لاسجردی: اعراب بر سر دو راهی رابطه با اسرائیل/ به تاخیر افتادن معامله قرن قوت گرفته است

«حسن لاسجردی» کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به سالگرد انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به قدس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با گذشت یکسال از انتقال سفارت ایالات متحده به قدس همچنان این موضوع در محافل نخبگان به عنوان یکی از مسائل بسیار مهم مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد؛ چراکه بسیاری از مقامات و اندیشمندان معتقدند که انتقال سفارت آمریکا به قدس گام اول معامله قرن بوده و اساساً همین حرکت ایالات متحده موجب شده معامله قرن تا به این حد برای اعراب آسان هضم شود. به نظرم انتقال سفارت آمریکا به قدس را باید یک اقدام استراتژیک از سوی ترامپ دانست که دقیقاً منافع تل‌آویو در آن منظور شده و به نوعی خود را ناجی اسرائیل به دنیا معرفی کرد. ترامپ به دنبال آن بود تا بتواند تعهد خود به رژیم صهیونیستی را به صورت کامل عملیاتی کند و از این طریق لابی یهود در آمریکا را تا بالاترین حد با خود هماهنگ کند.

وی ادامه داد: باید بپذیریم که ترامپ با انتقال سفارت آمریکا به قدس رسماً به داخل و خارج ایالات متحده اعلام می‌کند که «من» تنها رئیس جمهور آمریکا در طول تاریخ این کشور بودم که توانستم دست به چنین کاری بزنم؛ این بدان معناست که او علاوه بر شعار اول آمریکا، به دنبال آن است تا به هر ترتیب که شده نام و اقدام خود را در تاریخ ایالات متحده به عنوان تنها شخصی که جرأت انتقال سفارت آمریکا به قدس را داشته ثبت و ضبط کند. اما به نظرم چندین واقعه باعث شد تا پس از انتقال سفارت آمریکا به قدس، کشورهای منطقه و حتی اروپایی‌ها بیش از حد این موضوع را برجسته نکنند. نخست، واکنش کمرنگ دولت‌های عربی و کشوهای منطقه است که به نوعی نشان می‌دهد آنها بیش از انکه بخواهند موضع قاطع بگیرند، دچار حساسیت فصلی هستند. به عبارتی دیگر آنها یک موضع بسیار کوتاه و کم‌عمق در این رابطه اتخاذ کردند اما پس از مدت کوتاهی شاهد عقب‌نشینی و حتی روزه سکوت آنها در مورد این پرونده بودیم. از این منظر کشورهای عربی با گذشت یکسال از این ماجرا همچنان در موضع سکوت به سر می‌برند.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه مناسبات اقتصادی و سیاسی میان اعراب و اسرائیل یکی از دلایل عدم موضع‌گیری کشورهای عربی به شمار می‌رود،گفت: دلیل دوم این است که اسرائیل در گذشته بسیاری از کشورهای عربی را مانع اقدام خود علیه فلسطین و غیره می‌دید اما حالا اینگونه نیست. من معتقدم که مجموع بده و بستان‌های اقتصادی و اطلاعاتی میان رژیم صهیونیستی و اعراب باعث شده تا مخالفت آنها با اقدام‌های اخیر اسرائیل کم شود و حتی چشم خود رابه تمام تحولات سرزمین‌های اشغالی ببندند. موضوع سوم، سکوت کشورهای اروپایی است. دولت‌های قاره اروپا هم‌اکنون با بسیاری از مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دست به گریبان هستند و توان موضع‌گیری با هزینه‌های زیاد را ندارند. به عنوان نمونه تظاهرات جلیقه زردها در فرانسه یا پرونده برگزیت باعث شده سرشان به مشکلات خود گرم باشد و حتی موضع حقوق‌بشری در این رابطه اخذ  نکنند.

لاسجردی افزود: بدون تردید سکوت اروپایی‌ها در این مورد این موضوع موجب شد تا آمریکایی‌ها به راحتی و چراغ خاموش سناریوی خود علیه فلسطین اشغالی را جلو ببرند. به یاد دارم زمانی که انتقال سفارت آمریکا به قدس صورت گرفت، تعداد بسیار اندکی از کشورهای اروپایی علیه این اقدام موضع گرفتند و صدای اعراب هم چندی بعد خاموش شد. اما دلیل چهارم که بسیار مهم جلوه کرد، تنش میان ایران و آمریکا بر سر مسائل مختلف بود. زمانی که انتقال سفارت به قدس انجام می‌شد آمریکا با ایران وارد چالش‌های مختلف شده بود اما ایالات متحده در آن زمان اولویت خود را بر موضوع دیگری پایه گذاشته بود. از این منظر من معتقدم در فضای تنش‌آلود فعلی اگر قرار باشد معامله قرن پس از ماه رمضان انجام شود بدون تردید آمریکایی‌ها یک سناریوی فریب طرح و اجرا خواهند کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از انتقال سفارت آمریکا به قدس یکسال گذشته اما بدیهی است که اوضاع و احوال منطقه، اسرائیل و حتی اعراب همانند گذشته نیست. این روند به نوعی نشان می‌دهد که اعراب بر سر دو راهی گیر کرده‌اند و نمی‌دانند که آیا باید تمام و کمال از اسرائیل دفاع کنند یا به سمت فلسطین متمایل شوند. من بر این عقیده هستم که لابی‌های پشت پرده به صورت کاملاً دقیق حساسیت موضوع معامله قرن را می‌دانند و تا حدودی اوضاع را فعلاً آرام نگه داشته‌اند. در فاز دیگر باید بگویم که احساس می‌شود اعراب تا حد زیادی نسبت به گذشت دست به عصا راه می‌روند. اوضاع و احوال نشان می‌دهد که اصل معامله قرن و امتیازهای مربوط به آن مورد مناقشه است و به نظرم آمریکا در حالت فعلی در حال آزمایش کردن افکار عمومی است. بنابراین احتمال عقب‌ افتادن معامله قرن وجود دارد.