استاد دانشگاه «نورث‌وسترن» در گفت‌وگو با ایلنا:
رئیس‌جمهوری آمریکا فردی ناشکیبا و خودشیفته است/ بولتون به اولویت‌های ترامپ اهمیت نمی‌داد/ اوضاع کاخ سفید به هم ریخته و بی‌بند و بار است
استاد علوم سیاسی در دانشگاه نورث‌وسترن گفت: گمان می‌کنم شاهد رویکردی نرم‌خویانه‌تر از سوی آمریکا در قبال ایران باشیم. دلیلش هم واضح است: مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا اصولا به خاطر دیدگاه‌های سخت‌گیرانه و افراطی‌اش شناخته شده بود و این‌که نگاهی سازش‌ناپذیر و جنگ‌ستیزانه به روابط تهران-واشنگتن داشت.
پروفسور «الیزابت شکمن هرد»، نویسنده و استاد علوم سیاسی در دانشگاه نورث‌وسترن در آمریکا است. زمینه مطالعات و تالیفات او مذهب، سیاست و روابط بین‌الملل را دربر می‌گیرد. از آثار این تحلیل‌گر می‌توان به «فراسوی آزادی مذاهب: سیاست جهانی نوین مذهب» و «سیاست سکولاریسم در روابط بین‌الملل» اشاره کرد.
الیزابت شکمن هرد با اشاره به اخراج «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، و تاثیر آن بر روابط واشنگتن با تهران، کاراکاس و پیونگ‌یانگ به خبرنگار ایلنا گفت: راستش هنوز برای گمانه‌زنی درباره تاثیر این ماجرا زود است اما ممکن است که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا، به همراه «مایک پمپئو»، وزیر خارجه این کشور، همه‌چیز در دستان خود بگیرند. ترامپ به دنبال دستیابی به توافق است و به‌نظر می‌رسد که رویکردی منفی به مواضع جنگ‌طلبانه دارد. بنابراین اگر ترامپ در آینده جلساتی در سطوح بالا با مشاوران خود برگزار کند، اصلا شگفت‌زده نخواهم شد.
وی در ادامه گفت: از سوی دیگر، انگیزه اصلی ترامپ در حال حاضر پیروزی مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ است. در گذشته این رویکرد به لفاظی‌های جنگ‌طلبانه درباره مشاورانش و «گفت‌وگوهایی سفت و سخت» انجامید که نتایج محدودی در پی داشت. بنابراین گمان می‌کنم شاهد ترکیبی از هر دوی این رویکردها در آینده باشیم.
این نویسنده و تحلیل‌گر سیاسی در روابطه با گزینه‌های احتمالی جایگزینی بولتون و تاثیر آن بر روند سیاست‌گذاری در ایالات متحده گفت: نمی‌توان با اطمینان گفت چه کسی جای بولتون را خواهد گرفت. گزینه‌های بسیار در حال حاضر مطرح شده‌اند و همه‌چیز بستگی دارد به این‌که ترامپ کدام را هم‌راستا با رویکردهای خود ببیند. با این وجود، گمان می‌کنم شاهد رویکردی نرم‌خویانه‌تر از سوی آمریکا در قبال ایران باشیم. دلیلش هم واضح است: بولتون اصولا به خاطر دیدگاه‌های سخت‌گیرانه و افراطی‌اش شناخته شده بود و این‌که نگاهی سازش‌ناپذیر و جنگ‌ستیزانه به روابط تهران-واشنگتن داشت. یکی از نتایج مهم اخراج بولتون این خواهد بود که ترامپ می‌خواهد صبر کند و ببیند که آیا ایرانی‌ها تا پایان غوغای فعلی حاکم بر دولت آمریکا صبر خواهد کرد یا نه. یکی دیگر از نتایج این امر نقش قدرتمندی است که عربستان سعودی، اسرائیل است که نفوذ بسیاری در دولت فعلی ایالات متحده دارند. باید دید آن‌ها چه عملکردی خواهند داشت. دِین ترامپ به این گروه‌ها می‌تواند برخی از اعمال فعلی یا چه‌بسا تمام کارهای او را توجیه کند.
نویسنده کتاب «سیاست سکولاریسم در روابط بین‌الملل» با اشاره به بازی‌های پشت پرده‌ای که به اخراج بولتون انجامید و همچنین تاثیر این ماجرا بر انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ گفت: ترامپ آدمی ناشکیبا، خودشیفته و بی‌پروا است. او بارها افراد بسیاری را از تیم خود اخراج کرده است. بنابراین کنار گذاشتن افرادی که با رویکردهای او موافق نیستند در کاخ سفید اتفاقی معمول است!
وی در ادامه گفت: از قرار معلوم، ترامپ از سرپیچی بولتون در مذاکره با مشاورانش به تنگ آمده بود. نکته اینجاست که خود بولتون نیز آدمی خودرای است. حتی پیش از عزل بولتون نیز گمانه‌‌زنی‌ها درباره این‌که این دو درباره برخی مسائل در سیاست خارجی از افغانستان گرفته تا ایران با یکدیگر اختلاف نظر جدی داشتند بالا گرفته بود. بسیاری در کاخ سفید از رفتار بولتون راضی نبودند و گفته‌ها و شنیده‌ها حاکی از آن بود که او جدای از دیگر اعضای تیم شورای امنیت ملی فعالیت می‌کرد. در حقیقت، بولتون حتی جدا از دیگر اعضای کاخ سفید فعالیت می‌کرد. بولتون در نشست‌ها شرکت نداشته و برنامه‌های خود را، جدای از دستوراهای ترامپ، دنبال می‌کرد. این خود نشان می‌دهد که اوضاع در دولد ترامپ چقدر بی‌بندوبار است! هیچ‌کس کاری را که باید انجام نمی‌دهد و نتیجه‌اش هم البته می‌شود رویکردهای بی‌نظم کاخ سفید در قبال کشورهایی چون ایران، چین و حتی مذاکرات اخیر با طالبان که البته به محاق رفت. این شکل از بی‌نظمی چه‌بسا یکی از دلایلی بود که باعث شد کاسه صبر ترامپ سرآید و بولتون را برکنار کند.
الیزابت شکمن هرد در ادامه افزود: البته با اطمینان نمی‌توان گفت که این موضوع چه تاثیری بر انتخابات پیش رو خواهد گذاشت. اما می‌توان گفت که چه‌بسا آمریکا برخی تحریم‌ها علیه ایران را بردارد و فضا را برای دیدار میان ترامپ و «حسن روحانی»، رئیس‌جمهوری ایران فراهم کند. البته مشخص نیست که ترامپ چگونه می‌خواهد این دیدار را به خورد هوادارانش بدهد، اما در نهایت به نظرم راهی پیدا خواهد کرد که همچنان خود را به‌عنوان «آدمی سرسخت» در میان طرفدارانش نشان دهد. به هر روی، تا نوامبر ۲۰۲۰، زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، زمان بسیاری باقی مانده است و تا آن زمان اتفاق‌های بسیاری ممکن است روی دهد. بنابراین در این‌باره چندان نمی‌توان با اطمینان سخت گفت. آمریکایی‌های بسیار هستند که می‌خواهند در ژانویه ۲۰۲۱ شخص جدیدی زمام را در کاخ سفید در دست گیرد، اما در حال حاضر نمی‌توان با اطمینان گفت که آیا این آروز محقق خواهد شد یا نه. برای چنین چیزی باید همچنان صبر پیشه کرد.
گفت‌وگو از: کامران برادران
