عربستان نه توان پدافند دارد، نه آفند/حریق در آرامکو عامل اختلاف عمیق در خاندان سعود

«قاسم محبعلی» مدیرکل پیشین اداره خاورمیانه وزارت خارجه با اشاره به دلایل عدم توان عربستان برای مقابله با عملیات‌های صورت گرفته از سوی انصارالله یمن در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: عملیات اخیر انصارالله علیه خطوط نفت عربستان و شرکت آرامکو به خوبی نشان داد که این کشور به رغم خریدهای تسلیحاتی عظیم از اروپا و آمریکا همچنان با ضعف‌های عدیده در این حوزه روبه رو است. باید توجه داشت که عربستان سعودی دومین کشور واردکننده تسلیحات نظامی در دنیا به حساب می‌آید اما همچنان نمی‌توانند چند موشک یا چند پهپاد را رهگیری و منهدم کند. چندی پیش بود که ایرادهای فنی بسیار جدی در مورد سامانه‌های پاتریوت مستقر در این کشور که از سوی آمریکا به آنها فروخته شده بود، در رسانه‌ها مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و مشخص شد که این سامانه‌ها عملا نتوانسته محیط امنی را برای سعودی‌ها به وجود بیاورد.

وی ادامه داد: اینکه چرا توان نظامی عربستان پایین است یا اینکه گفته می‌شود چرا آنها نمی‌‌توانند با تهدید‌های این‌چنینی مقابله کنند، ریشه در سیاست ایالات متحده و اروپا دارد. باید توجه کنید که اساسا غربی‌ها تسلیحات به روز شده و آخرین توانایی‌های خود را در اختیار کشورهایی مانند عربستان یا سایر دولت‌های منطقه قرار نمی‌دهند؛ چراکه معتقدند امکان دارد سعودی‌ها یا هر کشور دیگر از این تسلیحات علیه خودشان استفاده کنند. به این جهت است که همیشه محصولاتی را به آنها می‌فروشند که بتوانند با هرگونه اقدام هیجانی آنها مقابله کنند.

وی گفت: از سوی دیگر توان نظامی عربستان کاملاً پایین است؛ نمونه عینی این موضوع را باید در جنگ یمن مشاهده کنیم. عربستان از بدو ورود به یمن، فرماندهی هوایی را به عهده داشت و امارات فرماندهی زمینی را عهده‌دار شد و تنها اقدامی که ریاض توانست علیه یمن انجام دهد، حمله‌های هوایی به اهداف غیرنظامیان بود. در جواب شاهد آن بودیم که ویدئوهایی از تک و پاتک‌های انصارالله علیه مواضع نظامیان عربستان که در شمال یمن مستقر بودند به وفور منتشر شد و این به معنای عدم توانایی عربستان است.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه عربستان حتی توان جنگیدن روی زمین را ندارد، گفت: ساختار نظامی سعودی به حدی ضعیف است که ما شاهد بودیم این کشور برای مقابله با یمنی‌ها دست به استخدام مزدوران سودانی و الجزایری زد. این روند به خوبی نشان می‌دهد که عربستان نه تنها قابلیت حمله را ندارد بلکه در قبال پدافند و کوچکترین تقابل هم ناتوان است. از این منظر است که آمریکایی‌ها هم به خوبی این نکته را می‌دانند و همین اخیراً در اظهارات ترامپ این موضوع را به راحتی می‌توانیم مشاهده کنیم. او اعلام می‌کند که عربستان باید از خودش مراقبت کند؛ این سخنان دقیقاً نشان می‌دهد که ترامپ همچنان در حال عملیاتی کردن سناریوی «تجاری‌سازی امنیت» است و می‌خواهد تا آخرین نفس عربستان را با این موضوع سرکیسه کند. به همین دلیل است که می‌فهمیم ایالات متحده از هدف قرار گرفتن آرامکو بسیار خوشحال است و لفاظی‌های آنها تنها جنبه پرستیژ سیاسی دارد.

محبعلی افزود: نباید فراموش کرد که آمریکایی‌ها از ضرر رسیدن به تاسیسات نفتی عربستان استقبال می‌کنند. آنها معتقدند ضربه زدن به سیستم نفتی عربستان و همچنین خارج شدن ایران از گردونه شرکت‌های صادر کننده نفت، به نفع خودشان است. شک نکنید که اگر این اتفاق بیافتد روسیه و آمریکا برنده میدان رقابت‌های نفتی خواهند بود. از منظری دیگر باید متوجه بود کشورهایی مانند لیبی، ونزوئلا یا سودان که مقادیر قابل توجهی نفت دارند، درگیری منازعه‌های داخلی هستند و کنار زدن ایران و عربستان در این شرایط می‌تواند کشورهای عربی و اسلامی را از اُپک خارج کند تا تمام این روند به نفع غربی‌ها رقم بخورد. از این منظر سخنان و عملکرد دوپهلوی ترامپ تنها به فروش تسلیحات یا معادلات سیاسی و امنیتی ختم نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: مساله دیگری که پس از هدف قرار گرفتن تاسیسات آرامکو باید مورد توجه قرار بگیرد این است که درون خاندان سعود اختلاف‌هایی بر سر مدیریت آرامکو و مدیریت بحران فعلی شکل گرفته است. واقعیت این است که از ۱۹۶۰ تا به امروز هیچکدام از وزرای نفت عربستان از شاهزاده‌های سعودی نبوده‌اند و برای اولین بار است که این اتفاق رخ می‌دهد و برادر بن‌سلمان به این سمت منصوب می‌شود. سایر خانواده‌های موجود در خاندان سعود به این نتیجه رسیده‌اند که حقشان از سوی خانواده ملک‌سلمان در حال تضعیف است؛ چراکه نفت بزرگترین منبع درآمد عربستان است و مدیریت آن از سوی یک خانواده به معنای انحصار آن محسوب می‌شود. از این منظر توافق میان خانواده‌های عربستان بر این اساس بوده که وزیر نفت باید یک فرد متخصص و بی‌طرف باشد که حالا تمام این معادلات بهم خورده و در احاطه بن‌سلمان قرار دارد.

وی تاکید کرد: این بلند پروازی‌ها فقط در قضیه نفت نیست بلکه در مورد تاسیسات هسته‌ای هم صدق خواهد کرد که سناریوی آمریکایی به حساب می‌آید. چراکه واشنگتن در حال تزریق ترس به عربستان در قبال تهدید ایران است.