ترامپ با سیاسی‌ کردن کرونا به دنبال قبضه اقتصاد جهانی است/ اروپا وارد مرحله ترس از راهبرد پساکرونایی آمریکا می‌شود

«مهدی مطهرنیا» تحلیلگر مسائل آمریکا در تشریح ابعاد و پیامدهای استفاده سیاسی از شیوع کرونا توسط رئیس‌جمهوری ایالات متحده در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در عالم سیاست دولت‌ها هر کاری که انجام می‌دهند، ممکن است در نهایت به انزوای سیاسی منتهی شود اما باید متوجه بود که به هر تقدیر دولت‌ها جهت‌گیری سیاسی خود را بر همه ساحت‌ها قبض و بسط می‌دهند. دولت آمریکا و تمام کشورهای اروپایی در حوزه اقتصاد به دنبال آ‌ن هستند که از سیاسی‌کاری بحران کرونا خودداری کنند اما واقعیت این است که همچنان روند سیاسی‌کاری در مورد این ویروس ادامه دارد. به عنوان مثال سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اخیراً در اظهارات خود اعلام کرد که ایالات متحده در حال سیاسی کردن بحران کرونا است و حتی از جامعه جهانی برای پایان دادن به این روند درخواست کمک کرده بود. این واکنش و همچنین اعتراض اخیر کشورهای اروپایی به مواضع دونالد ترامپ و سیاست‌های کلی ایالات متحده نشان می‌دهد که نه تنها دولت‌های اروپایی بلکه حتی کشوری مانند چین هم از اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا و سیاست‌های آن نگران است اما در اینجا باید چند موضوع را مدنظر قرار داد.

وی ادامه داد:‌ مساله اول این است که اروپایی‌ها و مابقی کشورها، نگران دوران پساکرونا هستند و در همین راستا سیاست ترامپ را برای خود تهدیدزا می‌دانند. این در حالی است که عمده نگرانی‌های این کشورها بر سر مساله اقتصاد است و نمی‌دانند که پس از پایان این بحران چه بر سر آنها خواهد آمد. از سوی دیگر، مساله‌ای به نام انتخابات ایالات متحده در جریان است و دموکرات‌های آ‌مریکا سعی می‌کنند با قرار دادن «جو بایدن» در مقابل ترامپ بتوانند فضای فعلی را به نفع خود و علیه او مهندسی کنند. به همین دلیل است که می‌بینیم رئیس جمهور آ‌مریکا روز گذشته اعلام کرده بود که فعالیت‌های انتخاباتی‌اش به زودی شروع خواهد شد اما به هر ترتیب دموکرات‌ها به دنبال آن هستند تا بتوانند ترامپ را در این وضعیت مورد تهدیدات خود قرار دهند. در ابعاد بین‌المللی هم شاهد آن هستیم که ترامپ یک سیاست تهاجمی را در شرایط کنونی علیه سایر کشورها به کار گرفته است. او به نوعی می‌خواهد در وضعیت کنونی اقتصاد جهانی را در قبضه خود داشته باشد و به همین جهت است که شاهد انتقادهایی علیه او هستیم. در این میان باید متوجه باشیم که اتحادیه اروپا دست خالی نیست و ابزارهایی را در دست دارد و در این میان می‌تواند تهدیدها را به فرصت تبدیل کند؛ به عنوان مثال در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ که نشأت گرفته از بحران مسکن آمریکا بود، اروپایی‌ها توانستند وضعیت خود را تا حدودی ثابت نگه دارند اما اقتصاد آمریکا در آن زمان افول کرد.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اعتراض اروپا از موضاع و سیاست‌های آمریکا در قبال کرونا، گفت: اینکه دیده می‌شود بسیاری از کشورها به وضعیت و عملکرد اخیر آمریکا در مورد مدیریت کرونا انتقاد دارند نشأت گرفته از تفکر تجاری ترامپ است. باید متوجه باشیم که او در بازار نیویورک رشد کرده و اساساً از آنجا وارد سیاست شده و حالا به دنبال آن است تا با رخنه کرونا به بازار جهانی، خود را بالا بکشد. در این میان شاهد هستیم که اعضای گروه هفت هم از سیاست‌های او نگران هستند و این وضعیت در حالی رخ داده که حملات ترامپ به چین و برجسته کردن دروغ‌های این کشور در مورد آمار کرونا باعث شده تا مجدداً یک صف‌بندی جدید به وجود بیاید که اروپایی‌ها هم تا حدودی با آن همراه هستند؛ چراکه بر اساس آمار جدید، کشته‌شدگان ووهان حدود ۵۰ درصد بیشتر از واقعیت موجود است و حالا جامعه جهانی همراه با ترامپ اقدام به هدف قرار دادن پکن کرده‌اند.

مطهرنیا افزود: مساله دوم این است که جامعه جهانی با طرح بازگشت به وضعیت عادی و شکستن قرنطینه، به سیاسی‌کاری دولت آمریکا در مورد کرونا دامن زده است. من معتقدم این ترس گریبان بسیاری از دولت‌ها را گرفته و به همین دلیل است که جامعه جهانی را به سمت سیاسی کردن بحران کرونا سوق داده است. لذا مخالفان ترامپ آنچه در باب عدم سیاسی کردن بحران کرونا مطرح می‌کنند را از باب منطق اجتماعی به صورت مثبت به نمایش می‌گذارند و از سوی دیگر هم شاهد هستیم که اروپایی‌ها به سیاست ترامپ انتقاد می‌کنند. داده‌ها نشان می‌دهد که ترس اروپا از سایه افکندن اقتصاد آمریکا بر سر اقتصاد اروپا است؛ چراکه ویژگی اقتصاد ایالات متحده این است که اقتصادش بین‌المللی است. به این معنا که اگر اقتصاد در واشنگتن و نیویورک به هم بریزد، تمام دنیا دچار مشکل خواهند شد در این بین باید متوجه باشیم آمریکا یک پوشش برای نظام سرمایه‌داری به حساب می‌آید. به گونه‌ای که این نظام به راحتی می‌تواند جغرافیای موجودِ خود را تجدید و تمدید کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که ترس اروپا از کاخ‌ سفید و ترامپ نیست، بلکه ترس از قدرت اقتصادی ایالات متحده است. نظام سرمایه‌داریِ ایالات متحده بر اساس تجربیات خود (از آغاز سرمایه‌داری تاکنون) به خوبی می‌داند که چگونه باید از بحران‌ها عبور کند اما باید توجه کرد که پایتخت اقتصادی دنیا شهر نیویورک است و در راس آن دونالد ترامپ قرار دارد. او یک دست‌پرورده نظام سرمایه‌داری به حساب می‌آید و برخی‌معتقدند ترامپ از یک طرف به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا فعال است و از جهت دیگر کاملاً به نظام سرمایه‌داری متعهد است و اصالتاً همین نظام از او حمایت می‌کند و او را در اریکه قدرت می‌نشاند. اگرچه روشنفکران، دموکراسی‌خواهان و آزادی‌خواهان از او عصبانی هستند اما به باورم او همه چیز را در راس هرم سرمایه‌داری گنجانده است. اینکه دیده می‌شود اروپایی‌ها از یک طرف علیه چین با آمریکا همراه می‌شوند و از سوی دیگر علیه سیاست‌های اقتصادی آمریکا و مواضع ترامپ در قبال مدیریت کرونا بسیج می‌شوند، نشان می‌دهد که اروپایی‌ها از یک طرف همکار واشنگتن و از سوی دیگر دشمن آ‌ن به حساب می‌آ‌یند که این دوگانگی از قدیم وجود داشته و فکر نمی‌کنم در روابط اروپا و آمریکا (آن هم در شرایط فعلی) تاثیر چشمگیر بگذارد.