ابعاد تنش اردن و اسرائیل بر سر الحاق کرانه باختری/ نقش اَمان در اجرایی شدن معامله قرن

«احمد دستمالچیان» سفیر پیشین ایران در اردن با اشاره به واکنش تند پادشاهی اردن مبنی بر الحاق کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مساله الحاق کرانه باختری رود اردن توسط رژیم صهیونیستی یکی از موضوعاتی است که در منطقه و همچنین فرامنطقه واکنش‌های بسیار زیادی داشته است. تا جایی که اخیراً عبدالله دوم پادشاه اردن هم نسبت به این مساله واکنش تندی نشان داده و حتی صحبت از درگیری نظامی بین اردن و اسرائیل کرده است. قبل از هر چیز باید دانست که مدیریت بیت‌المقدس قبل و بعد از اشغال فلسطین به عهده اردن و خاندان هاشمی بوده است؛ به گونه‌ای که تمامی امور وقفی و مذهبی مسجدالاقصی در اختیار این کشور بوده و از اول هم با مساله فلسطین به گونه‌های مختلف برخورد کرده است. باید توجه کرد که پس از اشغال کرانه باختری توسط اسراییل و کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها، حالا فاز دوم اشغال کرانه مطرح شده که این موضوع یکی از بندهای پروژه بزرگتری به نام معامله قرن است.

وی ادامه داد: در معامله قرن، کرانه باختری به عنوان یک منطقه اقتصادی مهم مورد اشاره قرار گرفته و یکی از دلایل اهیمت این منطقه برای اسرائیل، وجود منابع آبی و همچنین زمین‌های حاصلخیز این منطقه است که برای اسراییل اهمیت زیادی دارد. پس از ستپامبر سیاه و مشکلاتی که برای فلسطینی‌ها به وجود آمد نگاه به این طیف کاملاً امنیتی شد و تا به امروز هم روند مذکور ادامه دارد. به همین جهت است که می‌بینیم پادشاه اردن نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و علناً الحاق کرانه به سرزمین‌های اشغالی را یک تحرک آشکار و خطرناک دانسته است. اردن بر این عقیده است که اگر کرانه باختری الحاق شود حاکمیت و امنیت ملی خاندان هاشمی در این کشور تهدید می شود و به همین دلیل است که عبدالله دوم نسبت به این موضوع هشدار داده است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: باید متوجه باشیم که کابینه اسراییل اشتراکی است و از ائتلاف میان بنیامین نتانیاهو به عنوان رهبر حزب لیکود و همچنین بنی گانتز به عنوان رهبر ائتلاف آبی و سفید تشکیل شده است. از این منظر نتانیاهو به دنبال آن است تا با برجسته‌سازی این مسائل بتواند اقدام خود را در چارچوب دولت ائتلافی مهم و حائز اهمیت نشان دهد تا در نهایت خط و ربط‌های مربوط به معامله قرن را ادامه داده و کاری کند که این موضوع به فراموشی سپرده نشود. نباید فراموش کنیم که معامله قرن برای نتانیاهو یک دستاورد استراتژیک به حساب می‌آید و از این جهت او نمی‌خواهد به گونه‌ای رفتار کند که این پرونده به حاشیه رانده شود. به موازات این وضعیت هم ترامپ به صورت تمام قد از مساله مذکور دفاع می‌کند و به دنبال آن است که این مضوع تا انتخابات ۲۰۲۰ اجرایی شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند تا در صحنه بین‌المللی و افکار عمومی منطقه بیش از حد مورد حمله قرار نگیرند و به همین دلیل است که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در سفر اخیرش به اسراییل اعلام می‌کند که تصمیم‌ گیرنده نهایی در مورد الحاق کرانه باختری اسراییل است. بسیاری معتقدند که تهدید پادشاه اردن جدی است اما باید توجه داشته باشیم که تمام این اظهارات مدلی از یک ایفای نقش است. اردن به خوبی می‌داند که توان مقابله مستقیم نظامی با اسرائیل را ندارد. پادشاه اردن به خوبی می‌داند که اگر با تل‌آویو وارد منازعه رو در رو شود از حیات ساقط می‌شود اما او در حال اجرای تاکتیک چانه‌زنی است تا در آینده نزدیک بتواند بر سر میز مذاکره منافع خود را کسب کند. اینکه چه زمانی کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی الحاق می‌شود مشخص نیست اما باید توجه داشته باشید که این موضوع یکی از بندهای مهم معامله قرن است که واشنگتن و تل‌آویو به دنبال اجرایی کردن آن است. از سوی دیگر سفر وزیر خارجه آمریکا به اسرائیل هم نشان می‌دهد که ایالات متحده حمایت خود از این موضوع را ادامه خواهد داد.