پیامدهای استقرار اس-۴۰۰ در خاک ترکیه/ سناریوی محتمل اقتصادی آمریکا علیه آنکارا

«علی قائم‌مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح پیامدهای تحویل سامانه‌های پدافند اس-۴۰۰ به ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز برای درک اهمیت تحویل سامانه اس-۴۰۰ از سوی روسیه به ترکیه باید به نگرانی‌های نظامی و فنی آمریکا در این مورد اشاره کنم. این سامانه پدافندی به راحتی می‌تواند تمام اهداف افقی و عمودی را از فاصله ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتری مورد رهگیری قرار دهد و سپس نسبت به انهدام آن فعال شود؛ به گونه‌ای که جنگنده‌های اف۲۲، اف۳۵ و تمام آواکس‌های جاسوسی می‌توانند توسط این سامانه مورد هدف قرار بگیرند و این موضوع دقیقاً با سیاست نظامی و امنیتی ایالات متحده در تضاد است. باید توجه داشت که آمریکا از سالیان گذشته تاکنون تلاش کرده تا بتواند ساختار نظامی ترکیه و بسیاری از کشورهای دیگر را به تسلیحات آمریکایی تجهیز کند ولی برخی از مسائل سیاسی و مشاجره‌های نظامی مانع از عملیاتی شدن این موضوع شد.

وی ادامه داد: آمریکا نگران آن است که سامانه اس۴۰۰ بتواند جنگنده‌های آمریکایی و ناتو را هک یا حداقل کُدخوانی کند اما ترکیه تضمین داده تا از سامانه اس ۴۰۰ علیه آمریکا استفاده نکند. حتی آنکارا اعلام کرد که کُدبندی اس-۴۰۰هایی که به ترکیه تحویل داده شده با مشابه آن که در روسیه قرار دارد کاملاً متفاوت است اما به هر حال کادر فنی ترکیه و کسانی که قرار است این سامانه را مدیریت کنند در روسیه آموزش دیده‌اند و به تازگی وارد خاک کشورشان (ترکیه) شده‌اند. نگرانی آمریکا تا حدی بود که وزیر خارجه ترکیه رسماً اعلام کرده بود که در صورت نیاز دست این سامانه را فعال خواهیم کرد که به نوعی نشان می‌دهد آنکارا در صدد آرام کردن ایالات متحده در فضای کنونی است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی منطقه با اشاره به نگرانی ناتو از استقرار سامانه‌های اس-۴۰۰ در ترکیه، گفت: باید توجه باشیم که ارتش ترکیه یکی از ارتش‌های بزرگ ناتو به حساب می‌آید و ناتو سعی داشته تا در این مدت بتواند تسلیحات متعلق به آمریکا، ایتالیا، اسپانیا، آلمان و فرانسه را وارد چرخه تجهیزِ تسلیحاتیِ ترکیه کند که تا با این کار مانع استقرار تجهیزات شرقی و به خصوص روسی در خاک ترکیه شود، اما خرید اس۴۰۰ از روسیه این پروژه آنها را با بن‌بست مواجه کرد. در این میان و برای آرام کردن سطح تنش موجود، رئیس ستاد کل ارتش ترکیه اعلام کرده بود که مذاکره خود با آمریکا جهت خریداری سامانه پاتریوت را ادامه خواهد داد که واشنگتن این موضوع را قبول نکرده است. تا جایی که آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که سامانه اس- ۴۰۰ نباید در سواحل مدیترانه شرقی مستقر شود و دلیل آن را بروز تنش با سایر کشورها به خصوص یونان اعلام کرده‌اند.

قائم‌مقامی افزود: یکی از نگرانی‌های فعلی ترکیه (همانند گذشته) تهدید پ.ک.ک است و به همین دلیل نقشه‌ای توسط رسانه‌های ترکیه منتشر شده که نشان می‌دهد سامانه‌های اس۴۰۰ به زودی در استان دیاربکر و ازمیر مستقر خواهند شد که استقرار آنها می‌تواند تا شمال غرب ایران را پوشش دهد. اما آنچه باید در فضای فعلی تنش میان آنکارا و واشنگتن مورد نظر قرار بگیرد، تاثیر این مجادله بر اقتصاد ترکیه خواهد بود. این تنش می‌تواند بر ۲۵ میلیون توریست که از غرب به ترکیه می‌آیند، تاثیر بگذارد و از سوی دیگر ایالات متحده می‌تواند از طریق فشار بر بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول ترکیه را تحت فشار قرار دهد.

وی در پایان گفت: به نظر می‌رسد که ایالات متحده پاسخ ترکیه را به انواع و اقسام مختلف خواهد داد و آنکارا هم خودش را برای این وضعیت آماده کرده است؛ به عنوان مثال مقام‌های ترکیه احتمال داده‌اند که برخی از صنایع نظامی و قطعات مرتبط با آنها و نیروهای مسلح آنها به زودی مورد تحریم قرار خواهند گرفت و برای مقابله با آن وضعیت، دست به انبار کردن و دپوی قطعات حیاتی زده‌اند. از منظری دیگر اگر آمریکا مجدداً دست به تحریم ترکیه بزند، بدون تردید ورود سرمایه به ترکیه با خلل روبه‌رو خواهد شد و در گام بعدی شاهد فرار سرمایه خواهیم بود. حتی در این وضعیت افزایش تعرفه‌های گمرگی از سوی ایالات متحده هم مدنظر خواهد بود که خروجی آن بدون شک برای آنکارا مشکل‌‌آفرین خواهد بود.‌