دستمالچیان در گفتوگو با ایلنا مطرح کرد:
سلفیگری، مانع اصلی اصلاحات در عربستان/ ریاض با افتتاح دیسکوی حلال یا سرو مشروبات الکلی نمیتواند بحران شاهزادهها را مدیریت کند
ولیعهد عربستان به دنبال ادامه اصلاحات است اما سلفیگری باعث شده تا تلاقی سنت و مدرنیته به وقوع بپیوندد که آینده آن مشخص نیست.
«احمد دستمالچیان» کاردار اسبق ایران در عربستان در تشریح دلایل و پیامدهای برخی از سنتشکنیهای ساختاری عربستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً اخباری در بسیاری از رسانههای عربی و غربی مبنی بر سنتشکنی در عربستان سعودی منتشر شده که تحلیلهای زیادی در حوزه سیاسی و اجتماعی را به دنبال داشته است. به عنوان مثال یکی از این اخبار به افتتاح «دیسکوی حلال» در عربستان اشاره میکند که در قبال آن شاهد اتخاذ موضع از سمت سازمان کل تفریح و سرگرمی این کشور بودیم و حتی قرار بر آن شده تا تحقیقات فوری در این مورد صورت بگیرد. مصداق دیگر این موضوع را میتوان در گزارش اخیر بلومبرگ مشاهده کرد که تحلیلگران این آژانس مطبوعاتی از آزاد شدن مصرف مشروبات الکلی سخن گفتهاند و باز هم در داخل عربستان صحبتهای در گوشی میان مقامها و مسئولان امر بالا گرفته است.
وی ادامه داد: من معتقدم که تغییرات فعلی در عربستان از همان بهار عربی شروع شد و تا به امروز این روند در انواع و اقسام مختلف به قوت خود ادامه دارد؛ نمونه فعلی این تغییرات را میتوان در سودان و الجزایر و حتی لیبی مشاهده کرد اما آنچه که مشخص بود، فرو ریزش ساختار عربستان سعودی و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس است که از گذشته گمانهزنیهایی در این خصوص صورت گرفته بود و من هم دو سال پیش به این موارد اشاره کرده بودم. تجمیع این مولفهها به خوبی نشان میدهد که عربستان سعودی در وضعیت کنونی گرفتار چالش جدی شده است و تمامی این موضوعات به مرگ ملک عبدالله (پادشاه پیشین عربستان) مربوط است. زمانی که ملک عبدالله درگذشت، بسیاری براین باور بودند که شاهد تغییر اوضاع و احوال در عربستان خواهند بود و از سوی دیگر شاهزادههای عربستان از تمامی قبایل موجود به دنبال این بودند که در ساختار جدید بتوانند قدرت را به نفع خود مصادره کنند.
سفیر اسبق کشورمان در لبنان با اشاره به رابطه کنار گذاشتن شاهزادهها توسط ولیعهد عربستان با اصلاحات ساختار سیاسی و اجتماعی در این کشور، گفت: محمدبن سلمان زمانی که به عنوان ولیعهد عربستان انتخاب شد دست به حذف محمد بن نایف و همچنین حصر تعدادی زیادی از شاهزادههای عربستان زد که اعتراضهای زیادی را به دنبال داشت. او بر این عقیده بود که باید اصلاحات ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عربستان سعودی را به نام خود در تاریخ این کشور به ثبت برساند و از این منظر دست به حذف و حصر مخالفان و رقبای خود زد. این مولفهها نشان میدهد که عربستان در رودخانه پر تلاطم گذار قرار گرفته و در اینجاست که تضاد سنت و مدرنیته را به چشم و به وضوح میبینیم. از این منظر این کشور در وضعیت کنونی در حالت سردرگمی به سر میبرد.
دستمالچیان افزود: بخشی از سیاستمداران آلسعود موافق اصلاحات حساب شده در عربستان هستند اما در مقابل آنها «خاندان آل شیخ» که گرداننده صحنه مذهبی عربستان هستند و مدیریت اماکن مذهبی را به عهده دارند از این موضوع به شدت ناراضی بوده و مخالف جدی آن هستند. حکومت عربستان به خصوص ولیعهد این کشور در حال اتخاذ موضع بیطرفی است اما در عین حال قصد دارد تا شرایط را به نفع خود مدیریت کند؛ بنابراین ولیعهد عربستان همچنان پروژه اصلاحات و آزادیهای نسبی را در دستور کار خود دارد و مسائلی مانند افتتاح دیسکوی حلال، رانندگی زنان، ورود زنان به ورزشگاه و عدم سختگیری ماموران امر به معروف در اماکن در این چارچوب قابلیت تحلیل دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ریشههای عمیق سلفیگیری در عربستان مانع جدی این اصلاحات بن سلمان به حساب میآید و از این منظر من معتقدم که جامعه عربستان دچار یک دو قطبی شدید شده و با چالشهای بسیار خطرناک روبهرو است. این وضعیت به خوبی تضاد میان سنت و مدرنیته را به نمایش می گذارد و از سوی دیگر نزاع بر سر قدرت در درون ساختار طوایف عربستان همانند آتش زیر خاکستر به حدی تند و سوزاننده است که هر لحظه ممکن است حاکمیت ریاض را با چالش بسیار جدیتر از اصلاحات و عواقب آن روبهرو کند.