زرگر در گفتوگو با ایلنا:
سفیر جدید عربستان، مهره تزئین ویترین خارجی ریاض/ بنسلمان به دنبال بازسازی و تطهیر سیاست خارجی سعودیها
انتخاب یک زن آن هم از درون خاندان رئیس سابق دستگاه اطلاعات را نباید چرخش نگاه ولیعهد دانست بلکه او در حال پیادهسازی تاکتیک جدید است.
«علیاصغر زرگر» تحلیلگر مسائل بینالملل در تشریح دلایل و ابعاد انتصاب سفیر جدید عربستان در آمریکا در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: انتصاب شاهزاده «ریما بنت بندر آل سعود» به عنوان سفیر جدید عربستان در آمریکا را باید از دو جهت مورد بررسی قرار داد؛ چراکه بخش عمده این مساله جنبه خارجی دارد و مابقی آن را باید از داخل ریاض مورد تحلیل قرار داد. در تحلیل ابعاد خارجی این موضوع که مستقیماً به سیاست خارجی عربستان مربوط میشود باید به این نکته توجه داشت که شواهد و قرائن نشان از آن دارد که ولیعهد سعودی به دنبال آن است تا بتواند فصل جدیدی از روابط را با ایالات متحده و به خصوص شخص ترامپ آغاز کند؛ به گونهای که اخیراً مذاکرات پشتپرده ترامپ و بنسلمان در مورد اعطاء تکنولوژی هستهای به ریاض فاش شده و حتی بحث نوسازی ساختار نظامی و تسلیحاتی این کشور توسط واشنگتن مطرح شده است.
وی ادامه داد: یکی از نمونههای دیگر این موضوع را باید انتشار اخبار محدود در مورد تاسیس کارخانه تولید موشکهای کروز در صحرای عربستان دانست که مجموع این موضوعات نشان از آن دارد که ولیعهد عربستان پس از پرونده قتل جمال خاشقجی به دنبال تطمیع ایالات متحده است و البته در این بین اسنادی وجود دارد که دولت ترامپ برای کم شدن بار فشار بر بنسلمان مشاورههای مختلفی را به وی اعطاء کرده است. به عنوان مثال انتصاب دختر بندر بن سلطان به عنوان سفیر جدید عربستان در آمریکا یکی از همین موضوعات است که نشان میدهد آمریکاییها تا حدودی برای تطهیر چهره ولیعهد عربستان دست به کار شدهاند. باید بپذیریم که سفیر جدید ریاض در واشنگتن یک «مهره خودی» در ساختار سیاسی و حاکمیتی عربستان به حساب میآید و همین موضوع این پیام را مخابره میکند که آمریکاییها برای فراموش شدن پرونده خاشقجی به ریاض درخواست دادهاند تا برادر ولیعهد به کشور خود بازگردد و جایگزین آن هم شخصی انتخاب شود که بتواند وجه سیاسی عربستان را تطهیر کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه انتصاب یک زن به عنوان سفیر عربستان در آمریکا حامل پیامهای نمایشی زیادی خواهد بود، گفت: دادهها حکایت از آن دارد که برادر ولیعهد عربستان که به عنوان سفیر این کشور در آمریکا مشغول کار بوده، در مورد پرونده خاشقجی همکاری لازم را با دستگاههای اطلاعاتی، امنیتی و قضایی نداشته است و از این منظر برای پوشش این افتضاح، انتخاب یک زن بهترین راه برای تغییر جو روانی نسبت به این پرونده و شخص ولیعهد عربستان است. برادر بن سلمان بدون تردید سیاستهای خاص خود را در این مدت اعمال کرده و به دلیل مسائل جنسیتی از میزان نفوذ بیشتری نسبت به دختر بندر بن سلطان برخوردار بود اما انتخاب یک زن به راحتی میتواند افسار اداره سفارت عربستان در آمریکا را به دست ولیعهد بدهد. آنچه در این بین مطرح است این خواهد بود که بنسلمان تا زمانی که سفیر جدید عربستان در آمریکا با ساز وکارهای مربوطه آشنا شود، هدایت امور را از راه دور در دست خواهد گرفت تا بتواند پروژههای مورد نظر را با ترامپ جلو ببرد.
زرگر افزود: متغیرهای فعلی نشان میهد که او خواهان به دست گرفتن مجدد سیاست خارجی عربستان (حداقل در کوتاه مدت) است و از سوی دیگر برای تطهیر چهره خود پس از پرونده خاشقجی باید «پدیدههای مقطعی سیاسی» مانند انتصاب یک زن به عنوان سفیر عربستان در آمریکا را خلق کند. حتی در این راستا او چندین سفر خارجی به هند و پاکستان و سایر کشورها انجام خواهد داد تا به دنیا بفهماند عربستان در حال دگرگونی خارجی است. در این بین ترامپ بر اساس مراودات اقتصادی که با ریاض دارد، بیش از این حد اجازه فاش شدن اسناد علیه و ولیعهد عربستان را نخواهد داد و همین موضوع نشان میدهد که «ریما بنت بندر آل سعود» هم یک مهره سفارشی برای تزئین ویترین خارجی عربستان به شمار میرود.
وی در پایان تصریح کرد: بسیاری از تحلیلگران و ناظران بینالمللی معتقدند که انتصاب دختر بندر بن سلطان به دلیل اینکه وی از سیاستمداران نسل گذشته و کهنهکار عربستان به شمار میرود، نوعی چرخش و سر به زیر شدن بنسلمان را به نمایش میگذارد؛ اما بنده معتقدم که این تحلیل غلط است. انتخاب نفرها در عربستان سعودی برای تصدی پستهای مختلف، اساساً به اعتبار پدر و مادر آنها صورت میگیرد و این سنت دهههای زیادی در این کشور به اجرا درآمده و ادامه خواهد داشت. از این منظر سفیر جدید عربستان در آمریکا هم مشمول همین فرآیند شده اما باید توجه داشت که به دلیل جنسیت او، بیش از سایر گزینههای مورد نظر شخص ولیعهد بوده است. بنابراین نمیتوانم بگویم که انتخاب دخترِ شخصی که روزی خودش سفیر عربستان در آمریکا بوده و سالها رئیس دستگاه اطلاعاتی ریاض به حساب میآید، یک چرخش فاحش در مدل کشورداری و سیاست خارجی است؛ بلکه این انتخاب بنسلمان را تاکتیک جدید برای نیل به اهدافش قلمداد میکنم.