وضعیت بایدن در مقایسه با ترامپ بهتر است اما هیچ چیز ثابت نیست/ترامپ قادر به بازسازی خود است/ اقتصاد، شاهرگ انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا

کم شدن فاصله جو بایدن و دونالد ترامپ در برخی از نظرسنجی‌ها، برای بسیاری از تحلیلگران، خبرنگاران و حتی عوام شاید گویای این باشد که بایدن به عنوان نامزد نهایی دموکرات‌ها پیروز میدان خواهد بود. برخی دیگر معتقدند که رکود اقتصادی حاصل از کرونا و همچنین برخورد سخت ترامپ با معترضان به نژادپرستی برای او در انتخابات ۲۰۲۰ دردسرساز خواهد شد. در این میان عده‌ای دیگر معتقدند به‌رغم پرش بایدن به بالای جدول، هم‌حزبی‌ های ترامپ همچنان در پشت او قرار دارند و همین موضوع می‌تواند جمهوری‌خواهان را پیروز انتخابات کند. برای روشن شدن این گمانه‌زنی‌ها و تاثیر سبقت بایدن از ترامپ در نظرسنجی‌ها بر نتایج انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، به گفت‌وگو با «کوروش احمدی»، تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا پرداختیم که به شرح ذیل از نظر می‌گذرد:

بر اساس آخرین نظرسنجی که توسط هیل و موسسه هریس ایکس انجام شد، بایدن با ۱۰ درصد از ترامپ پیش است. به‌طور کلی موقعیت ترامپ و بایدن در این مقطع زمانی در نظر سنجی ها چگونه است؟

آخرین نظرسنجی‌ها حکایت از برتری حدودا ۱۰ درصدی بایدن بر ترامپ در سطح ملی و روند بهتر شدن موقعیت بایدن در مقایسه با نظرسنجی‌های مشابه در اواخر مارس دارد. اما از این مهمتر موقعیت ترامپ و بایدن در بین گروه‌های جمعیتی و نیز ایالات مورد نزاع (swing states)  یا (battleground) است. ترامپ تقریباً در بین همه گروه‌های جمعیتی از بایدن عقب‌تر است؛ به‌ویژه در بین زنان با ۲۵ درصد که در مقایسه با رقم مشابه در سال ۲۰۱۶ (۱۴ درصد) بسیار بدتر است. در واقع برتری ترامپ بر بایدن بین مردها با حدود شش درصد (مشابه چهار سال قبل) تنها نقطه قوت او است. بیشترین عقب‌گرد ترامپ نسبت به چهار سال قبل، ضعیف شدن حمایت سفیدپوستان فاقد مدرک دانشگاهی (۲۱ درصد در حال حاضر در مقایسه با ۳۱ درصد در ۲۰۱۶) از او است. حمایت از بایدن در بین رای‌دهندگان دارای مدرک دانشگاهی ۲۰ درصد از ترامپ بیشتر است که هشت درصد بهتر از ۲۰۱۶ است. موقعیت بایدن، (یعنی این مرد ۷۰ ساله که قول بازگشت به وضعیت عادی می‌دهد) در بین جوانان نیز اکنون بهتر از موقعیت کلینتون در ۲۰۱۶ است. جالب‌تر اینکه بایدن در بین ۶۵ ساله‌ها به بالا هم هفت درصد جلوتر از ترامپ است؛ هر چند که در ماه‌های گذشته بالاتر بود. این در حالی است که این گروه جمعیتی معمولاً در واکنش به آشوب‌های نژادی به حمایت از جمهوریخواهان متمایل می‌شوند. عجیب‌تر از همه این است که به‌رغم اعتراض‌های نژادی، موقعیت بایدن در بین رنگین‌پوستان اگر چه خوب است اما در مقایسه با مارس خیلی بهتر نشده است. در این نظر‌سنجی‌ها حدود ۹ درصد هم گفته‌اند که هنوز نمی‌دانند به چه کسی رای بدهند. این رقم در مقایسه، کمتر از ادوار قبلی است و حکایت از درجه قطبی شدن در سیاست آمریکا دارد.

با توجه به طرح برخی نارضایتی‌ها از ترامپ در بین هم حزبی‌هایش، نظر شما در مورد موقعیت ترامپ در حزب جمهوری‌خواه چیست؟

شماری از مقام‌های سابق دولت‌های بوش و ریگان مانند جان بلینگر و استراتژیست‌های جمهوری‌خواه به درجاتی با ترامپ مخالفت یا درباره او ابراز تردید کرده‌اند. کالین پاول، وزیر خارجه بوش پسر، گفته که به ترامپ رای نمی‌دهد. کسانی مثل جرج بوش پسر، برادر او، جب، و سندی مک کین (بیوه سناتور مک کین) با ابراز نظراتی مخالف با نظرات ترامپ درباره برخی موضوعات، نشان داده‌اند که معلوم نیست از او حمایت کنند. رهبران جمهوریخواه سابق کنگره مانند پل رایان و جان بونر و برخی دیگر مانند جف فلیکز و مارک سنفورد و برخی فرماندران سابق نمی‌گویند به چه کسی رای می‌دهند که حاکی از نارضایتی از ترامپ است. بسیاری از مقام‌های نظامی سابق هم که معمولاً نظرات سیاسی خود را آشکار نمی‌کنند و در راس آنها جیمز ماتیس (وزیر دفاع سابق ترامپ) ناخشنودی خود را از شیوه رهبری ترامپ به درجات مختلف ابراز کرده‌اند. مثلا فرمانده بازنشسته واحدی که بن لادن را کُشت، گفته ترامپ نشان داده که فردی مناسب برای این سمت نیست و به رهبری جدید نیاز داریم. در این میان روشن نیست که آیا آنها از بایدن حمایت خواهند کرد یا خیر. در بین اعضای جمهوری‌خواه کنونی کنگره، از سناتور میت رامنی که همواره نظرات منفی نسبت به ترامپ داشته، سناتور مورکووسکی از آلاسکا گفته که هنوز نمی‌داند به رئیس جمهور هم حزبی‌اش رای خواهد داد یا خیر. لذا برخی‌ از مقام‌های پیشین یا چهره‌های میانی موضع خود را مشخص کرده‌اند اما برخی دیگر هنوز در شک هستند.

در انتخابات آمریکا معمولاً تعداد معدودی از ایالت‌ها نقش مهمی دارند، موقعیت ترامپ در این ایالات‌ها چگونه است؟

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که در پنج ایالت از شش ایالتی که مورد نزاع محسوب می‌شوند یعنی در فلوریدا، میشیگان، پنسیلوانیا، ویسکانسین و آریزونا، بایدن با حدود شش درصد یا کمتر از ترامپ جلو است و در کارولینای شمالی ترامپ حدود یک درصد جلو است. در سال ۲۰۱۶ ترامپ با اکثریت ضعیفی در این شش ایالت برنده شده بود. موقعیت ترامپ در اوهایو و آیووا که دور قبل در آنها برنده شده بود، اصلا خوب نیست. هزینه زیادی که ترامپ این روزها برای تبلیغات در اوهایو، آیووا و آریزونا می‌کند، به‌رغم بُرد آسان ترامپ در آنها در سال ۲۰۱۶، حاکی از تحول مثبت اوضاع برای ترامپ نیست.

اخیراً اعلام شده که آمریکا به صورت رسمی وارد رکود شده است. این موضوع با وجود ۴۲ میلیون بیکار که درخواست بیمه بیکاری داده‌اند تا چه حد بر وضعیت ترامپ تاثیر میگذارد؟

قطعا، اعلام رسمی رکود (یعنی منفی شدن نرخ رشد اقتصادی) نکته‌ای بسیار منفی برای رئیس جمهور وقت در آمریکا است و ترامپ از این بابت ضرر کرده است. باید توجه داشت که این رکود ناشی از کرونا است و قبل از آن شرایط اقتصادی آمریکا در مجموع خوب بود. نکته مهم در مورد امکان خروج از رکود و کاهش نرخ بیکاری است؛ مطابق اعلام اداره کار فدرال، در ماه می دو میلیون و ۵۰۰ هزار شغل جدید ایجاد شده و بیکاری عمدتا ناشی از کرونا از حدود ۱۹ به حدود ۱۳ درصد کاهش یافته است. این می‌تواند به معنی شروع خروج از بحران اقتصادی ناشی از کرونا باشد. باید دید که شرایط اقتصادی در چهار تا پنج ماه آینده چگونه خواهد بود. تنها در آن صورت می‌توان در مورد تاثیر آن بر انتخابات نظر داد.

آیا اردوگاه دموکرات‌ها به رهبری بایدن توان مقابله با ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ را دارد؟

اردوگاه دموکرات‌ها در مجموع با مشکل چندانی مواجه نیست. به نظر می‌رسد دارای انسجام است و همه رهبران دموکرات بدون مشکل آماده حمایت کامل از بایدن هستند. تنها سوال مهم این است که آیا جوانانی که به سندرز امید بسته بودند، حاضر به حمایت از بایدن خواهند بود یا برخی از آنها مانند دور قبل در انتخابات شرکت نخواهند کرد. به طور کلی، با توجه به مشکلات ترامپ و نگرانی بسیاری در مورد مخاطرات او برای کشور، حمایت از بایدن کار آسانی است. به علاوه، بایدن اکنون در موقعیت بهتری در مقایسه با کلینتون در دور قبل قرار دارد. کلینتون شخصیت مناقشه برانگیزی داشت و حتی گفته می‌شود که در سال ۲۰۱۶، درصدی از دموکرات‌ها به خاطر مشکل داشتن با کلینتون به ترامپ رای دادند. بایدن دارای چنین نقطه ضعیف‌هایی نیست.

راهبرد ترامپ و تیمش برای پیشی گرفتن از بایدن و انتخابات چیست؟

تیم ترامپ هنوز استراتژی انتخاباتی‌اش را آشکار نکرده است. تنها دو نکته در این مورد می‌توان گفت؛ نخست روی آوردن تیم ترامپ به تبلیغات تلویزیونی گسترده در آریزونا، آیووا و اوهایو است که نشان می‌دهد در این مورد در اردوگاه ترامپ نگرانی وجود دارد. و دیگری نحوه برخورد تند و سختگیرانه ترامپ با اعتراضات نژادی است. به این دلیل محتمل است که او در پی تکیه بر دستور کار «نظم و قانون» در انتخابات پیش‌رو باشد با این امید که در ادامه سیاست دو قطبی کردن جامعه، سفیدپوستان بیشتری را از فروپاشی نظم و قانون ترسانده و به کمپ خود جذب نماید.

با توجه به آنچه که در مورد نتیجه نظرسنجی‌ها و نارضایتی در اردوگاه جمهوری‌خواهان و شرایط ایالات مورد نزاع گفتید، آیا می‌توان احتمال زیاد داد که بایدن برنده انتخابات خواهد بود؟

 قطعاً خیر. پیش‌بینی برنده اصلا ممکن نیست. چون:

نخست اینکه پنج ماه تا انتخابات مانده و خیلی از اتفاقات ممکن است در این فاصله رخ دهد. به علاوه، برتری کنونی بایدن در نظرسنجی‌ها تفاوت چندانی با برتری کلینتون بر ترامپ در تابستان ۲۰۱۶ ندارد. در دور قبل هم در آگوست و اکتبر کلینتون در اکثر نظرسنجی‌ها برتری دو رقمی در برابر ترامپ داشت.

دوم، این‌بار مخالفت با ترامپ برای جمهوری‌خواهان بسیار مشکل‌تر از ۲۰۱۶ است. آن زمان اولاً کمتر کسی فکر می‌کرد او برنده شود و ثانیاً هنوز یک پایگاه رای با دستور کاری مشخص پشت سر او شکل نگرفته بود. اکنون یک دستورکار محافظه‌کارانه مشخص وجود دارد که ترامپ در رأس آن است. این‌بار مخالفت یا عدم حمایت از یک رئیس جمهورِ هم حزبی، بیشتر اقدامی علیه سیاست‌های محافظه‌کارانه مثل انتصاب قضات محافظه‌کار، کاهش مقررات و کاهش مالیات و غیره تلقی خواهد شد تا اقدام علیه یک شخص. به این دلیل جمهوری‌خواهان کنگره، شاید بجز میت رامنی، راهی جز حمایت از ترامپ نخواهند داشت؛ چراکه در غیر این صورت بخشی از پایگاه رای ایالتی و  محلی خود را از دست خواهند داد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که جمهوری‌خواهان به نحوی گسترده از ترامپ حمایت می‌کنند. باید توجه داشت که جمهوری‌خواهانی که تاکنون با ترامپ مخالفت کرده‌اند، قصد انتخاب شدن ندارند. به علاوه مخالفان جمهوری‌خواهِ امروزِ ترامپ در ۲۰۱۶ نیز با او مخالف بودند و ممکن است بر شرایطِ شدید دو قطبی آمریکا نتوانند تاثیر زیادی داشته باشند.

سوم، موضوعاتی که امروز مطرح‌ هستند مانند اعتراضات نژادی و نحوه مدیریت کرونا و بحران اقتصادی، ممکن است در اکتبر و نوامبر چندان در این حد مطرح نباشند و جای خود را به موضوعات جدید داده باشند. هیچکس نمی‌تواند محیط سیاسی آمریکا در اکتبر و نوامبر را از هم اکنون پیش‌بینی کند، کما اینکه اتفاقات این چند ماهه در ژانویه به هیچ روی قابل پیش‌بینی نبود.

چهارم، ترامپ به‌رغم آسیب‌پذیری‌هایش دارای سرمایه سیاسی عمده‌ای است. کمپین او از نظر مالی وضع بهتری دارد، سیتسم الکتورال کالج بیشتر به سود جمهوری‌خواهان است. از سوی دیگر، مقام‌های حزبی و اعضای کنگره با او مخالفت آشکاری نکرده‌اند و او به عنوان محور محافظه‌کاران آمریکا می‌تواند خود را بازسازی کند.