دلایل اعلام آمادگی ترکیه برای خرید سامانه پاتریوت آمریکا/ سناریوی واشنگتن برای ضربه زدن به آنکارا در شرق مدیترانه

«علی قائم‌مقامی» تحلیلگر مسائل ترکیه در تشریح دلایل چرخش مجدد سیاست خارجی ترکیه به سمت آمریکا و اعلام آمادگی این کشور برای خرید سامانه پدافند هوایی پاتریوت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سخنان اخیر مولود چاووش اوغلو (وزیر خارجه ترکیه) در مورد اعلام آمادگی این کشور برای خرید سامانه پدافند موشکی پاتریوت از ایالات متحده موضوع جدیدی به حساب نمی‌آید و در گذشته هم چندین بار شاهد اعلام چنین مواضعی از سوی دولت ترکیه بوده‌ایم. به یاد داریم پس از آنکه طرح خرید پدافند هوایی اس- ۴۰۰ روسیه از سوی ترکیه مطرح شد، کنگره آمریکا به این موضوع ورود کرد و اوضاع تا جایی پیش رفت که ترامپ با تهدیدات خود به آنکارا هشدار داد که در صورت خریداری این سامانه نه تنها آنها را تحریم خواهد کرد بلکه جنگنده‌ها اف -۳۵ را به ترکیه تحویل نخواهد داد. این در حالی است که چاووش اوغلو اخیراً اعلام کرده که خرید سامانه پدافندی اس -۴۰۰ نتیجه ۱۰ سال مذاکره با آمریکا بود که هیچ خروجی برای آنکارا نداشت.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد موضع وزیر خارجه ترکیه دوگانه است؛ چراکه سامانه پدافندی اس -۴۰۰ وارد ترکیه شده و در خاک این کشور مستقر است و حتی روسیه در این‌باره وام‌های بسیار زیادی برای خرید این سامانه پدافندی به ترکیه اعطاء کرده است و حالا مجدداً شاهد آن هستیم که آنکارا به دنبال چرخش به سمت ایالات متحده و خرید سامانه پاتریوت است. واقعیت این است که دعوای ترکیه با آمریکا بر سر مساله پاتریوت جنبه سیاسی و فنی دارد. آنکارا به دنبال آن است تا تکنولوژی پاتریوت را از آمریکا به کشور خود منتقل کند ولی واشنگتن به هیچ وجه این موضوع را قبول نکرده و زیر بار این تعهد نمی‌رود. آمریکا در نهایت اعلام کرد تنها کاری که می‌تواند به نفع ترکیه انجام دهد این است که تعدادی از سامانه‌های پاتریوت که در اختیار ناتو قرار دارد را به ترکیه تحویل دهد که عمده دلیل آن عضویت این کشور در پیمان سازمان آتلانتیک شمالی است که البته ترکیه آن را قبول نکرده است.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به سیاست فعلی ترکیه در مورد روسیه و آمریکا، گفت: آنکارا به دنبال آن است تا بتواند در سیاست خارجی خود، توازن میان ایالات متحده و روسیه را برقرار کند و در این میان سناریوهای خود را بر اساس مدل و منافعی که مد نظرش است جلو می‌برد؛ به عبارتی دیگر این کشور یک سیاست «بندبازی» را در مورد مسکو و واشنگتن مد نظر خود قرار داده تا بتواند منافع خود را از هر طرف جذب کند. به عنوان مثال ما می‌بینیم که چاووش اوغلو اخیراً در کنفرانس ویدئویی که با اعضای مرکز مطالعات آتلانتیک داشت، عملکرد ناتو در مورد کرونا را بسیار خوب تلقی کرد و از جهتی دیکر اعلام کرد که نقش ناتو در پسا کرونا بسیار مهم و مفید خواهد بود. همین یک نمونه نشان می‌دهد که آنکارا سیاست خود در قبال آمریکا و ناتو را همانند گذشته حفظ خواهد کرد و هیچ تغییری در این مورد نخواهد داشت. لذا سیاست فعلی ترکیه همانند گذشته ایجاد توازن میان مسکو و واشنگتن بوده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بخشی از سیاست فعلی ترکیه در قبال روسیه و آمریکا به سیاست توازن‌سازی این کشور در منطقه و پرونده‌هایی مانند لیبی و سوریه برمی‌گردد. این در حالیست که آمریکایی‌ها در بسیاری از مسائل به خصوص موضوعات انرژی (اعم از نفت و گاز) در حال سناریونویسی علیه ترکیه هستند. به عنوان نمونه ما شاهد آن هستیم که ایالات متحده با ایجاد اتحاد میان مصر، اسرائیل، یونان و قبرس جنوبی در حال ضربه زدن به ترکیه است؛ چراکه این کشورها فدراسیون گاز مدیترانه شرقی را با همکاری یکدیگر راه انداختند. در مقابل ترکیه هم سعی می‌کند با لیبی و قبرس شمالی قرارداد منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره را به امضاء برسانند تا در نهایت بتوانند سیاست خود را به صورت تقابلی با آمریکا پیش ببرند. به موازات این وضیعت آنکارا سعی می‌کند در سواحل خود از زیربسترهایی که در سواحل مدیترانه شرقی وجود دارد به نفع خود استفاده کند تا بتواند اقدامات آمریکا را خنثی کند. به همین دلیل است که ما مجدداً یک سیاست دوگانه را شاهد هستیم که در یک طرف آن روسیه قرار دارد و در سوی دیگرش ایالات متحده واقع شده است.