هانیزاده در گفتوگو با ایلنا:
عربستان توان حذف امارات از معادلات جنوب یمن را ندارد/ سعودیها برای دولتسازی در عدن، دست به دامان غربیها میشوند/ اختلاف بر سر اصلاح توافق ریاض
کارشناس مسائل منطقه گفت: عربستان در معادلات جنوب یمن مغلوب امارات شده و برای برونرفت از این فضا به دنبال اصلاح توافقنامه ریاض است.
«حسن هانیزاده» کارشناس مسائل منطقه در تشریح ابعاد و دلایل اصلاح توافقنامه ریاض توسط عربستان برای پایان دادن به بحران یمن در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: جنوب یمن به عرصه تقابل سیاسی و میدانی میان امارات و عربستان تبدیل شده است؛ به گونهای که از سال گذشته تاکنون شاهد درگیریهای زیادی میان نیروهای شورای انتقالی جنوب و همچنین دولت و نیروهای منتسب به منصور هادی در عدن واقع در جنوب یمن بودهایم. باید توجه کنیم که پس از حدود پنج سال که از جنگ یمن میگذرد، اوضاع تا حد زیادی تغییر کرده است. به صورتی که عربستان بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار طی این سالها در یمن هزینه کرده و حالا به دلیل بحران نفتی پیش آمده نمیتواند بودجه کلان برای ادامه جنگ در یمن و حمایت از دولت منصور هادی تهیه و تزریق کند. تمام این مولفهها، خصوصاً درگیریِ نیروهای تحت امر امارات با عربستان نشان میدهد که اوضاع و احوال میدانی در یمن قفل شده و به این دلیل شاهد آن هستیم که سعودیها به دنبال برونرفت از وضعیت کنونی هستند.
وی ادامه داد: بنا بر اطلاعات و دادههای موجود، دولت منصور هادی در جنوب یمن فرو پاشیده است اما شورای انتقالی که تحت حمایت امارات متحده عربی است، دست برتر را دارد. احتمال دارد طی روزها و هفتههای آینده شورای انتقالی به حمایت امارات، دولت خود را در مقابل دولت مستعفی منصور هادی تعیین و معرفی کند که این مسئله با توجه به توافق ریاض، برای عربستان قابل قبول نیست و اگر چنین اتفاقی رخ دهد بدون تردید تنش در بابالمندب افزایش پیدا خواهد کرد که دلیل آن سهمخواهی سعودیها و همچنین چشمداشتِ امارات به جنوب یمن است. نکته مهمتر این است که جنگ برای عربستان در یمن به یک حاشیه تبدیل شده است و موضوع مهمتر برای سعودیها وضعیت و پرونده جنوب یمن خواهد بود. سعودیها به هیچ وجه نمیپذیرند که امارات بخواهد جنوب یمن را براساس راهبردهای خود هدایت و تقسیم کند و نیروهایش تحت عنوان شورای انتقالی را به عنوان یک دولت در آنجا مستقر کند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به محور اصلی اختلاف عربستان و امارات در طرح اصلاح توافقنامه ریاض، گفت: اختلاف اصلی دو کشور این است که براساس پیشنهاد اصلاحیه توافق ریاض، سعودیها به دنبال آن هستند تا منصور هادی، استاندار عدن و مسئول امنیت این استان را به همراه یک نخستوزیر جدید معرفی کند و پس از آن نیروهای دولت انتقالی به منطقه أبین منتقل شوند و پس از آن تشکیل دولت را عملیاتی کند. این دقیقاً همان نکته اختلافی است؛ چراکه سعودیها میخواهند دولت جدید در عدن را پس از خروج نیروهای تحت حمایت امارات تشکیل بدهند اما ابوظبی به دنبال آن است تا تشکیل دولت در زمانی انجام شود که نیروهای دولت انتقالی در عدن حضور دارند یا دست کم قبل از خروج آنها، مشارکت در تعیین دولت صورت بگیرد. باید توجه داشت که امارات به هیچ وجه عدن را خالی نخواهد کرد و اگر از این مناطق بیرون بیاید نمیتواند اقدام به چانهزنی کند و اساساً هیچ امتیازی کسب نمیکند.
هانیزاده افزود: این وضعیت نشان از یک بنبست سیاسی دارد، اما اگر شرایط جهانی و منطقهای به امارات اجازه دهد، شورای انتقالی به زودی یک دولت وابسته به ابوظبی را در جنوب یمن روی کار میآورد؛ این برهه دقیقاً زمانی است که تمام معادلات به ضرر ریاض رقم میخورد. به نظرم مولفههای کنونی و شرایط فعلی نشان از آن دارد که جنوب یمن به زودی تجزیه و از خاک این کشور جدا میشود و اگر این اتفاق بیافتد سعودیها چارهای ندارند جز اینکه به سمت مذاکره جدی با انصارالله گام بردارند. موضوع دیگری که نباید از نظر پنهان بماند ارتباط عربستان با سازمان ملل و سایر لابیهای بینالمللی است. اگر اوضاع به نفع سعودیها پیش نرود بدون تردید ریاض از طریق ارتباطهایی که با سازمان ملل و سایر نهادهای بینالمللی دارد، اوضاع را تغییر خواهد داد و به همین جهت احتمال دارد که اختلاف میان امارات و عربستان عمیقتر شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: حمایت آمریکا از عربستان در یمن بیش از امارات است و همین موضوع میتواند معادلات سیاسی جنوب یمن را در دقیقه ۹۰ به نفع عربستان رقم بزند. همین چند روز پیش بود که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل طی بیانیهای، عربستان سعودی را از فهرست سیاه کشتار کودکان در یمن خارج کرد که به خوبی نشان میدهد تا چه حد سازمان ملل تحت نفوذ آمریکا و سعودیها قرار دارد. از سوی دیگر فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن هم قرار است در شورای امنیت طرحی را مطرح کند که بحث گفتوگوهای سیاسی در این کشور را دنبال خواهد کرد. فعال شدن سازمان ملل و نفوذ عربستان بر این سازمان به خوبی نشان میدهد که سعودیها در داخل یمن و خصوصاً جنوب این کشور در حال مغلوب شدن هستند و به همین دلیل دست به دامان ایالات متحده، بریتانیا و حتی فرانسه برای خروج از بنبست فعلی به نفع خود هستند. این در حالی است که اعضای شورای انتقالی جنوب یمن به دنبال آن هستند تا از ظرفیت امارات برای تجزیه جنوب یمن استفاده کنند که این موضوع تماماً به ضرر ریاض تمام خواهد شد.