مطهرنیا در گفتوگو با ایلنا:
پرونده ایران، معاملهقرن و ونزوئلا بخشی از دلایل سفر پمپئو به روسیه/ شاهد تشکیل جریان مشابه تیم ریگان در دهه ۸۰ میلادی هستیم
آمریکا و روسیه در بسیاری از پروندههای جاری در نظم فعلی جهان، منافع دارند اما به دنبال جلوگیری از برخورد منافعشان هستند.
«مهدی مطهرنیا» تحلیلگر مسائل آمریکا در تشریح دلایل و ابعاد خارجی سفر وزیر خارجه آمریکا به روسیه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: سفر «مایک پمپئو» به روسیه در حالی صورت گرفت که بسیاری از رسانهها آن را «سفر غیرمعمول» خواندند اما به نظرم این سفر را نباید غیرمعمول دانست و در نظم کنونی باید آن را معمول دانست. باید توجه داشت که وضعیت کنونی جهان در حال زایش بزرگ تاریخی است و نظم جهانی ایجاب میکند که سفر غیر متداول به صورتی انجام شود که معمول جلوه کند. از این منظر بخش اصلی سفر پمپئو به روسیه را مولفههای مختلفی تشکیل میدهد که تجمیع آنها باعث شده دو قدرت بار دیگر بر سر بسیاری از مسائل با یکدیگر به گفتوگو بپردازند. به عنوان مثال یکی از این پروندهها ونزوئلا است که برای دو طرف اهمیت بسیار زیادی دارد و هر دو طرف در این خصوص مقابل یکدیگر قرار گرفتهاند.
وی ادامه داد: در وضعیت کنونی دو دولت در ونزوئلا مقابل یکدیگر صفآرایی کردهاند که یکی از آنها مورد حمایت مسکو است و دیگری توسط آمریکا راهبری میشود. هر دو دولت توسط بخشی از نظام بینالملل به رسمیت شناخته شدهاند اما بدون تردید نقش اصلی در این پرونده را روسیه و آمریکا خواهند داشت. پرونده دیگر که در این بین مهم جلوه میکند، سوریه است. نزدیک به یک دهه است که این کشور با بحرانهای مختلف دست و پنجه نرم میکند و باز هم روسیه و ایالات متحده بازیگران تقسیم کننده منافع آن خواهند بود. در این مسیر یمن و بحرین برای هر دو طرف مهم است اما بدون تردید اهمیت «پرونده ایران» برای دو طرف بیش از تمامی محورها در وضعیت فعلی خواهد بود. چراکه ایالات متحده معتقد است بحران ایران جزئی از نظم جهانی در شرایط فعلی است و از این جهت معتقد است که با حل و فصل این موضوع می تواند شرق و غرب آسیا را بر اساس سناریوهای خود کنترل کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نباید سفر وزیر خارجه آمریکا را شگفتانگیز توصیف کرد، گفت: اگر به اخبار چند روز گذشته برگردیم به خوبی میبینیم چندی پیش هواپیمای پمپئو یک باره در آسمان ناپدید شد و کمی بعد در عراق به زمین نشست و پس از آن سخن از سفر پمپئو به روسیه و ملاقات وی با پوتین مطرح شد. معتقدم که مولفههای بسیار بزرگی همانند پرونده اوکراین یا کرهشمالی در این بین وجود دارد اما به هر ترتیب نمیتوان این رفت و آمد دیپلماتیک را شگفتانگیز دانست و تنها رویدا غیرمعمول آن دیدار رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا با رئیس جمهوری روسیه است؛ چراکه از منظر دیپلماتیک، توالی و وزن سیاسی دو طرف با یکدیگر برابر نیست و همین موضوع چارچوبهای تعریف شده را به هم میزند. این موضوع نشان میدهد واشنگتن و مسکو در همه مناطق و در همه حالات به دنبال تفاهم معنادار با امتیازهای برابر هستند.
مطهرنیا افزود: آمریکا همچنان در پی نظم بخشیدن به وقایع جهانی در قالب سناریوی تک چند قطبی است که یکی از آنها را میتوان معامله قرن دانست. واقعیت این است که تمام مستندات حکایت از آن دارد که قرار است پس از ماه رمضان این پرونده وارد فاز جدید شود. طبیعی است که اجرایی شدن معامله قرن میتواند زمینه چشمگیری برای انحراف افکار عمومی خلق کند؛ چراکه این موضوع (معامله قرن) اگر عملیاتی شود معضل اسرائیل و اعراب وارد فاز جدید خواهد شد که البته امکان بروز و ظهور تنشهای جدید هم وجود دارد. از این منظر مسکو و واشنگتن به دنبال آن هستند که برای کنترل اوضاع کنار یکدیگر قرار بگیرند. در این میان مطمئناً دومینوی اول رابطه اعراب و اسرائیل خواهد بود و پس از آن ایران به سیبل اهداف تبدیل خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بدون تردید در مورد معامله قرن دو قدرت اصلی به بحث و تبادل نظر خواهند پرداخت؛ چراکه ذات و ماهیت این دو نمایانگر یک قدرت سنتی و قدیمی است که شاید بسیاری فکر کنند در این بین نفوذ بریتانیا تا حد زیادی کاهش پیدا کرده اما واقعیت این است که لندن همچنان نفوذ موثر خود بر تحولات مذکور را دارا است. براین باورم که قبل از انجام معامله بزرگ قرن در روی صحنه، معامله بزرگ در پشت صحنه اتفاق خواهد افتاد. بدون تردید اینکه پمپئو رئیس سابق سازمان سیا بوده بر تمام این معادلات تاثیر دارد و اصالتاً او بازگو کننده نیأت کلیت ایالات متحده است. از این منظر دادهها نشان میدهد که پمپئو به دنبال تشکیل تیم ریگان در دهه ۸۰ میلادی است.