سفیر پیشین ایران در افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا:
محتوای دیدار عمران‌خان و ترامپ، دلیل سفر طالبان به پاکستان/ مهندسی فضای پس از انتخابات در دستور کار آمریکا است
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: رئیس‌جمهوری آمریکا، پاکستان را به کم‌کاری در صلح افغانستان متهم کرده و از این جهت اسلام‌آباد مجدداً تحرک دیپلماتیک خود را شروع کرده است.
«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح دلایل و ابعاد سفر هیئت طالبان به پاکستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سفر هیئت طالبان به پاکستان در شرایط کنونی و با توجه به مولفه‌های موجودِ سیاسی از چند جهت حائز اهمیت است. مساله اول اینکه همزمان با ورود هیئت طالبان به اسلام آباد، زلمی خلیلزاد هم در پاکستان حضور دارد و در حال رایزنی با مقام‌های این کشور است. مساله دوم بحث دیدار عمران‌خان و دونالد ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد است؛ چراکه نخست‌وزیر پاکستان در آن ملاقات از رئیس جمهوری آمریکا درخواست کرد تا مذاکره با طالبان از سر گرفته شود و هم اکنون شاهد آن هستیم که هیئت طالبان به اسلام‌آباد سفر کرده است. این اتفاق تا حدودی نشان می‌دهد که ترامپ، پاکستان را در قضیه طالبان به کم‌کاری متهم کرده و از این منظر شاهد تحرک‌های سیاسی در پرونده صلح افغانستان هستیم.
وی ادامه داد: عمران‌خان بحث کم‌کاری در پرونده افغانستان و طالبان را رد کرده و حالا به دنبال آن است با فعال شدن در عرصه دیپلماتیک بتواند مجددا فضا را درست کند؛ تا جایی که در دور هفتم مذاکره میان طالبان و آمریکا هم توقف مقطعی به وجود آمد اما با ورود عمران‌خان به ماجرا، مجدداً روند مذاکرات به جریان افتاد. درخواست‌ها و فشارهای آمریکا به پاکستان برای ایفاء نقش فعال در این پرونده به حدی بود که عمران‌خان با طعنه اعلام کرد که باید نام من را «طالب‌خان» بگذارند. نکته بسیار مهم این است که سفر هیئت طالبان به پاکستان در حالی انجام می‌شود که سناریوهای پنهان آمریکا برای زمان شمارش آراء انتخابات افغانستان و اعلام نتایج در حال شکل گرفتن است. طالبان به دنبال آن بود که بتواند مانع از برگزاری انتخابات شود که این اقدام در مقیاسی که آنها فکر می‌کردند صورت نگرفت و انتخابات با تمام ضعف‌های موجود، برگزار شد.
این کارشناس مسائل جنوب‌آسیا با بیان اینکه آمریکایی‌ها به دنبال مهندسی فضای افغانستان هستند، گفت: بدون تردید پس از اعلام نتایج انتخابات درگیری‌هایی میان نامزدهای انتخاباتی و طرفداران آنها اتفاق خواهد افتاد و این موضوع بحران داخلی را به وجود می‌آورد. در این راستا برای آرام کردن محیط، احتمال دارد بحث برگزاری دور دوم انتخابات مطرح شود و در اینجاست که آمریکا برای مدیریت فضای افغانستان وارد میدان می‌شود که خروجی این دخالت می‌تواند به روی کار آمدن دولت موقت باشد. از این منظر است که پاکستان به صورت کامل نمی‌خواهد نقش خود در افغانستان را آشکار کند و به دنبال پنهان ماندن در فضای فعلی است. در مقابل ایالات متحده تمام توان خود را به کار برده تا نقش پاکستان در بحث طالبان و پرونده افغانستان نسبت به گذشته برجسته‌تر شود. لذا به نظرم باید منتظر واکنش نامزدهای انتخاباتی پس از اعلام نتایج انتخابات ماند و اگر می‌خواهند اوضاع بهتر شود باید دست به دست هم دهند و با بحران مذکور به مقابله بپردازند.
ظهره‌وند در پایان تصریح کرد: مشکل اصلی که باعث به بن‌‌بست رسیدن مذاکره میان طالبان و ایالات متحده شد، بحث موازی‌کاری سیاسی و میدانی طالبان بود. طالبان دقیقاً در راستای مذاکره با آمریکا از ظرفیت نظامی خود به صورت تمام و کمال استفاده کرد که در نتیجه چندین تن از نظامیان آمریکا کشته شدند. از این جهت ایالات متحده به دنبال آن است تا بتواند طالبان را از طریق پاکستان خلع سلاح کند. معتقدم که نقش اسلام‌آباد از «فشار-مذاکره» به «مذاکره-همکاری» تغییر شکل داده و این موضوع می‌تواند به خلع سلاح طالبان یا کاهش خشونت در زمان مذاکره تبدیل شود. موضوع دیگری که به نظرم باید در مورد آن بیشتر بحث شود، مذاکرات بین‌الافغان است؛ احتمال دارد بعد از توافق میان طالبان و آمریکا موضوع مذاکرات بین‌الافغان به صورت کلی از بین برود یا به فراموشی سپرده شود که اگر این اتفاق رخ دهد بدون تردید اوضاع در افغانستان بسیار خطرناک خواهد شد. طالبان می‌گوید در ابتدا مذاکرات بین‌الافغان برگزار شود و سپس به سراغ مذاکرات با آمریکا برویم که در اینجا پاکستان وارد میدان شده است. بنابراین به نظر می‌رسد کلید حل این معما در دست اسلام‌آباد است، نه طالبان.
