صدقیان در گفت‌وگو با ایلنا:
ساماندهی نظامی مفهوم اصلی فرمان ۱۰ ماده‌ای عادل‌عبدالمهدی/چراغ سبز مرجعیت عراق به ادغام حشدالشعبی برای حفظ وحدت است
تحلیلگر ارشد مسائل عراق: ماهیت تشکیل حشدالشعبی مبارزه با داعش بود، لذا دولت و مرجعیت با فروکش کردن این تهدید دست به ادغام این نهاد مردمی زدند.
«محمدصالح صدقیان» تحلیلگر ارشد مسائل عراق با در تشریح دلایل فرمان ۱۰ ماده‌ای نخست‌وزیر عراق مبنی بر ادغام بسیج مردمی عراق در ساختار نظامی این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: حشد الشعبی و ماهیت تشکیل شدن آن، مبارزه با داعش به دستور آیت‌الله سیستانی بود. در آن زمان ایشان اوضاع امنیتی عراق را مناسب ندیدند و نهایتاً برای ایجاد وحدت و یکپارچگی و مقابله با تهدید‌های موجود تروریستی فرمان تشکیل حشد الشعبی را صادر کردند. پس از آنکه سایه داعش تا حد زیادی از سر عراق رفع شد، سه نظریه در مورد آینده آن مطرح شد. نظریه اول که عموماً از سوی جناح اهل سنت عراق مطرح می‌شد این بود که با پایان داعش در عراق، حشد الشعبی هم حذف شود؛ چراکه دیگر نیازی به فعالیت این گروه نیست. نظریه دوم ابقاء این جریان بومی در عراق به عنوان نیروی مستقل بود که عمده حمایت این نظریه از سوی احزاب و گروه‌های سیاسی فعالی در عراق بود.
وی ادامه داد: معنای نظریه دوم این بود که آنها این جریان را در همان چارچوب حشدالشعبی حفظ کنند و بسیاری از طیف‌های سیاسی عراق این موضوع را مورد تایید خود قرار دادند. اما نظریه سوم بحث ادغام حشدالشعبی در ساختار کلاسیکِ نیروهای مسلح عراق بود که اخیراً عادل عبدالمهدی (نخست‌وزیر عراق) بر اساس همین نظریه فرمان ۱۰ ماده‌ای را ابلاغ کرد و قرار بر این شد تا تمام نام‌ها، موسسات اقتصادی و کلیه فعالیت آنها در قالب حشد الشعبی متوقف و با ساختار نظامی عراق یکی شود. موضوع مهمی که در این مورد باید به آن اشاره شود این است که حدود سه هفته پیش نماینده آیت‌الله سیستانی در خطبه نماز جمعه کربلا علاوه بر انتقاد از دولت در مورد تعیین و تکلیف سرنوشت برخی از وزراء از روند فعالیت برخی از نیروهای مسلح و به خصوص فساد مالی انتقاد کردند و خواستار توقف این وضعیت شدند. به عبارتی دیگر ایشان از برخی مسائل اظهار نارضایتی کرده بودند که به نظرم برخی از مفاد فرمان ۱۰ ماده‌ای عادل عبدالمهدی از این دست است.
رئیس مرکز مطالعات عربی ایران با بیان اینکه بخشی از دلایل ادغام حشدالشعبی در ارتش به اعمال فشار ایالات متحده بر می‌گردد، گفت: از بدو تاسیس بسیج مردمی عراق برای مبارزه با داعش شاهد بودیم که ایالات متحده به شدت با این موضوع مخالف بود و هم‌اکنون هم فشار بر دولت برای ادغام یا جمع‌آوری این بازوی نظامی عراق ادامه دارد. از این نگاه و بر اساس داده‌های موجود به نظرم نخست‌وزیر عراق با چراغ سبز مرجعیت دست به ساماندهی و ادغام حشدالشعبی زده است و از سوی دیگر با این اقدام قصد دارد از زیر فشار آمریکا شانه خالی کند. چراکه در فرمان ۱۰ ماده‌ای وی صراحتاً آمده است که اگر جریان‌های زیر مجموعه حشدالشعبی خواهان کار سیاسی هستند، نخست باید سلاح‌های خود را تحویل دهند و پس از ان برای فعالیت سیاسی وارد یکی از جریان‌ها یا احزاب سیاسی عراق شوند.
صدقیان افزود: ممکن است این سوال پیش بیاید که اگر تهدید مجدداً دامنگیر عراق شد چه اتفاقی برای صیانت از خاک این کشور رخ خواهد داد؟ آنچه در فرمان ۱۰ ماده‌ای صادر شده از نخست‌وزیر عراق درج شده به خوبی نشان می‌دهد که حشد الشعبی و تمام زیر مجموعه‌های آن برای ادامه حیات خود با نیروهای مسلح عراق اعم از ارتش، واحد ضد تروریسم و حتی پولیس ادغام خواهد شد که این به منزله پایان این جریان مسلح عراقی نیست؛ من بر این عقیده‌ام که نه تنها دولتمردان بلکه مرجعیت عراق هم به هر ترتیب به دنبال آن است تا بتواند هرج و مرج‌ها در ساختار نظامی – امنیتی و همچنین انتقادهای جهت‌دار را به بن‌بست بکشاند تا بتواند اولاً از زیر بار فشارها خارج شود و از سوی دیگر ساختار نظامی و امنیتی عراق را تکمیل کند. البته اینکه می‌گوییم مرجعیت با این موضوع مخالفت نکرده، موضوعی است که از خطبه نماز جمعه کربلا و نامه تشکیل حشدالشعبی استنباط می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته ای که به نظرم دولت و حتی مرجعیت عراق باید به آن دقت کنند و البته بسیار حساس و موشکافانه باید شرایط آن محیاء شود، بحث ادغام سیاسی حشدالشعبی با سایر احزاب و جریان‌های سیاسی و طیف‌های مختلف عراق است. چراکه اکثریت حشد الشعبی شیعه هستند و البته کردها و اهل تسنن هم در میان آنها وجود دارد و همین تنوع مذهبی و ایدئولوژیک می‌تواند زمینه‌ساز اختلاف شود و از اینرو دولت باید تمام زمینه‌سازی‌های آنرا مورد بررسی قرار دهد. معتقدم که فرمان ۱۰ ماده‌ای نخست‌وزیر عراق بدون تردید به نفع این کشور است؛ به عنوان مثال اخیراً اخباری در مورد انفجار انبارهای مهمات و سلاح در مناطق غیرنظامی عراق مطرح شده که متعلق به اعضاء حشدالشعبی بوده و تلفات در بر داشته است. از این منظر قبول این فرمان می‌تواند بهبود اوضاع، تقویت وحدت و همچنین تقویت قوای نظامی و امنیتی عراق را به همراه داشته باشد.
