دولت‌های منطقه مقصرِ پیوند امارات و اسرائیل هستند/ بلندپروازی بن‌زاید، فراتر از ظرفیت ابوظبی است/ پایان الحاق اراضی، دروغ محض است

«سیدهادی برهانی» تحلیلگر مسائل اسرائیل و فلسطین با اشاره به دلایل و پیامدهای علنی شدن روابط اسرائیل و امارات برای منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اعلام رسمی روابط امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی از منظر زمانی دارای یک دلیل مهم است که باید آن را دخیل در تحولات ایالات متحده دانست. واقعیت این است وضعیت ترامپ در ایالات متحده، مناسب نیست و او به دلیل شکست‌های پی در پی سیاست خارجی‌اش به دنبال آن بود تا بتواند برای مقابله با انتقادهای داخلی و خارجی، یک سناریوی جدید با هدف انحراف افکار عمومی ایجاد کند.

وی گفت: تا انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا مدت کمی باقی است و یکی از انتقادهای جدی به در حوزه سیاست خارجی، معامله قرن بود که به‌رغم سر و صدای زیاد، هیچ خروجی مثبتی برای او و تیمش به همراه نداشت. به همین جهت این توافق را باید برای ترامپ یک راه خروجِ موقت از انتقادها درباره سیاست خارجی‌اش دانست.

برهانی ادامه داد: مساله اصلی که متاسفانه خیلی‌ها به آن اشاره و توجه نمی‌کنند این است که کشورهای منطقه و به صورت کلی تمام کشورهای دنیا، طی سال‌های اخیر در برابر سیاست‌های اسرائیل کوتاه آمدند یا منفعلانه وارد میدان شدند. تمام کشورهای منطقه و حتی اروپایی‌ها سعی دارند تا بگویند که آنها مقصر این واگرایی نیستند و تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازند. از نظر من، تمام کشورها در حاشیه خلیج فارس و منطقه مقصر به وقوع پیوستند چنین مساله‌ای بوده و هر کدام به اندازه خود گناهکار هستند.

وی گفت: گسل اصلی در این مورد را مصر به وجود آورد که دلیل آن هم امضای توافق کمپ دیوید بود و حالا هم نظاره‌گر همان مسائل با محوریت ابوظبی و محمد بن زاید هستیم. از سوی دیگر، باید متوجه بود که اسرائیل از این گسل‌ها به نفع خود استفاده کرد تا بتواند به حضور خود مشروعیت ببخشد و ماهیت خودش را تثبیت کند؛ تا جایی که تل‌آویو از ضعف‌ کشورهای منطقه به نفع خود استفاده کرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به توسعه‌طلبی و بلندپروازی‌های امارات متحده عربی، گفت: اسرائیل سعی کرده تا از ضعف اردن، مصر، بحرین و امارات به نفع خود استفاده کند. به عنوان مثال در مورد امارات باید به این نکته اشاره کنم که امارات به دنبال آن است که بیشتر از وزن خودش در روابط تحولات بین‌المللی ایفای نقش کند. اینکه می‌بینیم امارات از خاورمیانه گرفته تا لیبی، یمن، سودان و حتی الجزایر در حال ایفای نقش است، بیانگر همین موضوع بوده که ابوظبی به دنبال آن است تا بتواند از این طریق خود را به عنوان «رهبر منطقه» به دنیا و همسایگانش معرفی کند.

وی افزود: بن‌زاید معتقد است که توسعه و رمز پویایی کشورش در تحکیم رابطه با غرب است و همین موضوع باعث به وجود آمدن گسل در منطقه شده است. این در حالیست که ابوظبی به‌رغم آنچه در مورد فلسطین می‌گوید، اصلاً به دنبال آرام کردن سرزمین‌های اشغالی به نفع مردم فلسطین نیست و این موضوع را به خوبی می‌توان از بندهای توافق امارات و اسرائیل فهمید.

برهانی افزود: اصل توافق این است که الحاق کرانه باختری رود اردن به صورت موقت، تعلیق می‌شود ولی هیچ بندی در آن وجود ندارد که نشان دهد الحاق اراضی به صورت کامل لغو شده است؛ بلکه این اقدام صرفاً به زمان دیگری موکول شده است. شکی وجود ندارد که الحاق در مدت باقی‌مانده از دولتِ ترامپ انجام نخواهد شد اما مساله اینجاست که در داخل سرزمین‌های اشغالی، تندروها و رهبران شهرک‌های صهیونیستی اقدام به اعمال فشار علیه نتانیاهو کرده‌اند تا بتوانند او را مجاب به ادامه الحاق و ساخت شهرک‌ها کنند.

وی ادامه داد: در توافق امارات و اسرائیل مشخص نشده است که تکلیفِ شهرک‌سازی‌ها، اشغال اراضی فلسطینی‌ها، تخریب منازل، هویت و مالکیت قدس چگونه است و هیچ حرفی هم در این مورد زده نشده است. به این جهت است که باید بفهمیم این توافق صرفاً الحاق کرانه باختری به صورت موقت عقب می‌اندازد.

برهانی با بیان اینکه توافق ابوظبی و تل‌آویو بخشی از اعمال تغییر خاورمیانه به حساب می‌آید، تصریح کرد: واقعیت این است که برخی‌ها معتقدند پروژه تغییرات در خاورمیانه با این توافق کلید خورده است و امارات به میل خود دُم به تله داده است. همانگونه که گفتم امارات به دنبال توسعه طلبی و پیشرفت سیاسی، اقتصادی و امنیتی است و در این راستا با کشورهایی مانند قطر، عربستان و حتی کویت هم رقابت دارد. یکی از این رقابت‌ها، چشم و هم‌چشمی تسلیحاتی است. درست است که امارات با آمریکا روابط خوبی داشته است و تسلیحات فراوانی از واشنگتن خریداری کرده است، اما معتقدم که با توافق میان امارات و اسرائیل، آمریکایی‌ها نگاه مهربان‌تری به ابوظبی خواهند داشت و به همین دلیل تسلیحات پیشرفته‌تری به آنها می‌فروشند.

وی اظهار داشت: تحولات در خاورمیانه نشان می‌دهد اسرائیل و در رأس آن نتانیاهو این توافق را با سختی تمام به دست آورده است و به دنبال آن خواهد بود که از این موضوع به عنوان یک دستاورد تاریخی اسفاده کند. تل‌آویو به دنبال آن است تا این توافق را به یک فرصتِ دنباله‌دار تبدیل کند و به تمام دنیا بگویند که کشورهای منطقه مانند، بحرین، عربستان، قطر و حتی کویت در صفِ عادی‌سازی روابط با آنها هستند.

برهانی ادامه داد: اسرائیل در صدد است تا با فریب رسانه‌ای و سیاسی به دنیا بگوید که رفتار اعراب با رژیم صهیونیستی، همانند گذشته نیست و تا جایی پیش بروند که بگویند اسرائیل دشمن مسلمانان و اعراب نیست. به هر ترتیب این روند تبعات منفی زیادی برای منطقه و خصوصاً کشورهای عربی خواهد داشت که به نظرم هزینه‌های امارات را افزایش خواهد داد.