خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، دستاویز انتخاباتی ترامپ است/ واشنگتن در مذاکره با طالبان، دولت وحدت ملی را نادیده گرفت

«وحید مژده» تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان در تشریح ابعاد برنامه آمریکا برای خارج کردن نظامیان خود از افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مساله خروج هزاران تن از نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، موضوعی است که باید آن را در چارچوب مذاکره طالبان و ایالات متحده مورد بررسی قرار داد. آخرین داده‌هایی که از نشست قطر در دست است نشان می‌دهد که رضایت ضمنی از مذاکره میان دو طرف وجود دارد و قرار بر این شده تا خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بر اساس جدول زمان‌بندی انجام شود. این در حالی است که تمام این مسائل بعد از به امضاء رسیدن قرارداد صلح انجام خواهد شد. از سوی دیگر باید توجه داشت که قرار شده در زمان امضاء توافق صلح شاهدان و ضامن‌های بین‌المللی حضور داشته باشند که این موضوع به نظرم مساله بسیار مهمی است.

وی ادامه داد: شاهدان بین‌المللی در این میان به عنوان ضامن‌های توافق میان طالبان و آمریکا مدنظر هستند که می‌توان به سازمان ملل متحد، کنفرانس همکاری اسلامی، اتحادیه اروپا و کشورهایی مانند چین و روسیه (به دلیل همسایگی با افغانستان و عضویت دائم در شورای امنیت) اشاره کرد؛ به عبارتی دیگر آنها را باید به عنوان «شهودِ صلح» مورد نظر داشت که این کار دوام و اعتبار صلح را افزایش خواهد داد و ناقض صلح را می توان راحت‌تر مورد هجمه سیاسی قرار داد. در این میان ایالات متحده پذیرفته که مستشاران، مربی‌های آموزش و سربازان خود را بر اساس جدول زمانبندی از خاک افغانستان خارج کند اما چندین مورد وجود دارد که پس از امضاء قرارداد صلح میان طرفین در دستور کار قرار خواهد گرفت که باید آنها را مولفه‌های ورود به افغانستان جدید دانست.

این پژوهشگر مسائل جنوب‌آسیا با اشاره به مولفه‌های موجود برای دوران گذار در افغانستان، گفت: یکی از مسائلی که باید آن را مهمترین موضوع در این مورد دانست، مذاکرات بین الافغان است که اتفاقاً آتش‌بس هم بخشی از آن خواهد بود. دومین مساله، برقراری نظام اسلامی است که طالبان بارها بر آن تاکید کرده است. مساله سوم تدوین قانون اساسی جدید افغانستان خواهد بود و اصلاحات در نیروهای امنیتی و نظامی این کشور و توافق بر سر ساختار جدید آن، موضوع چهارم است. در نهایت پنجمین موضوع، چارچوب نظام سیاسی مستقر در افغانستان خواهد بود که تمام این‌ محورها را باید مهمترین مولفه‌های افغانستان جدید پس از امضاء قرارداد صلح دانست.

مژده افزود: طالبان همانند گذشته می‌گوید که حکومت مرکزی و دولت وحدت ملی افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسد. آنها اعلام کرده‌اند که امارت اسلامی افغانستان در سال ۲۰۰۱ توسط آمریکایی‌ها مورد هدف قرار گرفت و معتقدند که پس از امضاء قرارداد صلح، مجدداً باید امارت اسلامی احیاء شود. به موازات همین بحث می‌گویند که تمام جریان‌های سیاسی (ولو اشرف غنی و منتسبان به او) باید به صورت عادی و در کنار یکدیگر در افغانستان فعال شوند و هیچ جریانی نباید بر دیگری برتری داشته باشد. این مسائل به خوبی نشان می‌دهد که پس از امضاء قرارداد صلح، برای پر کردن خلاء قدرت در افغانستان، دولت و حکومت موقت بر سر کار خواهد آمد؛ به گونه‌ای که طالبان به هیچ وجه از ادعای تشکیل مجدد امارت اسلامی عقب‌نشینی نمی‌کند و اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه (تا زمانی که توافق بین الافغان) امضاء نشود از این موضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بخشی از اینکه چرا طالبان به دنبال احیاء امارت اسلامی افغانستان است به نبرد آنها با داعش بر می‌گردد. باید متوجه بود که جنگ میان آنها و داعش یک نزاع ایدئولوژیک است و طالبان معتقد است که امارت اسلامی بر خلافت اسلامیِ داعش مقدم است. آنچه که به عنوان سوال اصلی در این بین مطرح می‌شود این است که آیا خروج نیروهای نظامی آمریکا به نفع ایالات متحده است یا دولت افغانستان؟ بدون تردید خروج نیروهای آمریکا از خاک افغانستان برای ترامپ (آن هم در آستانه انتخابات ۲۰۲۰) یک ابزار انتخاباتی قلمداد می‌شود. از جهتی دیگر دولت آمریکا در مذاکره خود با طالبان به صورت کامل دولت وحدت ملی را نادیده گرفته است و تمامی این مولفه‌ها به ضرر ارگ خواهد بود و می‌تواند انتخابات آینده را تحت‌الشعاع قرار دهد.