مساله هنگ کنگ بدل به چالشی برای پکن شده است/ نمی‌توان با قطعیت درباره چشم‌انداز منطقه اظهارنظر کرد

پروفسور «استیو هس»، استادیار مسائل بین‌الملل در دانشگاه بریجپورت است. حوزه کاری وی سیاست خارجی چین، علوم سیاسی و مطالعات خاور دور است. حوزه کاری وی اعتراض‌ها در شرق آسیا و تغییر نظام در این منطقه را شامل می‌شود. 

پروفسور استیو هس در رابطه با ادامه تظاهرات در منطقه هنگ کنگ به خبرنگار ایلنا گفت: هنگ کنگ پیشتر یکی از مراکز اقتصادی عظیم شرق آسیا بود. خیابان‌های این شهر به آرامش و روال معمول زندگی  شناخته‌شده بود. البته پیشتر نیز در این منطقه شاهد تظاهراتی بودیم، اما در نهایت می‌شد گفت که اوضاع در این منطقه آرام است. گویی جزیره‌ای آرام باشد میان اقیانوس پرخروش جهان. اما اکنون شرایط عوض شده است. روزی نیست که صدای آژیر پلیس و آمبولانس به گوش نرسیده و بوی گاز اشک‌آور به مشام نرسد.

وی در ادامه گفت: این البته بدان معنی نیست که هنگ کنگ برای همیشه از دست رفته است. نظم هنک کنگی همچنان ساکن است: معترضان، منظور آنهایی است که حق مشروع آزادی بیان را پی می‌گیرند نه آن‌ها که فقط به دنبال تخریب آمده‌اند، همچنان می‌کوشند در مقابل پلیس دست به خشونت نزنند، راه را برای ورود آمبولانس و کمک به مجروحان باز کنند و تا زمان رسیدن آمبولانس خود می‌کوشند از وخیم‌تر شدن حال مجروحان جلوگیری کنند. 

هس افزود: همه تصاویر جوانانی که دوربین‌های مداربسته را نابود می‌کنند و دست به تخریب ساختمان‌های عمومی می‌زنند دیده‌ایم، اما راستش به نظر من این‌ها بیشتر به درد ثبت تصاویر پر زرق و برق برای رسانه‌ها می‌خورد. دست آخر، تظاهرات در هنگ کنگ رویکردی مسالمت‌آمیز دارد. البته واکنش‌های خشونت‌بار از زمانی ابعاد بسیار جدی به خود گرفت که پلیس شروع کرد به برخورد تند با معترضان! از هواداران دولت مرکزی چین هم نباید غافل شد که از وخیم‌تر شدن اوضاع نفع می‌برند، چراکه این موضوع سبب می‌شود فضا برای برخی اقدام‌های احتمالی از سوی پکن فراهم شود. 

این استاد روابط بین‌الملل در رابطه با شیوه واکنش مقام‌های هنگ کنگ به این تظاهرات گفت: این منطقه اکنون بیش از چهار ماه است که درگیر تظاهرات است، آن هم تقریبا هر روز. از زمان تصویب قانون استرداد مجرمان به چین، خیابان‌های این منطقه شاهد تظاهرات گسترده و اغلب صلح‌آمیز بوده است. این در حالی است که واکنش دولت آنچنان که باید خوب نبوده است. حتی اعلام لغو این مصوبه از سوی «کر لم»، رئیس اجرایی هنگ کنگ نیز نتوانست خشم مردم را فروبنشاند. این در حالی است که خشونت پلیس نسبت به مردم روز به روز افزایش می‌یابد. وضعیت درباره هواداران چین، همان‌گونه که پیشتر گفتم، نیز مشابه است. خراب کردن دیوار لنون در روزهای گذشته خود یکی از نشانه‌های تحریک از جانب هواداران چین است. هدف چیست؟ میدان دادن به خشونت! وقتی وضعیت به جنون کشیده شود، هم دست پلیس باز است و هم دست نیروهای پشت پرده!

 این پژوهشگر علوم سیاسی در ادامه عنوان کرد: راستش به نظر می‌رسد که کری لم، هر بار که حرف می‌زند، خشم معترضان را بیشتر می‌کند. نکته مهم اینجاست که دیگر بحث نه بر سر استرداد مجرمان به پکن، بلکه خشونتی است که دولت به کار می‌گیرد، خشونتی که البته معترضان عامل اصلی آن را فشارهای چین می‌دانند. نکته مهم اینجاست که مسئله هنگ کنگ بدل به چالشی برای پکن شده است. اما دولت مرکزی چین به واکنش‌های ناگهانی و سرکوب‌گر شهره است، بنابراین باید انتظار هر چیزی را داشت!

استادیار مسائل بین‌الملل در دانشگاه بریجپورت با اشاره به افق‌های پیش رو برای پایان این بحران به ایلنا گفت: توپ اکنون در زمین کری لم است! آیا او به سخنان معترضان گوش می‌کند یا همچنان می‌کوشد با زور پلیس اوضاع را آرام کند؟ اما نهایتا نمی‌توان تعیین کرد که اوضاع به کدام سمت‌وسو می‌چرخد. از طرفی این را هم باید در نظر داشت که برخی از درگیری‌ها باعث کاهش شمار تظاهرکنندگان می‌شود. به درازا کشیدن آن و نرسیدن به نتایج ملموس هم می‌تواند مردم را خسته و تعداد معترضان را کاهش دهد. نمونه اخیرش هم تظاهرات جلیقه‌زردها در فرانسه است! 

استیو هس در ادامه گفت: خلاصه بگویم. طرح استرداد مجرمان نشان داد که چین دیگر علاقه‌ای به سازوکار «یک کشور، دو سیستم» ندارد. این شاید اشتباه بزرگی بود. آنها چه‌بسا این را در نظر نگرفته بودند که این طرح برای مردم مانند آژیر خطر عمل می‌کند. از سوی دیگر، معترضان دیدند که مقام‌های هنگ کنگ بنا ندارند از حقوق آن‌ها حراست کنند، خود را تنها و بی‌یاور یافتند. این احساس خطرناکی است! اینجاست که تظاهرات آغاز می‌شود و تغییرها روی می‌دهد. تلاش‌های دولت مرکزی چین هم برای نشان دادن تصویری غلط از معترضان و معرفی کردن آن‌ها با عنوان تروریست کمک چندانی به بهبود اوضاع نکرد.