ساداتیان در گفت‌وگو با ایلنا:
کنارهگیری«شینزو آبه» تاثیری بر سیاست داخلی ندارد/ ژاپن نگران نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا است
مدیرکل پیشین شرق آسیا گفت: ژاپن بر فردگرایی استوار نیست، بلکه یک سیستم و ساختار به صورت جمعی در حال آنالیز اوضاع است اما مهره جایگزینِ نخست‌وزیری به خروجی انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا ربط دارد.
«سیدجلال ساداتیان» مدیرکل پیشین شرق آسیای وزارت خارجه در تشریح دلایل و پیامد استعفای نخست‌وزیر ژاپن در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: استعفای شینزو آبه در توکیو برای بسیاری از مقام‌ها دخل و خارج از ژاپن غیرقابل هضم و باور بود، اما به هر ترتیب او از این سمت کنارهگیری کرد. در مالزی هم چنین اتفاقی برای ماهاتیر محمد رخ داد و در کره‌جنوبی هم حزب حاکم قرار است برای تعیین رئیس جدید خود تشکیل جلسه دهد. این اتفاق‌ها در شرق آسیا تا حدی غیر طبیعی است اما مساله مهم این است که در ژاپن شخصی از قدرت کنارهگیری کرده که طولانی‌ترین مدت نخست‌وزیری را در تاریخ این کشور داشت. پدر شینزو آبه یکی از سیاستمداران قدیمی ژاپن بود و از این منظر او را باید یکی از مهره‌های موثر در ساختار سیاسی این کشور و همچنین حزب لیبرال دموکرات ژاپن دانست که در نهایت روز جمعه از قدرت کنار رفت.
وی ادامه داد: برخی از منابع اعلام کرده‌اند که شینزو آبه به دلیل مشکلات جسمی و بیماری از قدرت کنارهگیری کرد و برخی دیگر معتقدند او به دلیل کاهش محبوبیتش در ژاپن، به خصوص پس از پاندمی کرونا، مجبور به کنارهگیری شده است. هر کدام از این تحلیل‌ها که درست باشد، به خوبی نشان می‌دهد که او یک انسان وظیفه‌شناس و میهن‌پرست به حساب می‌آید؛ چراکه حاضر نیست لطمه‌ای از طرف او به کشور و حزبش وارد شود و به این دلیل از قدرت کنارهگیری کرده است. این کنارهگیری بدون تردید، تغییراتی را در سیاست‌های ژاپن به وجود خواهد آورد اما معتقدم که این تغییرات بیشتر در حوزه سیاست خارجی خواهد بود تا سیاست داخلی. باید متوجه باشید که ژاپن یکی از بهترین و تکنولوژیک‌ترین کشورهای دنیا به حساب می‌آید که روند بسیار مترقی را طی کرده است و به همین دلیل ساختار سیاسی این کشور همانند دولت‌های خاورمیانه نیست و اساساً فرد گرایی در آن معنی ندارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در ایالات متحده زمانی که روسای جمهور تغییر می‌کنند، بخش عظیمی از ساختار آمریکا دستخوش تغییر می‌شود. به عنوان مثال زمانی که باراک اوباما از کاخ‌سفید خارج شد و دونالد ترامپ به جای او به ریاست جمهوری رسید، ما شاهد قطع بیمه همگانی در این کشور توسط دولت ترامپ بودیم که اتفاق‌های بدی در این راستا به وقوع پیوست. این روند در کشورهای عربی و منطقه و حتی آفریقا هم رخ می‌دهد؛ یعنی زمانی که حسنی مبارک در مصر یا پادشاه عربستان در ریاض تغییر کرد، شاکله سیاسی از هم پاشید و تمام این کشورها هم تجربیات دیگری برای خود رقم زدند که خروجی آن تلخ بود. اما در مورد کشورهای اروپایی یا کشوری مانند ژاپن، این اتفاق مطلقاً رخ نمی‌دهد؛ چراکه این دولت‌ها اساساً بر فردگرایی استوار نیست، بلکه یک سیستم و ساختار به صورت جمعی در حال آنالیز اوضاع و در نهایت انتخاب مهره‌های موثر برای کشور است. به همین دلیل اگر در ژاپن یک نفر مشکل داشته باشد یا نتواند سُکانِ قدرت را به درستی در دست بگیرد، خیلی سریع و با تکیه بر عقل جمعی کنار گذاشته می‌شود.
ساداتیان افزود: معتقدم حزب لیبرال دموکراتِ ژاپن که به عنوان جریان حاکم از آن صحبت می‌شود، با کنارهگیری شینزو آبه فرو نمی‌پاشد، بلکه به کار خود ادامه خواهد داد. شکی وجود ندارد گزینههایی که قرار است به جای شینزو آبه، بر روی صندلی نخست‌وزیری تکیه بزنند، با نظارت و پیشنهاد او انتخاب خواهد شد اما مساله اینجاست که انتخاب نخست‌وزیر بعدی تا حد زیادی به مسائل منقه‌ای و جهانی بستگی خواهد داشت. باید به این درک برسیم که انتخاب جانشین شینزو آبه، بدون تردید به روندهای جهانی به خصوص انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده مربوط است. اوضاع و احوال به صورتی است که به نظر می‌آید اگر ترامپ مجدداً انتخاب شود، یک جنگ سرد جدید و دوقطبی بسیار خطرناک رخ خواهد داد و به این ترتیب گزینههایی که برای نخست‌وزیری ژاپن مطرح هستند، یا وزیر دفاع سابق این کشور بوده‌اند یا در گذشته وزارت خارجه را راهبری می‌کردند. اگر ترامپ به صورت مجدد انتخاب شود، آمریکا و چین با یکدیگر وارد فاز تقابل شدید خواهند شد و به همین دلیل توکیو به عنوان واشنگتن باید مراقب باشد تا در این میان وارد یک منازعه خطرناک نشود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: دعوای چین و آمریکا در شبه جزیره کره و سایر نقاط جهان، بر روی انتخاب گزینه نخست‌وزیری ژاپن تاثیرگذار است و به همین دلیل آنها گزینه پس از شینزو آبه را یک مهره مهم و از روی حساسیت‌های خود انتخاب خواهند کرد. بر این اساس معتقدم که کنارهگیری آبه را باید بیش از هر چیز، بر مسائل خارجی تاثیرگذار بدانیم؛ چراکه شبه جزیره کره آبستن حوادث است و توکیو چشمش به این حوادث و تحولات است. به همین جهت، تغییر بنیادین در سیاست داخلی ژاپن رخ نخواهد داد و چشم ژاپنی‌ها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا خواهد بود. طبیعی است که اگر چین و آمریکا با یکدیگر سرشاخ شوند، کشورهایی مانند کره‌جنوبی، ژاپن و کره‌شمالی هم در این مدار باید ایفای نقش کنند و همین موضوع می‌تواند برای توکیو مشکل‌ساز شود. اگر ترامپ بخواهد به سمت اقدام‌های سلبی در شبه جزیره کره قدم بردارد، بدون تردید ژاپن هم در این راستا به عنوان متحد او باید وارد شود و به همین دلیل جایگزینِ شینزو آبه باید به دقت انتخاب شود.
