حماقت ترامپ در ترور سردار سلیمانی ناشی از احساس خسران واشنگتن بود/ حمله آمریکا نقض قوانین بین‌المللی و حاکمیت عراق است/ بغداد پاسخی هم‌وزن به این جنایت بدهد

«منال فنجان»، استاد حقوق بین الملل عمومی دانشگاه بغداد در تحلیل حادثه ترور سپهد «قاسم سلیمانی» و «أبومهدی المهندس»، جانشین فرمانده حشدالشعبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: دستور «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا صرف نظر از ادعاهایی که این کشور مطرح می‌کند، به اعتقاد من اقدامی شتابزده برای رویارویی با ایران در وهله نخست به تلاش وی برای گریز از استیضاح و سلب اعتماد افکار عمومی آمریکا از او باز می‌گردد. 

فنجان تأکید کرد: ترامپ به پرونده‌ای نیاز داشت تا افکار عمومی آمریکا را در راستای منافع خود منحرف کند. موضوع دیگر در ماهیت مقابله آمریکا با ایران، احساس خسران واشنگتن نسبت به عراق، به پیروزی‌هایی باز می‌گردد که حشدالشعبی در مبارزه با گروه تروریستی داعش کسب کرد به ویژه اینکه دولت وقت آمریکا اذعان کرد که این کشور بیش از ۱۰ سال برای به اصطلاح مبارزه با داعش صرف کرده اما حشد الشعبی در کمتر از چهار سال طومار آن را در هم پیچید و پیروزی‌های مهم و بزرگی محقق کرد. این در حالی بود که همین گروه تروریستی داعش در استرالیا، فرانسه، بریتانیا، آلمان و دیگر نقاط غرب به راحتی حمله می‌کرد و خسارت‌های مخصوصا جانی فراوانی به بار می‌آورد. 

وی گفت: بهانه دیگر  آمریکا پایگاه «کی وان» در کرکوک بود که به اعتقاد من این موضوع اصلا صحت نداشت.

فنجان در ادامه افزود: ماهیت تناقض گوئی‌های ترامپ در پاسخ به انتقادهای شدید از وی که آتش جنگ را شعله‌ورتر کرده  و ادعای متناقض او که یک بار مدعی می‌شود این حمله اقدامی پیشگیرانه بوده و بار دیگر مدعی می‌شود که این حمله دفاعی بوده، برای ما بسیار عادی است به ویژه از زمانی که ترامپ روی کار آمده است.

وی ادامه داد: به اعتقاد من این حمله نه پیشگیرانه بود و نه دفاعی؛ بلکه ناشی از احساس خلأ و خسران آمریکا در عراق و از دست دادن این کشور است، زیرا هر دو کشور ایران و عراق را مورد هدف قرار داده است نه فقط ایران که بتواند چنین ادعاهایی را مطرح کند.

وی تأکید کرد: فضای منطقه و جهان بسیار متشنج و پر تنش شده است تا جائی که سازمان ملل اعلام کرد جهان در آستانه جنگ جهانی سوم قرار دارد که اگر رخ دهد عواقب وخیمی به همراه خواهد داشت. این رفتار، تنش را در منطقه بسیار تشدید کرد و به اعتقاد من آمریکایی‌ها می‌خواهند این تنش را به سطح حداکثری برسانند و چنانکه اطلاعات نشان می‌دهد که اعضای پنتاگون به وی پیشنهاد ترور سردار سلیمانی را دادند و به هیچ سناریوی دیگری توجه نکردند که دال بر این ادعاست.

استاد حقوق بین المللی عراقی گفت: جامعه جهانی در موضع گیری در قبال این موضوع به دو دسته متباین تقسیم شدند، عده‌ای مانند بریتانیا و به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس که از این اقدام ترامپ استقبال و ابراز خوشحالی کردند اما در مقابل کشورهای دیگری نیز این اقدام را محکوم کرده و آن را تنش‌زا در منطقه توصیف کردند. روسیه از جمله نخستین کشورهای بود که این اقدام را محکوم و آن را تهدید صلح و امنیت بین المللی توصیف کرد. کشورهایی چون فرانسه و چین و آلمان نیز به شدت از تنش‌های احتمالی و عواقب وخیم آن ابراز نگرانی کردند. بنا بر این چنین موضوع گیری‌هایی دال بر تشدید تنش در منطقه و جهان خواهد بود. 

وی در ادامه افزود: طبیعتا یکی از دلایل اصلی آمریکا در اقدام به این جنایت بزرگ وضعیت داخلی آمریکا بود. ترامپ پیش‌تر تأکید می‌کرد که در حال تعقیب و گریز «أبوبکر البغدادی»، سرکرده تروریستی گروه داعش است و چند ماه بعد اعلام می‌کند که او را یافته و کشته است. حال پس از آن با ترور سردار سلیمانی به دنبال آن است تا به افکار عمومی آمریکا نشان دهد که حادثه بسیار بزرگ‌تری رخ داده و آن مقابله با ایران است که آن را دشمن شماره یک خود می‌دانند.

وی گفت: آمریکا خواست بگوید نه تنها ایران بلکه متحدان ایران را مورد هدف قرار می‌دهد چنانکه ابتدا پایگاه حشدالشعبی را مورد هدف قرار داد و به فاصله چهار روز جانشین فرمانده این سازمان را ترور کرد.  بنابراین ترامپ به دنبال بهره برداری انتخاباتی و وانمود کردن موفقیت سیاسی خود است. 

فنجان تأکید کرد: حمله آمریکا نقض صریح قانون بین‌المللی در عدم نقض حاکمیت داخلی یک کشور است. علاوه بر این نقض صریح منشورها و توافق‌های بین المللی به ویژه توافق امنیتی واشنگتن – بغداد است. آمریکا یک فرمانده رسمی در نهاد نظامی قانونی و مهمان او سردار سلیمانی که به دعوت رسمی دولت عراق و برای ارائه پیام ایران در این کشور حضور پیدا کرده از پایگاه‌های عراق مورد هدف قرار داده است. بنا بر این اگر مفهوم این نقض صریح حاکمیت عراق نیست، چه مفهوم دیگری دارد؟ بنا بر این عراق حق دارد به این حمله و تجاوز پاسخی به سنگینی این جنایت دهد و یا راهکارهای لازم و قانونی را برای مقابله با این نقض آشکار اتخاذ کند.

وی درباره مانور نظامی آمریکا در خاک عراق گفت: آمریکا حق ندارد در خاک عراقی مانور نظامی برگزار کند. نیروهای آمریکایی بر اساس توافق امنیتی فقط برای مشاوره نظامی حضور دارند نه انجام مانور و یا عملیات نظامی آن هم بدون هماهنگی و موافقت دولت عراق . مأموریت آنها فقط آموزش به نیروهای نظامی عراق است. این توافق فراتر از مشاوره نظامی نبوده و آنها حق ندارند هیچ مانور و یا عملیات نظامی حتی علیه گروه تروریستی داعش انجام دهند مگر با اجازه دولت عراق و ستاد مشترک عملیات این کشور. 

فنجان درباره پی گیری پرونده این جنایت در سطح بین المللی گفت: تحرک بین‌المللی برای پی گیری این پرونده بسیار خوب است اما باید توجه داشته باشیم که هیچ گروه بی طرفی در سطح بین المللی وجود ندارد و یا به این محور و یا  ان محور منتسب هستند. ممکن است طرف‌هایی در این زمینه تحرکاتی انجام دهند و از آنها در این زمینه استفاده کنیم.

وی افزود: در این زمینه می‌توانیم به روسیه توجه کنیم که در همان ابتدای حادثه موضع مخالف و انتقاد آمیز خود را صراحتا اعلام کرد یا کشوری مانند چین که نسبت به صلح و امنیت بین المللی ابراز نگرانی کرد. این دو کشور دارای قدرت و نفوذ هستند و در شورای امنیت سازمان ملل حق وتو دارند؛ چنانکه بارها دیدیم با توسل به همین حق وتو بسیاری از قطعنامه‌ها علیه سوریه را لغو کردند. بنابراین ایران و عراق می‌توانند روسیه و چین و برخی کشورهای اتحادیه اروپا را در راستای تحقق اهداف خود در اتخاذ پاسخ مناسب به این تجاوز فجیع واسطه قرار دهند.