زنگنه در گفتوگو با ایلنا:
مسکو امتیاز لازم برای احیای مذاکره فلسطین و اسرائیل را ندارد/ روسیه میخواهد انفجار اجتماعی در سرزمینهای اشغالی را به تاخیر بیندازد
نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی گفت: هدف روسیه از میزبانی گفتوگوی نخستوزیر رژیم صهیونیستی و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین برای بار سوم کسب منافع است اما مسکو وزن لازم را برای پیش بردن این پرونده ندارد.
«صباح زنگنه» سفیر و نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح دیدار و مذاکره احتمالی نخستوزیر اسرائیل و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در روسیه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: برای بررسی نقش فدراسیون روسیه در پرونده فلسطین باید کمی به عقب برگردیم. روسیه در نیم قرن گذشته، نقش تعیین کنندهای در وضعیت یهودیهای روستبار سرزمینهای اشغالی ایفا کرده؛ چراکه حدود دو میلیون یهودی روستبار در فلسطین اشغالی حضور دارند که همین موضوع یک اهرم مناسب در عرصه سیاسی برای روسیه فراهم میکند. مسکو با استفاده از این موضوع نه تنها در عرصه دیپلماتیک بلکه در مورد مسائلی مانند تبادلات تکنولوژی و همچنین مناسبات اقتصادی نفوذ خوبی برای خود در اسرائیل به وجود آورده است. از سوی دیگر در برخی از ادوار، روسیه حکم میانجی را میان آمریکا و اسرائیل بازی کرده است. این در حالی است که روسها از قدیمالایام تاکنون موضع خود در مورد فلسطین را تقریبا ثابت نگه داشتهاند و بر راهحل دو کشوری تاکید کردند.
وی ادامه داد: در این میان باید توجه کنیم که اسرائیل هم منافعی از جانب روسیه برای خود در نظر گرفته است؛ تا جایی که طی سالهای اخیر تسلیحات رژیم صهیونیستی تماماً روسی بود اما بعدها آمریکا جای مسکو را در فروش تسلیحات به اسرائیل گرفت. در شرایط کنونی هم جمهوریخواهان به واسطه ترامپ و دامادش در حال حمایت از نتانیاهو و اسرائیل هستند و حالا پرونده الحاق کرانه باختری را مطرح کردهاند. نکته اینجاست که سلطه ایالات متحده و یکجانبهگرایی واشنگتن به حدی تشدید شده که حالا شاهد ارسال پیام مثبت از واشنگتن به تلآویو برای الحاق کرانه باختری رود اردن هستیم. در فاز دیگر، شاهد هستیم که تیم ترامپ و مشاوران او در کاخ سفید معتقدند که فلسطین باید سیاست خود در قبال اسرائیل را لغو یا تعدیل کند که البته موضع مقاومت فلسطین برخلاف خواسته ایالات متحده است و همین موضوع باعث بروز نگرانی در آمریکا شده است. کشورهای عربی نزدیک به اسرائیل هم از این موضوع به شدت هراس دارند و این دقیقاً همان نقطهای است که روسیه وارد پرونده فلسطین شده است.
این تحلیلگر مسائل منطقه گفت: مسکو سعی دارد از شرایط کنونی به نفع خود استفاده کند؛ چراکه علاوه بر به هم ریختگی در سرزمینهای اشغالی شاهد کمرنگ شدن حضور آمریکا در پرونده مذاکرات فلسطین و اسرائیل هستیم و بخشی از آن به اعتراضهای اخیر در شهرهای آمریکا ربط دارد و بخشی دیگر به انفعال سیاسی جهانی مربوط است که دلیل آن شیوع ویروس کرونا در سطح بینالمللی بوده است. حالا میبینیم که روسها مجدداً وارد میدان شدهاند و به دنبال تامین منافع خود در بالاترین سطح هستند. باید متوجه بود که این برای اولین بار نیست که روسیه دست به چنین اقدامی زده است بلکه در سوریه، عراق و حتی افغانستان شاهد حضور مسکو در بزنگاههای سیاسی و امنیتی بودهایم. معتقدم که ورود روسیه برای بار سوم به پرونده فلسطین و مهیا کردن فضای گفتوگو میان بنیامین نتانیاهو به عنوان نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس به طرفیت از تشکیلات خودگردان فلسطین، یک مانور سیاسی است و حتی احتمال دارد نتانیاهو در این نشست حضور پیدا نکند؛ چراکه پشت اسرائیل بیش از آنکه به روسیه گرم باشد به آمریکا گرم است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: روسیه در عرصه سیاسی، امنیتی و نظامی قدرت بزرگی به حساب میآید اما امتیازاتی که میتواند در پرونده فلسطین و گفتوگوهای صلح بر روی میز بگذارد به اندازه ایالات متحده یا سایر کشورها نیست. به عبارتی دیگر مسکو ظرفیت و ابزار مناسب برای تشویق دو طرف به گفتوگو را ندارد و در نهایت روسیه میتواند با اسرائیل بر سر یکسری از همکاریهای تکنولوژیک یا مناسبات اقتصادی به توافق برسد و کمکهای اقتصادی را به تشکیلات خودگردان فلسطین برساند. به همین جهت اعتقاد دارم که اتفاق خاصی در این محور با مرکزیت مسکو رخ نخواهد داد. توجه داشته باشید که اگر اروپاییها دست به چنین اقدامی میزدند، اوضاع فرق میکرد و دلیلش این است که دولتهای اروپایی ابزارهای بیشتری نسبت به روسیه در اختیار دارند، اما فعلاً بحثهای اقتصادی و سرزمینی مطرح شده است. متوجه باشید که بحران کرونا در اسرائیل و همچنین افزایش بیکاری در فلسطین باعث ایجاد یک به هم ریختگی اجتماعی - سیاسی شده که الحاق کرانه باختری میتواند به آن دامن بزند. به همین جهت فکر میکنم روسیه فقط در حال عرضاندام است و نهایتاً میتواند یک امید سیاسی ایجاد کند تا انفجار اجتماعی را به تاخیر بیندازد.