تاجیک در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
امکانسنجی عادیسازی روابط کویت و اسرائیل/ ابعاد سناریوی «تطمیع و تهدید» کشورهای عربی توسط ترامپ
سفیر پیشین ایران در اردن گفت: فضای داخلی کویت به هیچ وجه قابل قیاس با سایر همسایگانش نیست و فکر میکنم واکنش به عادیسازی احتمالی روابط با اسرائیل، در نوک هرم قدرتِ کویت شکل بگیرد.
«نصرتالله تاجیک» سفیر پیشین ایران در اردن با در تشریح ابعاد امکان عادیسازی روابط کویت و اسرائیل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مساله عادیسازی روابط کویت و اسرائیل از موضوعاتی است که بسیاری از تحلیلگران آن را غیرممکن میخوانند اما اخیراً شاهد آن بودیم که پسر امیر کویت با رییس جمهوری آمریکا دیدار کرده و عالیترین مدال نظامی ایالات متحده از سوی ترامپ به وی اعطا شده است. برخیها این اقدام ترامپ را نوعی تطمیع و امتیازدهی به کویت تلقی کردند و بسیاری دیگر معتقدند که این موضوع صرفاً یک مانور روانی و رسانهای از سوی کاخ سفید بوده است، اما به هر ترتیب باید به این موضوع توجه کرد که ستون فقرات دموکراسی و همچنین فضای داخلی کویت نسبت به سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس قویتر است و به صورت کلی با این دولتها تفاوت زیادی دارد. در داخل کویت پارلمان و همچنین فضای باز اجتماعی بسیار بهتر و مستحکمتر از دولتهایی مانند بحرین، امارات، عربستان و حتی اردن است و به نوعی میتوان گفت که فضای داخلی این کشور بازتر از سایر همسایگان آن به شمار میرود.
وی ادامه داد: بحث این است که دولت دونالد ترامپ میان کویت و سایر کشورهای عربی هیچ تفاوتی قائل نیست. او صرفاً به دنبال آن است تا بتواند کارت طلایی خود در سیاست خارجی را رو کند تا در نهایت بتواند از این طریق در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ پیروز شود. مساله این است که ترامپ حالا که حدود یک ماه و نیم تا انتخابات سوم نوامبر باقی است، دست به اجرای سناریوی تطمیع و تهدید زده است و به نوعی میخواهد تمام دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس را برای پیروزی خود مقابل جو بایدن پای میز مذاکره با اسرائیل بنشاند. این در حالی است که اعراب با عادیسازی روابطشان تمام اهرمهای مهم خود در بحث فلسطین را از دست دادهاند و فلسطینیها به طور کلی هیچ اعتمادی به کشورهای عربی ندارند. در این راستا بسیاری از تحلیلگران غربی و عربی معتقدند عادیسازی روابط دولتهای عربی با رژیم صهیونیستی میتواند صلح را به ارمغان بیاورد اما این تحلیل کاملاً غلط است؛ چراکه ما شاهد کنار هم چیده شدن سیاستها و راهبردهای متناقض با یکدیگر هستیم و این مساله میتواند موجب چند قطبیسازی در منطقه شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بدون تردید عدم یکدست بودن سیاستهای آمریکا با دولتهای منطقهای و همچنین تضاد منافع اسراییل و فلسطین میتواند رادیکالیسم و حتی جنگ را در منطقه به وجود بیاورد؛ به گونهای که تضادهای موجود میتواند گسلهای سیاسی و امنیتی را در منطقه به وجود بیاورد که در نهایت احتمال درگیری را افزایش میدهد. توجه داشته باشید که تیم ترامپ به هیچ وجه از این وضعیت ناخرسند نیست؛ چرا که حامیان اصلی او در انتخابات سال ۲۰۱۶ و همچنین سال ۲۰۲۰، کمپانیهای نفتی و کارخانههای ساخت تسلیحات بودند و حالا هم با برقراری روابط اعراب و اسرائیل به دنبال آن هستند تا از شرایط منطقه به نفع خود استفاده کنند. به همین دلیل معتقدم که حتی اگر کویت هم به جمع کشورهای عادی کننده روابط با اسرائیل بپیوندد، باز هم مشکل حل نخواهد شد. اصل ماجرا از این قرار است که مردم کشورهای عربی این فرآیند را به هیچ وجه قبول ندارند و به همین دلیل تبعات نامشخص و آتش زیر خاکستر همچنان وجود دارد.
تاجیک افزود: درست است که مدل عادیسازی روابط بحرین، امارات و حتی کویت و قطر با اسرائیل نسبت به یکدیگر تفاوت دارد اما بحث اینجاست که اگر فلسطینیها موافق این طرح نباشند هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد. اینها مسائلی نیست که بخواهیم با صلحِ چند کشور عربی از آن چشمپوشی کنیم. حتی اگر عربستان سعودی هم به قطار عادیسازی روابط با اسرائیل بپیوندد باز هم مشکل حل نمیشود و این در حالی است که سعودیها از ترس انزوا در میان کشورهای اسلامی و عربی و همچنین تبعات عادیسازی روابط با اسرائیل، فعلاً حکم نظارهگر را دارند. در مورد کویت نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که این کشور با تهران از دههها قبل روابط خوبی دارد؛ به صورتی که ایرانیتبارها از دهه ۲۰ و ۳۰ شمسی برای کار به کویت میرفتند و به همین دلیل رابطه خوبی با ما دارند. از سوی دیگر، توجه داشته باشید که جمعیت زیادی از کویت را فلسطینیها تشکیل میدهند که عمده این طیف در مطبوعات و همچنین آموزش و پرورش کویت حضور دارند و به همین دلیل مردم از آنها تاثیر میپذیرند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مساله این است که پارلمان کویت بسیار فعالتر و موثرتر از پارلمان کشورهایی مانند بحرین یا امارات است و تمامی این مولفهها موجب میشود که فضا برای عادیسازی روابط کویت با اسراییل کمی سختتر از سایر همسایگان آن باشد. معتقدم که اگر کویت دست به چنین کاری بزند، همانند سایر کشورهای عربی با چالش روبهرو خواهد شد و این در حالی است که دونالد ترامپ برای پیروزی در انتخابات به دنبال چالشسازی برای اعراب منطقه است و به زور آنها را پای میز مذاکره میکشاند. به همین دلیل احتمال دارد که اگر کویت با تلآویو وارد روابط شود در سطوح بالا و عالی این کشور واکنشهایی شکل بگیرد که در رأس کویت، پارلمان این کشور، مهمترین بخش آن به حساب میآید. در این میان اما باید هوشیار باشیم که امنیت ملی خودمان را به مسائل منطقهای گره نزنیم. این مساله را نباید بیش از آنچه که هست، بزرگ کرد و نباید تحت تاثیر توپخانه رسانهای غرب قرار گرفت؛ چراکه به زودی پیامدهای این روابط برای کشورهای منطقه نمایان خواهد شد و چالشها، وارد فاز جدیدی خواهد شد.