یادداشتی از مهدی مطهرنیا؛
اسبابکشی آمریکا از قطر، تهدید یا فرصت؟!
تخلیه پایگاه نظامی آمریکا در قطر ابهامهای راهبردی زیادی در بطن خود دارد و این موضوع میتواند به تنش ایران و ایالات متحده مربوط باشد.
«مهدی مطهرنیا» کارشناس مسائل آمریکا طی یادداشتی برای ایلنا به تشریح دلایل و پیامدهای خروج نظامیان آمریکا از پایگاه العدید پرداخت که به شرح ذیل از نظر میگذرد:
اخباری در مورد تخلیه پایگاه العدید (واقع در قطر) از سوی رسانهها منتشر شده و برخی دیگر از این اخبار حکایت از کاهش نیروهای آمریکایی در این پایگاه دارد. دو نوع خبر متناقض در این مورد منتشر شده و این مساله به خوبی نشان میدهد که ابهامهایی درباره این مساله وجود دارد. به هر ترتیب این موضوع تا حدودی به تنش میان آمریکا و ایران مربوط است. جایگاه قطر در میان کشورهای منطقه و نزدیک بودن آن به ایران می تواند مساله تخلیه پایگاه العدید را با اهمیت جلوه دهد؛ چراکه برخی از ناظران بینالمللی معتقدند عقب کشیدن آمریکاییها از قطر میتواند اوضاع در منطقه را به نفع ایران رقم بزند و حتی میگویند که این موضوع میتواند سطح تنش را بالا ببرد.
اگر فرض را بر این بگیریم که آمریکاییها تنها به دنبال انتقال تجهیزات اصلی و حیاتی خود از قطر به کارولینا هستند، آن وقت باید منتظر پیامدهای خطرناک این تصمیم شد؛ چراکه این اقدام میتواند به این معنا باشد که قرار است در منطقه درگیری نظامی صورت بگیرد و آمریکاییها به دنبال آن هستند تا از تیررس خارج شوند. خروج کامل از پایگاه العدید، پیام خوشایندی از منظر نظامی ندارد و حتی میتواند مخابره کننده پیام های معنادار باشد. از جهتی دیگر دیدگاه خوشبینانهای وجود دارد که میگوید این خروج میتواند بیانگر حل و فصل منازعه میان تهران و واشنگتن و یا فروکش کردن تنش در منطقه باشد.
آمریکاییها این اقدام را چارچوب تغییر مسیر راهبرد کلان خود در بحث عملیاتهای هوایی بیان نکردهاند، بلکه به گونهای سخن گفتهاند که نشان میدهد نظارت آنها بر منطقه از راه دور انجام خواهد شد و همین موضوع ابهام های زیادی را برجا گذاشته است. در مورد این پرونده باید دیدگاه «سفید و سیاه» داشت؛ چراکه هیچ چیز به صورت مشخص بیان نشده است. حتی در این موضوع میتوان تنش میان ایران و آمریکا را هم موثر دانست. وجهه دیگر این مساله بحث توافق قطر و آمریکا برای عدم زیان دیدن دوحه در هر نوع تنش احتمالی و جاری است؛ اینکه چه مقدار نیرو و کدام بخش از تجهیزات و تسلیحات از پایگاه العدید خارج خواهد شد، پرسشی است جواب آن را باید در استراتژی ایالات متحده دنبال کرد.
استراتژی نظامی آمریکاییها قابلیت این را دارد که در لحظه تغییر کند؛ از این منظر هر نوع عقبنشینی آمریکا از منطقه میتواتند معنای ناخوشایندی در بطن خود داشته باشد. این موضوع در مورد پایگاه العدید بسیار مهمتر است؛ چراکه مقادیر بسیار زیادی از تسلیحات و مهمات به علاوه جنگندههای استراتژیک و بمبافکنهایی در آنجا وجود دارد که تخلیه این پایگاه را بسیار مهمتر از هر موضوع دیگر جلوه میدهد.