قهرمانپور در گفت‌وگو با ایلنا تشریح کرد:
۴ هدف اصلی ترکیه از ایجاد منطقه امن و بازگشت آوارگان سوری/امکان‌سنجی تقابل نظامی دمشق و آنکارا
کارشناس مسائل ترکیه گفت: آنکارا برای رهایی از فشار اقتصادی، همراه کردن اتحادیه اروپا و مصرف داخلی در انتخابات آینده چشم خود را به شمال سوریه دوخته است.
«رحمان قهرمانپور» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح ابعاد طرح پیشنهادی آنکارا برای ایجاد منطقه امن و بازگشت آوارگان سوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: دیدار رئیس‌جمهور ترکیه با دبیر کل سازمان ملل و گفت‌وگوی آنها در مورد بررسی ساز و کار انتقال پناهجویان سوری به مناطق شمالی سوریه از چند منظر قابل تحلیل است. در این میان باید متوجه بود که اردوغان اهداف متفاوتی را دنبال می‌کند که دیدار اخیر هم در چارچوب همین موضوع صورت گرفته است. مساله نخست این است که ترکیه مقام اول در میزبانی از مهاجران در سطح جهان را دارد که قبل از آن، ایران با محوریت پذیرش مهاجران افغان این مقام را به خود اختصاص داده بود. بعد از سال ۲۰۱۱ حدود سه میلیون نفر از آوارگان سوری وارد خاک ترکیه شدند و بحث مسکن، خوراک، پوشاک و استقرار آنها در شهرهای مرزی تا حدودی باعث اختلاف میان دولت و شهروندان ترکیه در این مناطق شد، اما به هر حال حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان توانست این فضا را مدیریت کند.
وی ادامه داد: باید به یاد داشته باشیم که اردوغان در مورد پناهجویان و بودجه رسیدگی به آنها با اروپا وارد تقابل شد و همین موضوع تاثیر منفی زیادی بر اقتصاد ترکیه گذاشت؛ لذا یکی از دلایل اردوغان در مورد انتقال پناهجویان سوری به مناطق شمالی سوریه کم کردن بار منفی از دوش اقتصاد کشورش است. مساله دوم این است که ترکیه با استقرار این پناهجویان به نوعی می‌خواهد هجمه عملیاتی پ.ک.ک را خنثی کند و حتی طرح‌هایی برای ساختن ساختمان‌ها و مسکن با مشارکت سازمان ملل و اروپایی‌ها در ذهن دارد. موضوع سوم این است که اردوغان قصد دارد پس از استقرار این میزان از پناهجویان سوری به آنها شهروندی ترکیه را اعطا کند تا در نهایت بتواند از آنها در انتخابات به نفع خود بهره‌برداری کند. به عبارتی دیگر بخشی از سناریوی اردوغان برای مناطق شمالی بحث تامین منافع در حوزه سیاست داخلی ترکیه است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه دیدار اردوغان و دبیرکل سازمان ملل را باید نوعی اتمام حجت قلمداد کنیم، گفت: چهارمین مساله این است که اردوغان از پناهجویان سوری به عنوان برگ برنده در روابط خود با اتحادیه اروپا و غرب استفاده خواهد کرد؛ به عنوان مثال در گذشته شاهد بودیم که آنکارا چندین بار بحث گسیل کردن مهاجران به اروپا را مورد تاکید قرار داده بود و از سوی دیگر اعلام کرده بود که اگر کشورهای قاره سبز در مورد طرح‌های مد نظر ترکیه همکاری نکنند، آوارگان را به سمت سوریه روانه خواهد کرد. لذا اگر سازمان ملل و دبیر کل این نهاد بین‌المللی با طرح ترکیه مبنی بر استقرار حدود سه میلیون آواره سوری در نوار شمالی سوریه مخالفت کند، مجدداً شاهد برجسته شدن این تهدید علیه اروپا خواهیم بود.
قهرمانپور در پاسخ به این پرسش که آیا ادامه حضور ترکیه در مناطق شمالی سوریه می‌تواند منجر به درگیری نظامی میان آنکارا و دمشق شود، گفت: دولت سوریه در وضعیتی نیست که بخواهد وارد تقابل نظامی با ترکیه شود؛ از این منظر تهدید اخیر دمشق در مورد احتمال رخ دادن درگیری نظامی با آنکارا فاقد قدرت عملیاتی شدن است. در این میان باید متوجه باشیم که سوریه تا حدودی از پیشروی ترکیه در خاک خود خوشحال است؛ چراکه این کار می‌تواند باعث شود کُردها به آ‌غوش دمشق بازگردند و از سوی دیگر به آنها امتیاز خودمختاری داده نشود. بنابراین ورود نظامی ترکیه به خاک سوریه تا حدودی از حیث سیاسی منافع دمشق را تامین کرده است. اینکه دولت سوریه در قبال استقرار آوارگان سوری توسط ترکیه چه واکنشی نشان می‌دهد بستگی به سناریوی آتی آنکارا دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید دید که آرایش و مدل استقرار آوارگان از سوی ترکیه به چه صورت است و اینکه آیا قرار است آنها در سراسر عمق ۳۰ و طول ۱۲۰ کیلومتر مستقر شوند یا سناریوی دیگری مورد نظر است. به عبارت دیگر هر گونه واکنش سوریه بستگی به کیفیت اقدام ترکیه در شمال این کشور دارد. باید به این موضوع توجه کنیم که هر چه ترکیه حضور خود در مرزهای شمال سوریه را ادامه دهد بدون تردید کُردها زودتر به سمت دمشق متمایل می‌شوند اما در این بین بحث حفظ تمامیت ارضی برای دولت دمشق بسیار اهمیت دارد. سوریه نگران است که ترکیه در کمیته قانون اساسی وزن بیشتری را برای خود کسب کند و این موضوع می‌تواند کلیت روند سیاسی موجود را به نفع آنکارا رقم بزند.
