حق‌پناه در گفت‌وگو با ایلنا:
موضع آنکارا در مقابله با تروریسم دوپهلو است/ شرکای آمریکا در منطقه به تردید افتاده‌اند/اشغال بلندمدت در توان ترکیه نیست
کارشناس ارشد مسائل ترکیه گفت: آنکارا بدون هیچ دلیل قاطع حاکمیت سوریه را زیر سوال برده اما هیچگاه پاسخ نمی‌دهد که چرا تروریست‌های ادلب را مورد هدف قرار نداد.
«جعفر حق‌پناه» کارشناس ارشد مسائل ترکیه در تشریح ابعاد و پیامدهای شروع عملیات ارتش ترکیه در مناطق شمالی سوریه در گفت و گو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: عملیات ترکیه علیه مواضع کردها در شمال سوریه که از سوی این کشور «چشمه صلح» نامگذاری شده، به نوعی بروز دهنده سیاست داخلی و خارجی ترکیه است. در تحلیل کلان باید به این نکته توجه شود که اساساً سیاست خارجی و سیاست داخلی ترکیه (بر خلاف کشورهایی مانند ایران یا عربستان) به یکدیگر پیوند خورده است؛ به گونه‌ای که راهبردهای اردوغان موجب شده سیاست داخلی و خارجی کشورش به سمت امنیتی شدن سوق پیدا کند. در این میان مساله‌ای که بسیار مهم و تاثیرگذار قلمداد می‌شود، مشکل‌های اقتصادی ترکیه است که گریبان این کشور را گرفته و هر نوع اقدام دولت این کشور موجب تشدید و وخامت آن خواهد شد. از این منظر نباید تاثیر اقتصادی اقدام‌های اخیر ترکیه را نادیده گرفت.
وی ادامه داد: هیات حاکمه ترکیه به دنبال آن است که مجدداً تهدید کردی را به عنوان یک مولفه ضد امنیت ملی برجسته کند تا از این طریق بتواند سطح وعمق چانه‌زنی خود با اروپا، آمریکا و حتی روسیه را بالا ببرد. این مساله به خوبی نشان می‌دهد که آنکارا به دنبال اقتدار و رسمیت بخشیدن به وجهه خود از این طریق است. باید توجه شود که دولت ترکیه طی سال‌های اخیر دست به انجام حرکات با ریسک بالا زده است و به نوعی نشان می‌دهد که این کشور از قالب محافظه‌کاری بیرون آمده است؛ البته برخی از اقدام‌ها و ریسک‌های این کشور نتایجی را در برداشته و برخی دیگر حاصلی برای این کشور نداشته است. در این راستا و همزمان با تجاوز ترکیه به خاک سوریه، اخباری در مورد خروج نظامیان آمریکا در سوریه منتشر شده که واقعیت را بازگو نمی‌کند. آمریکایی‌ها نیروهای خود را در سوریه جابه‌جا کرده‌اند که یکی از مناطق، قامشلی است ولی به معنای خروج از سوریه نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به ماهیت حضور آمریکا در سوریه، گفت: بخشی از نیرهای ایالات متحده در گذرگاه مشترک القائم - البوکمال حضور دارند که هدفشان علاوه بر مقابله با داعش، حضور در کریدور زمینی است تا بتوانند به راحتی از سوریه به عراق و بالعکس تردد کنند. نکته دیگر این است که کاهش نیروهای آمریکا در سوریه به معنای پیروزی یا بُرد مقطعیِ ترکیه نیست بلکه این اقدام‌ها می‌تواند وجهه ترامپ را تخریب کند. او از یکسو اقتصاد ترکیه را تهدید به نابودی می‌کند و حضور در سوریه بر خلاف مصالح اقتصادی کشورش می‌داند و از سوی دیگر می‌گوید ترکیه شریک آمریکا است. این تناقض‌ها بدون تردید وجهه کاخ‌سفید در میان شرکای خود را تضعیف و اعتماد دو طرفه را با چالش روبه‌رو می‌کند؛ تا جایی که حتی اگر ایالات متحده بتواند ترکیه را از پیش‌روی در سوریه منع کند باز هم با شک و تردید شرکای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود روبه‌رو خواهد بود.
حق‌پناه افزود: سیاست پاندولی و بی‌ثبات آمریکا می‌تواند حیات کردهای سوریه را به خطر بیاندازد. ایالات متحده به خوبی می‌داند که هیچ متحدی بهتر از کردهای سوریه در منطقه نخواهد داشت و واقعیت این است که تمام نگاه ترامپ به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا دوخته شده و تصمیم‌های او در مورد سوریه می‌تواند برای کل منطقه هزینه‌زا باشد. در این میان دولت سوریه پس از شروع عملیات ترکیه علیه کردها ضمن محکوم کردن این اقدام اعلام کرده که کردها می‌توانند به دامان دولت برگردند و مذاکره کنند. این ابراز تمایل اخیراً دو طرفه بوده؛ کردهای سوریه و دولتِ دمشق برای بهتر شدن روابطشان ابراز تمایل کرده‌اند اما باید متوجه بود که این مساله به آینده نظام سیاسی سوریه مربوط است. در وضعیت کنونی اگر کردها بخواهند مذاکره کنند، باید از موضع پائین‌تر و فرودست صحبت کنند و البته باید دید مطالبات آنها چگونه خواهد بود.
وی در پایان با بیان اینکه ترکیه توان عملیات و اشغال گسترده در خاک سوریه ندارد، تصریح کرد: ترکیه بالاخره باید در یک نقطه‌ای کوتاه بیاید و نوع مداخله این کشور در سوریه بسیار مهم است. اینکه دائما به بهانه تهدید امنیت ملی خود، به سوریه لشگرکشی می‌کند، اقدامی است که از منظر حقوقی و سیاسی کاملاً مردود به حساب می‌آید. ترکیه هم اکنون در سوریه از «ارتش آزاد سوریه» به عنوان پیاده‌نظام خود علیه کردها استفاده می‌کند و این موضوع به راحتی موجب شده تا مشروعیت دولت سوریه در مورد مبارزه با تروریست‌ها افزایش پیدا کند. آنکارا دچار دوگانگی است؛ آنها علیه مواضع تروریست‌های ساکن در ادلب هیچ اقدامی نکرده‌اند اما کردها را هدف قرار دادند. این بدان معنی است که ترکیه باید روشن کند که چرا در اینجا تمایز قائل شده است. از سوی دیگر بزرگنمایی و تبلیغات گسترده این کشور در جریان تجاوز به خا ک سوریه موضوع دیگری است که نباید از نظر پنهان شود. لذا داده‌ها نشان نمی‌دهد که ترکیه بتواند در طولانی مدت این مناطق را اشغال و در آنجا دوام بیاورد.
