مجلسی در گفت‌وگو با ایلنا:
اخراج افسران عربستان از آمریکا ریشه در تفکر افراطی سعودی‌ها دارد/ ریاض در برزخ «سنت و مدرنیته» قرار دارد
کارشناس مسائل آمریکا گفت: اخراج نظامیان سعودی از آمریکا بر اساس مستندات نهادهای امنیتی انجام می‌شود و این نشان می‌دهد که افسران عربستان یک تهدید امنیتی برای واشنگتن هستند.
«فریدون مجلسی» کارشناس مسائل آمریکا در تشریح دلایل و پیامدهای اخراج نظامیان عربستان از خاک آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اقدام ایالات متحده در مورد اخراج افسران آموزشی عربستان از خاک خود ریشه در تضاد دیدگاه‌های سعودی‌ها دارد. ریاض تا چند سال پیش تمام مرزهایش را بر روی کل دنیا بسته بود و تمام اقدام‌ها بر اساس خط‌دهی طیف مذهبی عربستان (آل شیخ) صورت گرفت که حامل تفکر وهابی هستند. همین طیف در تعیین پادشاه عربستان نفوذ دارد و امروز هم که بحث اصلاحات در سرزمین سعودی مطرح است، شاهد مخالفت همین طیف هستیم. در این میان خاندان آ‌ل‌سعود به عنوان گرداننده ارگان‌ها و دستگاه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی خط مشی دیگری را در دستور کار خود قرار داد؛ به طوری که همین طیف، جوانان عربستان را برای فرا گرفتن دروس تخصصی به آمریکا و سایر کشورهای اروپایی اعزام کرد اما حتی پس از بازگشت آنها از جهان غرب، شاهد بروز و ظهور دیدگاه‌های محافظه‌کارانه آنها هستیم.
وی ادامه داد: در این میان اسامه بن لادن به عنوان رهبر سازمان تروریستی القاعده یکی از همین جوانان به حساب می‌آمد؛ به گونه‌ای که بر اساس اسناد موجود، او مقطعی در بوستون که یکی از شهرهای بزرگ و مدرن آمریکا به حساب می‌آید، حضور داشت اما در نهایت می‌بینیم که نگاه محافظه‌کارانه او ۱۱ سپتامبر را رقم زد. اگر بخواهم صراحتاً در این مورد سخن بگویم باید اعلام کنم که هر آ‌نچه در ماه دسامبر در پایگاه نظامی آمریکا در فلوریدا رخ داد، حاصل تضاد مدرنیسم و محافظه‌کاری بود. در این میان شاهد هستیم که ولیعهد سعودی به‌رغم آنکه خط‌مشی جدید را در پیش گرفته بود باز هم نتوانست در مقابل طیف وهابی و محافظه‌کار عربستان مقاومت کند. درست است که ولیعهد جوان سعودی طی اقدام‌های مختلف دست به تاسیس کلوپ‌های موسیقی و برگزاری کنسرت‌های مختلف زده اما او به خوبی می‌داند که اگر بخواهد سرعت مدرنیته کردن عربستان را بیش از وضعیت فعلی افزایش دهد با مشکلات متعدد روبه‌رو می‌شود.
این دیپلمات پیشین کشورمان با اشاره به تضاد مدرنیته و سنت‌گرایی در عربستان گفت: تمامی مولفه‌هایی که به آن اشاره کردم نشان می‌دهد که مدرنیسم جدید سعودی، هزینه دارد و اتفاقاً سازوکار نظامی در همین راستا در حال مدرن شدن است. اینکه دیده می‌شود طیف گسترده‌ای از نظامیان عربستان به پایگاه‌های مستقر در خاک ایالات متحده اعزام می‌شوند و قرار بر فراگیری دروس و متون نظامی است، نشان می‌دهد که مدرنیته و روند آن به سطوح امنیتی و نظامی هم کشیده شده است. افسران سعودی برای طی دوره‌های آموزشی به آمریکا سفر کردند و قرار بر این است که نهایتاً برای ادامه خدمتشان به کشور بازگردند اما حوادث دسامبر به خوبی نشان داد ماهیت و تفکر بن لادنی سربازان سعودی همچنان به قوت خود باقی است. اینکه دیده می‌شود نظامیان عربستان در خاک ایالات متحده دست به سلاح می‌شوند و چندین آمریکایی را به قتل می‌رسانند دقیقاً ما را یادِ اقدامات القاعده می‌اندازد. بدون تردید حادثه‌ای که در مرکز آموزش پنساکولا واقع در فلوریدا رخ داد، نشان می‌دهد که به رغم رابطه نزدیک واشنگتن - ریاض و ماه عسل ولیعهد سعودی با ترامپ، هنوز نمی‌توان عربستان را از حیث ماهیت و تفکر، توسعه یافته و مدرن شده دانست؛ چراکه این کشور همچنان فاصله زیادی با این موضوع دارد.
مجلسی افزود: بخش دیگری از اقدام ایالات متحده برای اخراج سربازان سعودی به وقایع داخل عربستان مربوط است. باید به این درک برسیم که عرصه واقعی مبارزه دوقطبی میان تفکر «محافظه‌کارانه و مدرن» باید درون نظام عربستان و دربار سعودی جست‌وجو کرد و اصالتاً این موضوع ارتباطی با ایالات متحده ندارد؛ چراکه کشورها از چندین دهه گذشته تاکنون طبق قراردادهای دوجانبه اقدام به آموزش نیروهای نظامی دولت‌های کمتر توسعه یافته می‌کنند و این یک عرف کاملاً عادی به حساب می آید. مساله اینجاست که دوقطبی‌گری در عربستان نه تنها همچنان به پایان نرسیده، بلکه تفکر افراطی و وهابی همچنان در میان لایه‌های مختلف این کشور به قوت خود باقی است و فعلاً نمی‌توان این ذهنیت را تغییر داد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه سازمان‌های امنیتی ایالات متحده بخصوص اف.بی.آی اعلام می‌کنند که نظامیان سعودیِ حاضر در خاک آمریکا علاوه بر آزار و اذیت جنسی کودکان با گروه‌های افراطی و بنیادگرای رادیکال ارتباط دارند، نشان می‌دهد که عالیترین سطوح سیاسی، امنیتی و نظامی سعودی‌ها به تفکر افراطی و رادیکال آلوده هستند. طبیعی است که تغییر این تفکر نیاز به آموزش و دگرگونی بافت فکری دارد. به همین دلیل فکر نمی‌کنم اخراج نظامیان سعودی از خاک آمریکا باعث قطع روابط آموزشی و نظامی دو کشور شود؛ چراکه در آمریکای ترامپ ریاض به عنوان یک منبع درآمد مهم و بی‌پایان مورد نظر است و اصالتاً کاخ‌سفید از عربستان جدا نخواهد شد. در اینجا باید اشاره‌ای کوچک به مدل عمان داشت. اگر امروز عمان به اینجا رسیده، دلیل آن همراه شدن حاکمیت با روشنفکران ملی بود اما مسقط به هیچ وجه «جهش به مدرنیسم» را در دستور کار قرار نداد؛ بلکه بستر داخلی آن را بر اساس الگوی خود تعیین کرد.
