امیراحمدیان در گفت‌وگو با ایلنا:
استعفای مدودف، شروع سناریوی ۲۰۲۴ پوتین بود/ آمریکا در حال هزینه‌تراشی برای مسکو در عرصه نظامی است
کارشناس ارشد مسائل روسیه گفت: پوتین به دنبال تغییر نظام ریاستی به پارلمانی است تا پس از اتمام دوره‌اش به عنوان نخست‌وزیر جدید روسیه ظهور کند.
«بهرام امیراحمدیان» کارشناس ارشد مسائل روسیه در تشریح دلایل استعفاء دیمیتری مدودف و پیام‌های سخنرانی اخیر ولادیمیر پوتین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از آنکه به دلایل استعفاء نخست‌وزیر و تحلیل محتوای سخنرانی رئیس جمهوری روسیه بپردازیم باید نیم‌نگاهی به گذشته داشته باشیم. بعد از آنکه پوتین در سال ۱۹۹۹ وارد چرخه قدرت شد و به صورت رسمی در عرصه سیاست خارجی روسیه ظهور کرد، به گونه‌ای ایفاء نقش کرد که طی این سال‌ها، محوریت را در دست داشت. کارنامه او در شورای امنیت روسیه، نخست‌وزیری و حالا که در کسوت رئیس جمهوری این کشور مشغول به کار است، به گونه‌ای بوده که خود را در کانون ساختارها و توجهات قرار داده است تا حرف اول و آخر را بزند. در این میان باید متوجه بود که در قانون اساسی روسیه، نخست‌وزیر از اختیار زیادی برخوردار نیست و اصولاً محوریت اصلی با رئیس جمهور است.
وی ادامه داد: از زمان تزارها تاکنون، به وضوح می‌بینیم که همه چیز در شوروی سابق و روسیه فعلی بر محوریت شخص استوار است و این روند هم‌اکنون توسط پوتین در حال اجراء است. در این میان باید متوجه بود که پوتین در کشوری رئیس جمهور است که حزب روسیه واحد (خزب حاکم و همسو با او) اکثریت دومای این کشور را در اختیار دارد و کاملاً مشخص است که با این وضعیت نباید انتظار مخالفت از سوی نمایندگان با کرملین را داشته باشیم. همین موضوع به راحتی باعث تصویب انواع و اقسام لایحه و قوانینی می‌شود که با اندیشه و ساز و کار سیاسی مورد نظر پوتین و تیمش همراه است و در این راستا مطبوعات هم کاملاً مهندسی شده اقدام به فعالیت می‌کنند. این موضوع‌ها باعث شده تا یک حاشیه امن برای الیگارش‌های روس به وجود بیاید و همین موضوع تبعات اجتماعی و اقتصادیِ منفی برای دولت روسیه به همراه داشته است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در روسیه نخبه‌پروری و کادرسازی سیاسی کاملاً کنترل شده انجام می‌شود، گفت: یکی از مسائلی که به آن توجه نمی‌شود بحث کادرسازی در روسیه است. از زمان فروپاشی شوروی تاکنون این موضوع با مشکلات زیادی روبرو بوده و بسیاری معتقدند که اساساً این سناریو توسط شخص پوتین به اجرا در آمده تا هیچ رقیبی برای او در آینده ظهور نکند. از این جهت و با گذر از این مطالب، بحران‌های داخلی در روسیه به سمت و سویی رفته که مشاوران رئیس جمهوری این کشور به او پیشنهاد می‌دهند در سخنرانی سالانه خود در مجمع فدرال روسیه، بحث تغییر و صلاحات را مطرح کند. محور سخنرانی پوتین و همچنین اصلاحات مدنظرش بر روی گزینه‌هایی مانند توسعه همه‌جانبه، مسائل اقتصادی، آموزش، بهداشت و درمان و همچنین افزایش ازدواج و زاد و ولد استوار بود؛ چراکه روسیه در وضعیت فلی مشکلات اقتصادی متعددی دارد و حتی نمی تواند در مقابل اقتصاد چین بایستد.
امیراحمدیان افزود: فرمولی که پوتین در مورد اصلاحات سیاسی و افزایش قدرت پارلمان برای انتخاب نخست‌وزیر مدنظر دارد فقط از منظر شکلی تفاوت می‌کند. مکرراً در جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق دیده ایم که روسای جمهور با تغییر قانون اساسی و سایر دستورالعمل‌های لازم‌الاجراء خود را به عنوان رئیس جمهور یا نخست‌وزیر مادام‌العمر به تثبیت می‌رسانند اما پوتین این اقدام را برای خود، کسر شأن می‌داند. از جهتی دیگر اگر پوتین دست به چنین کاری بزند بدون تردید از سوی مخالفانش مورد انتقاد قرار می‌گیرد؛ لذا او پیشنهاد تغییر نظام ریاستی به پارلمانی را با ادبیات دیگر مطرح کرد؛ یعنی پوتین به دنبال آن است تا با افزایش قدرت جایگاه نخست‌وزیر در روسیه بتواند در سال ۲۰۲۴ و پس از پایان دوران ریاست جمهوری‌اش بر صندلی نخست‌وزیری تکیه بزند. اینکه مدودف چند ساعت پس از سخنرانی روز چهارشنبه پوتین استعفاء می‌دهد، چندان عجیب یا دور از انتظار نیست. او و پوتین بیش از حد به یکدیگر نزدیک هستند و اساساً باید مدودف را همراه و بخشی از سناریوهای مدنظر پوتین دانست.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: زمانی که پوتین در سال ۲۰۲۴ از ریاست جمهوری کنار برود و نخست‌وزیری را به عهده بگیرد بدون شک همان سناریوی قدیمیِ «پوتین – مدودف» با مدلی دیگر رخ داده است. معتقدم، اینکه پوتین در سخنرانی خود اصلاحات و توسعه در محورهای آموزش و درمان و غیره را مورد اشاره قرار می‌دهد تنها در حال اشاره به مسائل فرعی است، اما نکته مهمِ سخنان وی بحث افزایش جمعیت و مشوق‌های دولتی برای فرزندآوری بود. باید متوجه باشیم که مسلمانان در روسیه جمعیت زیادی دارند و حتی در چچن و قفقاز شمالی گستره جغرافیای زیادی را در اختیار دارند. این طیف از مسلمانان برخلاف شهوندان روسیه در حال زاد و ولد گسترده هستند و همین موضوع باعث شده تا پروتستان‌ها و تیم امنیتی و اقتصادیِ پوتین نگران شوند؛ چراکه با صرف‌نظر از نگاه آنها به مسلمانان روسیه و قفقاز به عنوان عناصر ضد امنیت، نگرانی‌ها از تغییر آمایش و الگوهای جمعیت روس‌تبار روز به روز افزایش پیدا می‌کند. به این دلیل است که پوتین مشوق‌های دولتی برای ازدواج، خرید مسکن و بچه‌دار شدن را مورد اشاره قرار داد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اصلاحات و چرخش پوتین در موارد مذکور، گویای یک تغییر است، اما نه آن تغییری که مردم مدنظرشان است. در این میان نکته اصلی این است که پوتین هیچگونه اشاره‌ای به تغییر در سیاست خارجی روسیه نکرد. واقعیت این است که توسعه بازیگری مسکو در نظام بین‌الملل هزینه‌های زیادی برای کرملین به دنبال داشته است و ایالات متحده هم این موضوع را به خوبی می‌داند. آمریکایی‌ها می‌دانند که پوتین و تیمش چگونه عرصه سیاست خارجی کشورشان را هدف‌گذاری می کنند و به همین دلیل از سالیان گذشته تاکنون به دنبال هزینه‌زایی برای روسیه هستند. واشنگتن معتقد است که باید روسیه را در زمینه ۱- مسائل نظامی و ۲- مسائل مربوط به خاورمیانه تحریک کند و در این دو محور برای آنها هزینه ایجاد کند. به عنوان مثال، آمریکا در سوریه به گونه‌ای بازی کردند که روسیه را مجبور به ورود در سرزمین شام کنند و حالا که تا حدودی همه چیز آرام شده، به دنبال آن هستند تا مسکو را وارد فاز بازسازی سوریه کنند؛ حال آنکه روسیه بر اثر تحریم‌های اروپا و آمریکا تا حد زیادی ضعیف شده است.
