ملازهی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
آمریکا در حال مهندسی مذاکره به سمت گفت‌وگوی طالبان با دولت است/ منافع روسیه و کشورهای منطقه با واشنگتن تضاد جدی دارد
تحلیلگر ارشد مسائل جنوب آسیا گفت: آمریکا در ازای سهیم کردن طالبان در قدرت پایگاه‌های خود را تخلیه نخواهد کرد، چراکه منافع بلندمدت آنها با یکدیگر مغایرت دارد.
«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر ارشد مسائل جنوب آسیا در تشریح ابعاد و دستور کار هفتمین دور از مذاکرات طالبان و آمریکا در قطر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: هفتمین دور از مذاکرات طالبان و آمریکا در دوحه در شرایطی برگزار می‌شود که بسیاری از مسائل همچنان در ابهام قرار دارد. درست است که دو طرف مواضع آشکار زیاد و متنوعی اتخاذ می‌کنند و اظهارات متفاوتی و زیادی از آنها منتشر می‌شود اما به نظر می‌رسد که در پشت‌پرده اتفاق‌های دیگری جریان دارد. من بر این عقیده هستم که مذاکرات پشت‌پرده و سایر محورهایی که نمی‌توان آنها را درفضای عادی و آشکار دنبال کرد، کماکان به صورت پنهان در حال پیگیری است. در این مسیر برای آمریکا بسیار مهم است که طالبان روند سیاسی و شراکت در قدرت را بپذیرد اما تصور آنکه طالبان در این مسیر از همه‌چیز بگذرد یا کوتاه بیاید درست نیست و به نظرم محقق نخواهد شد.
وی ادامه داد: ایالات متحده و در رأس آن «زلمی خلیلزاد» به عنوان سرپرست تیم مذاکره کننده آمریکا با طالبان طی چندین مصاحبه اعلام کرده که خروج تمام قد از افغانستان به هیچ وجه صحیح نیست اما طالبان همچنان بر این موضوع اصرار دارد. در اینجا باید به این نکته توجه کنیم که آمریکا از افغانستان به عنوان سکوی پرتاب خود در قرن ۲۱ نام برده و به نظرم این تصور که ایالات متحده به راحتی زمین افغانستان را به طالبان تحویل می‌دهد بسیار غلط و حتی یک توهم سیاسی قلمداد می‌شود. در مقابل طالبان هم خواستار قدرت است و این، همان نقطه‌ای است که برخورد منافع و تضادها را آشکار می‌کند که در امتداد آن چشم‌انداز صلح افغانستان را در هاله‌ای از تردید و شک فرو می‌برد. این وضعیت باعث شده تا طالبان به دنبال آن باشد تا برخی از کشورها مانند چین، روسیه، ایران و غیره را در روند صلح افغانستان وارد میدان کند.
این کارشناس ارشد مسائل افغانستان با اشاره به دلیل برقراری ارتباط میان طالبان و برخی از کشورهای منطقه، گفت: طالبان برای آنکه بتواند با دست پر از مذاکرات بیرون بیاید و حتی آمریکا را تحت فشار قرار دهد اقدام به برقراری ارتباط با بسیاری از کشورهای منطقه و فرامنطقه کرده است. به عنوان مثال ما می‌بینیم که هیئت مذاکره کننده طالبان که متشکل از ۱۳ نفر بوده به سرپرستی «ملا برادر آخوند» به روسیه و چین سفر می‌کنند و پس از آن هم اخباری مبنی بر ورود آنها به ایران منتشر شده است. همچنین آنها ارتباط خود با پاکستان، عربستان، ترکیه و سایر دولت‌ها را در سطح بالایی برقرار و حفظ کرده‌اند تا بتوانند از این امکان برای ضامن کردن آنها در قرارداد پایانی صلح افغانستان استفاده کنند. به عبارت دیگر طالبان قصد دارد از کشورهای مذکور به عنوان تضمین به قدرت رسیدن خود در افغانستان استفاده کند.
ملازهی افزود: یکی از مولفه‌های بسیار مهم برای تحلیل آینده مذاکرات طالبان و آمریکا و به صورت کلی پرونده صلح افغانستان این است که ما بفهمیم بحران افغانستان درسطح قابلیت تحلیل و تفسیر دارد. سطح اول، مسائل قومی و سیاسی داخل افغانستان است و در سطح دوم مسائل منطقه‌ای وجود دارد که در لایه‌های این سطح دخالت سرویس‌های اطلاعاتی همسایگان افغانستان باید مد نظر قرار بگیرد؛ چراکه هر کدام از آنها منافعی را برای خود محفوظ می‌دانند و در جهت اجرایی شدن آن گام برمی‌دارند. سطح سوم این بحث بین‌المللی یا همان فرامنطقه‌ای است که ایالات متحده و اروپا و برخی دیکر از همپیمانان واشنگتن در این سطح (سطح سوم) قرار می‌گیرند. از این منظر باید بگویم تا زمانی که مشکلات و مسائل در این سه سطح (حتی به صورت نسبی) حل و فصل نشود هیچ اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و تمام معادلات بدون در نظر گرفتن این موضوعات امکان‌پذیر نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از اهداف ایالات متحده در مذاکره با طالبان و کشاندن آن به دور هفتم و حتی ادوار دیگر این است که آنها نمی‌خواهند تحت هیچ شرایطی هزینه‌های نظامی خود را افزایش دهند که این موضوع ریشه در نگاه و سیاست ترامپ دارد؛ اما در این میان آنها به هیچ وجه مایل نیستند تا پایگاه‌های نظامی خود در خاک افغانستان را تخلیه یا واگذار کنند. در مقابل روسیه به دنبال آن است که صلح در افغانستان برقرار شود و ایالات متحده از افغانستان خارج شود و نهایتاً کابل به مرکز بی‌طرف در منطقه و دنیا تبدیل شود. به عبارتی دیگر مسکو به دنبال آن است تا افغانستان به گذشته خود برگردد. این در حالی است که ایران، پاکستان، ترکیه، عربستان و حتی امارات هم سیاست‌های خود را دارند. باید متوجه بود که یکی از اهداف آمریکا در دور هفتم و شاید ادوار دیگر مذاکره این است که آنها بتوانند مذاکره با طالبان را به سطح دولت افغانستان بکشانند اما اینکه آمریکا پایگاه‌های خود را در ازای دسترسی طالبان به قدرت تخلیه خواهد کرد، موضوعی است که به نظر دور از ذهن خواهد بود.
