریان که کشورهای اروپایی عضوش هستند تاکنون هیچ اقدام مثبتی در مورد درگیری میان باکو و ایروان نداشته است و به نظرم به نتیجه‌ای نخواهند رسید. این گروه اساساً منفعل است و صرفاً بر ادامه مذاکرات و آتش‌بس و همچنین چانه‌زنی بازیگران اصلی تاکید دارند. بر این اساس باید ببینیم که قدرت‌های اصلی مانند روسیه، آمریکا و ترکیه چه اقدامی را در مورد پرونده مذکور طی روزهای آینده انجام خواهند داد، اما راه حل نهایی برگزاری مذاکرات جدی با تثبیت و تبیین ضمانت‌های اجرای واقعی خواهد بود.
