ملازهی در گفتوگو با ایلنا:
افغانستان در مرحله توزیع قدرت قرار دارد/ کنار آمدن طالبان با آمریکا و جریانهای کابل به پاکستان بستگی دارد
تحلیلگر مسائل جنوبآسیا گفت: اگر طالبان بدون هماهنگی با آمریکا وارد هرم قدرت کابل شود، پاکستان از جریان دیگر مانند داعش یا انشعابهای حقانی و طالبان در افغانستان استفاده خواهند کرد.
«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر مسائل جنوبآسیا در تشریح آخرین وضعیت سیاسی و میدانی افغانستان و با اشاره به مذاکرات طالبان و آمریکا در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اخیراً اخباری مبنی بر شروع دور جدید مذاکرات نمایندگان آمریکا و طالبان با یکدیگر منتشر شده که نشان میدهد دو طرف همچنان به دنبال عملیاتی شدن مفاد توافق دوحه هستند. واقعیت این است که توافق امضا شده میان طالبان و آمریکا به این سادگیها نمیتواند مشکلات افغانستان و اختلافها را حل و فصل کند؛ چراکه طالبان اساساً یک گروه ایدئولوژیکِ قومی – مذهبی و تمامیتخواه است و در مقابل آمریکا هم به دنبال تامین حداکثر منافع خود در این کشور است. در این میان دولت کابل هم به دنبال آن است تا بتواند حکومت اسلامیِ مد نظر خود و مردم را تحکیم ببخشد که بخشی از رضایت مردم و عدم خواست آنها برای برگشت به زمان امارت اسلامی مساله آزادی مطبوعات و رسانههای در افغانستان است.
وی ادامه داد: دادهها موجود به خوبی نشان میدهد که جنگ در افغانستان دیگر جایگاه سابق را ندارد و هیچ راهی جز حل و فصل مشکلات از راه حل سیاسی وجود ندارد. به همین جهت معتقدم که به زودی توافق میان آمریکا و دوحه جنبه عملیاتی به خود خواهد گرفت اما باید مشخص شود که طالبان به دنبال آن است تا چه سطحی از قدرت را در دست بگیرد. مستندات و سوابق به خوبی نشان میدهد که طالبان به حداقل قدرت راضی نیست و به دنبال کسب حداکثرِ قدرت است. این در حالیست که ما شاهد حضور سه جریان (جناح اشرف غنی، طیف عبدالله عبدالله و طالبان) در کابل هستیم و اتفاقاً اختلاف آنها به این راحتی حل و فصل نمیشود. همین چند روز پیش بود که مجدد سخنگوی طالبان دولت کابل را به عدم داشتن مشروعیت و صلاحیت محکوم کرد و این مساله نشان میدهد که هر سه طیف باید مواضعشان را تا حد امکان تعدیل کنند. البته نشانههای مثبتی در سخنان ملابرادر دیده شده؛ به این معنی که آنها تمام قومیتها و طیفها را به رسمیت میشناسند.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه افغانستان در حال نزدیک شدن به مرحله توزیع قدرت است، گفت: معتقدم که جریانهای سیاسی در کابل آرام آرام به سمت کسب و توزیع قدرت در افغانستان پیش میروند و اتفاقاً در این میان فعال شدن زلمی خلیلزاد هم گویای همین موضوع است. مساله اصلی این است که حتی اگر طالبان کوتاه بیاید و منافعش را تامین کند، ایالات متحده باید تعهد بدهد که در افغانستان اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و توزیع قدرت به درستی انجام خواهد شد. در این میان باید متوجه باشید که طالبان همچنان به دنبال سهم خود از قدرت است و برای عملی کردن این موضوع از قدرت نظامی خود استفاده میکند ولی به نظر میآید که سهمخواهی این جریان باید در یک نقطهای ثابت و متعادل شود و نباید بیش از این تحرکات نظامی خود را افزایش دهند. سوالی که در این میان باید مطرح شود این است که آیا حامیان طالبان قبول میکنند این جریان سهمخواهی خود را تعدیل کند؟
وی در پایان تصریح کرد: طالبان بدون حمایت مالی عربستان سعودی و امارات و همچنین بدون حمایت تدارکاتی و سیاسی پاکستان، عملاً نمیتواند کاری از پیش ببرد. شک نکنید که فشار پاکستان به طالبان باعث شد تا قرارداد میان این جریان و ایالات متحده در دوحه به امضاء برسد. در این میان بسیاری از تحلیلگران و حتی سیاستمداران معتقدند که اگر طالبان سهم خود را در این مذاکرات دریافت کند و در ساختار قدرت شریک شوند بدون تردید پاکستان گزینه دیگری مانند داعش یا شاخه انشعابی طالبان یا حقانی را در افغانستان تحت حمایت خود قرار میدهد و سعی میکند از ناحیه این گروهها آمریکاییها را هدف قرار دهند و محیطِ افغانستان را شلوغ کنند. این بدان معناست که اسلامآباد همچنان به دنبال سهمخواهی بر اساس راهبردهای خود است و شکی وجود ندارد که در آینده افغانستان تاثیرگذار خواهند بود. شک نکنید قبل از آنکه طالبان حاضر به صلح شود باید پاکستان نسبت به صلح با آمریکا تمایل نشان دهد. از سوی دیگر، کشورهای دیگر مانند چین، روسیه، عربستان، ترکیه و حتی قطر در افغانستان به دنبال سهمخواهی هستند ولی به هر حال همه چیز در وضعیت فعلی میان آمریکا و پاکستان خلاصه میشود.