یادداشت/ مرتضی مکی؛
از خیزش تا ریزش، آینده مبهم جلیقه‌زردها!
خشونت جلیقه‌زردها و آنارشیسم ناشی از این خیزش باعث شد تا حامیان نسبی این جریان آن را تنها بگذارند.
«مرتضی مکی» کارشناس مسائل طی یادداشتی برای ایلنا به تشریح دلایل کاهش تعداد جلیقه‌زردها در اعتراض‌های هفتگی پرداخت و معتقد است که آینده این جنبش در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. متن این یادداشت به شرح ذیل از نظر می‌گذرد:
شمار شرکت‌کنندگان در بیست و پنجمین هفته از تظاهرات جلیقه‌زردها کاهش نسبتاً چشمگیری داشت. تا جایی که وزارت کشور فرانسه اعلام کرد ۱۸ هزار و ۹۰۰ نفر به خیابان‌های فرانسه آمدند، در حالیکه این میزان در هفته گذشته بالغ بر ۲۳ هزار و ۶۰۰ نفر بوده است. اینکه چه متغیرهایی در این بین اثرگذار بوده، قطعاً نیاز به تحلیل چند ضلعی در حوزه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دارد اما به نظرم دلیل اول این ریزش، وعده‌هایی است که «امانوئل مکرون» در مورد کاهش مالیات داده است. از سوی دیگر او اعلام کرده که مدرسه نخبگان فرانسه را که هزینه‌های زیادی برای اداره آن خرج شده است، تعطیل می‌کند.
موضوع دوم این است که ۵۰ درصد از مردم فرانسه نسبت به رفتار خشونت‌آمیز جلیقه زردها معترض هستند و ۵۰ درصد دیگر عملکرد آنها را تحسین کرده‌اند و بخشی دیگر با آنها ابراز همدردی کردند که نشان از دو دستگی جامعه فرانسه دارد. مساله سوم که باعث کاهش تعداد شرکت‌کنندگان در اعتراض جلیقه‌زردها شده همراهی جناح راست و چپ افراطی است که همین امر موجب شده انتقادهایی به آنها وارد شود. در اوایل شکل‌گیری جنبش جلیقه‌زردها این احزاب افراطی از جنبش مذکور حمایت می‌کردند اما حالا که به انتخابات پارلمان اروپا نزدیک‌تر می‌شویم، احزاب حامی جلیقه‌زردها برای کسب آراء خود مجبور مجبور به فاصله گرفتن از این جنبش هستند.
احزاب افراطی حتی اگر با دولت فرانسه هم مخالف باشند به هیچ وجه حاظر نیستند خود را همسو با تخریب اموال و اماکن عمومی توسط جلیقه‌زردها به دنیا و سایر کشورهای اروپایی معرفی کنند؛ در اینجا ما شاهد تضاد در تبلیغات و حمایت انها از جلیقه‌زردها در گذشته هستیم. چراکه نمی‌توانند خود را حامی خشونت جلوه دهند و اساساً چهره و متافعشان به خطر می‌افتد. دلیل چهارم، شکاف سیاسی و اجتماعی بسیار قوی است که در جامعه فرانسه پدید آمده و موجب ریزش در جلیقه‌زردها شده. اما مساله پنجم که به نظرم بسیار مهم و حیاتی است، عدم رهبری واحد و فقدان گفتمان مشخص در این جریان است.
واقعیت این است که جلیقه‌زردها از داخل فضای مجازی به خیابان‌ها کشیده شدند و اجزای آن را حاشیه‌نشین‌های فرانسه و خصوصاً پاریس تشکیل دادند که هیچ درک و فهم دقیقی از سیاست نداشتند؛ همین موضوع موجب شد تا آنها دست به خشونت بزنند. در این راستا احزاب و سندیکاها از این جریان حمایت کردند این روند منسجم نبود. چراکه آنها هم نمی‌خواستند برچسب حمایت از قتل و خشونت را بر پیشانی خود ببینند و طبیعی است که هیچ مسئولیتی به عهده نمی‌گیرند. با همه این تفاسیر مسائل دیگری می‌تواند در این بین وجود داشته باشد اما آنچه مشخص خواهد بود، چشم‌انداز خاکستری و ابهام‌های موجود در آینده این جریان است. چراکه آینده اتحادیه اروپا هم کاملاً مبهم جلوه می‌کند!
