قانون اساسی اجازه معرفی نخست‌وزیر را به «برهم صالح» داده است/احزاب شیعی نگران هستند/ الزرفی با مقاومت، زاویه جدی دارد

«سیدرضا قزوینی غرابی» تحلیلگر ارشد مسائل عراق با اشاره به انتخاب نخست‌وزیر جدید عراق و مسئولیت وی برای تشکیل کابینه این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: توافق بر سر گزینش نخست‌وزیر همیشه از چالش‌های عمده در عراق بوده است. این چالش در سال‌های اخیر به ویژه پس از انتخابات ۲۰۱۸ میلادی و موضوع شناسایی فراکسیون بزرگ‌تر، بیشتر شد. پس از استعفای عبدالمهدی، گروه‌های شیعه که متولی گزینش نخست‌وزیر هستند همچنان در این ماجرا دچار اختلافات جدی بودند و اتفاقاً رئیس جمهور نیز به بهانه حمایت از نظرات معترضان، در گزینه‌های معرفی شده اعمال نظر کرد. در نهایت «محمد توفیق علاوی» توسط رئیس‌جمهور مکلف شد لیکن مشکلات و اختلافات، مانع از ادامه کار وی شد. بر اساس تفسیری که از قانون اساسی شد، این بار برهم صالح متولی مستقیم تعیین نخست‌وزیر شد اما با این حال فرصت در اختیار کمیته هفت نفره شیعیان بود تا گزینه خود را به برهم صالح اعلام کنند. آنها همچنان در این مأموریت ناکام ماندند و در نهایت برهم صالح گزینه خود و ایالات متحده یعنی عدنان الزرفی را با حمایت بخشی از گروه‌های سیاسی معرفی کرد.

وی ادامه داد: بخش قابل توجهی از مخالفت‌ها با انتخاب عدنان الزرفی از سوی احزاب شیعی و هواداران آنها صورت می‌گیرد. احزاب شیعی از اینکه نتوانستند گزینه‌ای از سوی خود معرفی کنند و رئیس جمهور شخصاً یک چهره متهم به فساد و دارای تابعیت آمریکایی که مواضع منحصر به فردی دارد را گزینش کرده، ناراحت و نگران هستند. به همین دلیل هم عمده حملاتی که الزرفی را نشانه رفته است در خصوص فساد وی و همراهی او با اهداف ایالات متحده است. آنها نگرانی‌های جدی از احتمال نخست‌وزیری وی و تبعات آن را دارند. در این بین باید متوجه باشیم که الزرفی از سال‌های طولانی قبل در آمریکا زندگی می‌کند و تابعیت این کشور را دارد. پس از سقوط صدام در قالب کمیته‌های بازسازی به عراق بازگشت و توسط پل برمر (سفیر آمریکا و حاکم مدنی عراق) به عنوان استاندار نجف منصوب شد.

قزوینی غرابی با بیان اینکه نخست‌وزیر کنونی عراق حامی ابقاء و حضور نظامیان آمریکا در این کشور است، گفت: مواضع وی همواره در حمایت از ادامه حضور نیروهای آمریکایی در عراق بوده است و در همین چارچوب نیز با حشد الشعبی و گروه‌های مقاومت زاویه جدی دارد. لذا روابط و پیوندهای بسیار جدی میان الزرفی و واشنگتن وجود دارد که او را تبدیل به سیاستمدار عراقی نزدیک به آمریکا می‌کند. طبیعی است که الزرفی تا حدود زیادی تأمین کننده نظرات آمریکایی‌ها در عراق خواهد بود. در این میان باید بدانید که الزرفی کار سختی را در پیش دارد. بخش قابل توجهی از گروه‌های شیعی با وی مخالف هستند. هر چند که می‌توان انتظار داشت کُردها و بخشی از اهل سنت که بیش از ۱۰۰ کرسی پارلمانی دارند او را همراهی کنند و وی بتواند با چانه‌زنی و امتیازدهی بخشی از شیعیان را همراه کند. در این موضوع معتقدم که احتمال رأی آوردن وی بیش از ناکامی‌اش در این موضوع خواهد بود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: الزرفی در پیامی که پس از مکلف شدن صادر کرد، متعهد به تلاش برای بهبود روابط خود با همه کشورهای منطقه و همسایگان شد؛ لیکن بحث مهم در سیاست خارجی عراق همواره موضوع روابط بغداد با تهران و واشنگتن و حفظ توازن است که همواره بر قضایای مختلف در عراق سایه انداخته است. الزرفی برای پیشبرد امور کشور، باید روابط متوازنی را با دو طرف در پیش بگیرد لیکن تحقق این امر جای تأمل دارد. وی از مخالفان خروج نظامیان آمریکایی از عراق است و این موضوع می‌تواند در روابط او با ایران و گروه‌های نزدیک به ایران در عراق اثرگذار باشد. علاوه بر این وضعیت باید متوجه بود که آمریکایی‌ها صراحتاً از او حمایت کرده‌اند و بدون تردید واشنگتن نیز انتظارات مد نظرش را از نخست‌وزیر نزدیک به خود دارد. این موضوع زمانی جدی‌تر می‌شود که رییس جمهور و رییس پارلمان نیز عملاً روابط خوبی با ایالات متحده دارند.