نقش مواضع آمانو در امضای برجام در دوره اوباما چشمگیر بود/ آمریکا به درگذشت مدیرکل به عنوان متغیر جدیدی برای تضمین امنیت اسرائیل چشم دوخته است

«محمد عباس التمیمی» استاد دانشگاه و تحلیلگر برجسته عراقی به مناسبت درگذشت «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تشریح کارنامه کاری وی از زمان تصدی این سمت به ویژه در قبال پرونده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا  گفت: «درگذشت آمانو که ریاست آژانس بین المللی اتمی را از سال ۲۰۰۸ بر عهده داشت، به‌رغم اینکه وی چندی پیش به دلیل وخامت اوضاع جسمی از سمت خود استعفا داده بود، شوکه‌کننده بود. می‌توان گفت این مساله متغیر جدیدی به شمار می‌رود که به تبع، تغییرات جدیدی نیز در ماهیت رابطه ایران با آژانس بین‌المللی اتمی ایجاد می‌کند».

التمیمی در ادامه درباره مواضع مثبت آمانو در قبال پرونده هسته‌ای ایران تأکید کرد: «لازم به ذکر است که آمانو به اتخاذ مواضع مثبت در قبال پرونده هسته‌ای ایران شناخته شده است،‌ به ویژه اینکه ایران بارها و بارها به صراحت اعلام و تکرار کرد که برنامه هسته‌ای خود را در راستای اهداف صلح‌آمیز به کار خواهد گرفت. علاوه بر این دوره‌های متعدد بازرسی کمیته‌های وابسته به آژانس بین المللی انرژی اتمی به ریاست آمانو عدم گرایش برنامه و تأسیسات هسته‌ای ایران به امور مخل صلح و امنیت بین المللی را اثبات کردند». 

وی در ادامه افزود که می‌توان تأکید کرد، همین گرایش مثبت آمانو در قبال پرونده هسته‌ای ایران، دولت «باراک اوباما»، ‌رئیس جمهوری سابق آمریکا را به سمت توافق هسته‌ای با ایران سوق داد که البته دولت فعلی این کشور به ریاست «دونالد ترامپ» سال گذشته از این توافق خارج شد. 

این استاد روابط بین الملل درباره عملکرد نسبتا مستقل آمانو به و عدم وابستگی وی به قدرت‌های غربی گفت: «در اینجا مراجعه به اظهارات رسمی آمانو از سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد که وی بارها بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و عدم در اختیار داشتن سلاح کشتار جنگی تأکید کرده است. البته بسیاری از نهادها و سازمان‌های بین‌المللی در سایه تک قطبی بودن و تکروی و انحصارطلبی ایالات متحده تابع و وابسته دولت آمریکا هستند و نمی‌توانند با رویکردهای این کشور مخالفت کنند، ‌به ویژه اینکه تجربه تاریخی عراق بهترین گواه این ادعاست، آن زمان که تمامی آمارها و سازمان‌های بین‌المللی بر تخلیه این کشور از سلاح‌های کشتار جمعی تأکید کردند اما دولت آمریکا به این گزارش‌ها اهمیت نداده و بر تخریب زیر بناها اصرار کرد».

تمیمی درباره گزینه‌های احتمالی برای جانشینی آمانو گفت: «درگذشت مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی متغیر جدیدی است که بی تردید دولت آمریکا را به تلاش برای انتخاب یا حمایت از برخی چهره‌هایی وامی‌دارد که در قبال برنامه هسته‌ای ایران موضع مخالف داشته باشند و این موضوع می‌تواند تنش‌های دو جانبه را تشدید کند».

آمریکا بر این اساس در تلاشی نافرجام به دنبال استفاده از متغیر جدید در آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تغییر یا کنترل رفتار سیاسی ایران به منظور تحقق هدف اول و آخر خود یعنی تضمین امنیت اسرائیل خواهد بود.