پرونده انتخابات خاورمیانه در سالی که گذشت؛
تحلیلگر لبنانی: اسرائیل بزرگترین بحران انتخاباتی را تجربه کرد/ تحریم و عدم سلامت، عامل تردید در انتخابات الجزایر/ فرایند انتخابات در عراق، پیچیده بود
کارشناس لبنانی مسائل غرب آسیا با تمرکز بر اسرائیل، الجزایر، تونس و عراق به تحلیل روند انتخابات و فرایند دموکراسی در خاور میانه در سالی که گذشت، پرداخت.
«حکم امهز»، کارشناس و تحلیلگر مسائل غرب آسیا در تحلیل فرایند انتخابات و عملیات دموکراسی در خاورمیانه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا گفت: درباره انتخابات در سرزمینهای اشغالی باید گفت که طبیعتا این برای نخستین بار بود که سه دوره انتخابات پارلمانی برگزار شد و دلیل آن هم وجود بحران در تشکیل کابینه بود که هیچ حزبی نتوانست اکثریت آرا را در کنست به دست بیاورد. این امر نشاندهنده وجود یک بحران بزرگ است و اسرائیل را به دو بخش تقسیم کرده است. بخش اول: حزب لیکود به ریاست «بنیامین نتانیاهو» و بخش دوم: ائتلاف آبی- سفید به ریاست «بنی گانتز» است.
امهز گفت: این اختلاف عوامل بسیاری دارد که برخی داخلی و برخی خارجی هستند. دلایل داخلی آن به سیاستهای نتانیاهو در سطح اجتماعی، رفاهی و مسائل دیگری که مرتبط به اتهام وی به فساد و خیانت در امانت است، باز میگردد.
وی افزود: حزب آبی- سفید که اعضای آن نظامی و از افسران سابق اسرائیل هستند، معتقدند که سیاستهای نتانیاهو به ویژه در حوزه امنیتی ناموفق بوده و سیاستهای خارجی و نیز کل رژیم را به سمت پرگاه سوق میدهد. در نتیجه هیچ یک از طرفین نتوانستند اکثریت آرای کنست را به دست آورند تا اینکه جهان از جمله سرزمینهای اشغالی درگیر اپیدمی کرونا شد و همچنان نیز این بحران ادامه دارد و به تبع، بنی گانتز به جای ریاست دولت، ریاست پارلمان را به عهده گرفته و نتانیاهو نیز در حال حاضر تا زمان عبور از بحران کنونی نخست وزیر موقت است، اما به شرط آنکه از این شرایط برای حل پرونده فساد خود سوء استفاده نکند.
وی تاکید کرد: این بدان مفهوم که دستگاه قضا حتی اگر دولتی هم تشکیل شود، نتانیاهو را مورد پیگرد قرار خواهد داد.
امهز همچنین گفت: در ائتلاف آبی- سفید نیز برای تشکیل کابینه اختلاف وجود دارد، بنابراین اکنون شرایط در رژیم صهیونیستی بسیار مهآلود است و به طور صریح بحران بزرگی در این رژیم وجود دارد.
وی در ادامه افزود: یکی دیگر از دلایل بحران در اسرائیل این است که نسل اولی که رژیم صهیونیستی را تشکیل داده و معتقد به اصل سرزمینی و امنیت در سرزمینهای اشغالی بودند، پایان یافته و اکنون با نسل چهارم این رژیم مواجه هستیم که چنین تفکری نداشته و سرزمین و امنیت را در هر نقطهای از جهان میبینند که میتوانند با کسب شهروندی به دست آورند. همچنین در سرزمینهای اشغالی تبعیض نژادی و طبقاتی بین افراد ساکن رژیم از جمله اتیوپیائیها، اشکنازیها و سفاردیها وجود دارد. به آنها هنگامی که به سرزمینهای اشغالی آورده شدند، وعده داده شد که این بهترین سرزمین خواهد بود و بهترین رفاه را خواهند داشت اما اکنون نه رفاهی و نه امنیتی وجود ندارد. اختلاف و تبعیض نژادی بیداد میکند. همان طور که شاهد برگزاری تظاهراتی در اعتراض به این نژادپرستی در سرزمینهای اشغالی بودیم.
وی تاکید کرد که همه این موارد عامل اختلاف و از هم گسستگی در بین ساکنان سرزمینهای اشغالی شده و در نتیجه شکست و ناکامی انتخابات را به همراه داشته است.
امهز درباره وضعیت انتخابات در اسرائیل نیز گفت: طبیعتا نتانیاهو به فساد و خیانت در امانت متهم است و شنیده شده که معاملاتی را با برخی رسانهها برای تبلیغ در راستای منافع خود انجام داده است. به تبع این به مفهوم عدم سلامت انتخابات است که حتی خود آنها نیز یکدیگر را به این عدم سلامت متهم میکنند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه درباره انتخابات الجزایر گفت که قطعا در این انتخابات سلامتی نبوده و مشاهده میکنیم که اعتراضها و تظاهرات در این کشور همچنان ادامه دارد، چرا که این انتخابات را بقایای نظام پیشین برگزار کردهاند. از جهت دیگر، نیز برخی طرفها این انتخابات را تحریم کردند که علاوه بر عدم سلامت، موضوع تحریم نیز آن را زیر سوال میبرد و تا این لحظه علامت سوالهای بسیاری درباره انتخابات الجزایر وجود دارد.
امهز ادامه داد: اما چون نتایج انتخابات به صورت رسمی اعلام شده، مردم این کشور نیز باید نتایج را بپذیرند وبه آن پایبند باشند؛ همان طور که این روند در کل جهان معمول بوده و به ویژه اینکه الجزایر در زمینه انتخابات و تغییر نظام و پذیرش دموکراسی چهره درخشانی نشان داده است. امیدواریم که دولت الجزایر در تحقق خواستهها و اهداف مردم موفق باشد و مردم نیز به زندگی مطلوب دست یابند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره انتخابات تونس گفت: معتقد هستم که این انتخابات، سالمترین انتخابات برگزار شده در منطقه بوده است چرا که تمام پیشبینیها را نقض کرد و حتی احزاب بزرگ نتوانستند موفق شوند و «قیس سعید» که هیچ کس تصور نمیکرد، پیروز شد. به همین دلیل باید گفت که وی انتخاب مردم بود و نتیجه هم آن شد که مردم میخواستند.
وی در ادامه افزود: سیاست اتخاذ شده توسط سعید نیز سازگاری خوبی را بین مردم و دولت ایجاد کرد. انتظار میرود که ملت تونس پیشرفت خوبی داشته باشند به ویژه اینکه سیاست قیس سعید همارز با ارزشها و مبانی اصولی مردم تونس است.
امهز در ارتباط با انتخابات در عراق گفت که این انتخابات، پیچیدهترین انتخابات منطقه بوده است چرا که احزاب بسیاری وجود دارند و اقشار مختلفی با رویکردهای سیاسی مختلفی جامعه عراقی را تشکیل دادهاند. در نتیجه این موضوع بر روند تشکیل دولت تاثیر بسیار میگذارد و میبینیم که پس از این همه مدت هنوز بر سر یک نامزد واحد برای تشکیل دولت به نتیجه نرسیدهاند.
وی در ادامه افزود: در حال حاضر نیز که اپیدمی کرونا مانع از حضور شهروندان عراقی در میادین تظاهرات شده اما بحران تشکیل دولت هنوز ادامه دارد. هنگامیکه از وجود اختلاف بین احزاب سیاسی عراق صحبت میکنیم، نمیتوانیم موضوع انتخابات را از موضوع سیاسی در این کشور جدا کنیم زیرا هر دو مکمل یکدیگر هستند.
این تحلیاگر لبنانی تاکید کرد: مشاهده میکنیم که حتی بر سر حضور اشغالگران در این کشور نیز اختلاف نظر وجود دارد. سیاستها نیز بهرغم همه حملاتی که آمریکا انجام داده و همچنان نیز مرتکب میشود، مختلف هستند و صدای واحدی از احزاب سیاسی به گوش نرسیده است.
امهز افزود: این امر عامل بیثباتی و ادامه بحران و تشنج در این کشور است که یک بازسازی اساسی در ساختار سیاسی عراق را میطلبد تا رویکردها و ائتلافهای سیاسی بزرگ برای تحقق اهداف واحد شکل گیرد. مادامی که این وضعیت ادامه داشته باشد، چه بسا که عراق بیثبات و ناامن باقی خواهد ماند.
وی در پایان درباره سلامت انتخابات در خاورمیانه و میزان تحقق دموکراسی در آن گفت که در هیچ کشوری حتی در جهان سلامت مطلق انتخاباتی وجود ندارد چرا که هر دولتی رویکرد سیاسی و منافع خاص خود را دارد و قطعا این موارد در انتخابات تاثیر گذار است. اما بحثی که مطرح میشود، درباره میزان و بسامد سلامت در انتخابات است.