افشار سلیمانی در گفتوگو با ایلنا:
منطقه امن سوریه تنها به ترکیه و آمریکا محدود نمیشود/ آنکارا فاقد توان سیاسی و اقتصادی برای حمله به کردها است
آمریکا و ترکیه بر سر مساله کردها به توافق نسبی رسیدهاند اما باید توجه داشت که تهدید آنکارا توسط رئیسجمهوری آمریکا برای حفظ کردهای سوریه حاوی پیامهای گوناگون است.
«افشار سلیمانی» تحلیلگر مسائل بینالملل در تشریح ابعاد و دلایل طرح آمریکا برای احداث منطقه امن در شمال سوریه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اعلام تشکیل و احداث منطقه امن در شمال سوریه به گفتوگوی تلفنی روسای جمهور آمریکا و ترکیه برمیگردد و نگرانی آنها این است که پس از خروج نظامیان ایالات متحده از سوریه هیچ حادثه مخاطرهآمیزی کردها و امنیت ترکیه را تهدید نکند. به عبارتی دیگر آمریکا با تاسیس منطقه امن (حائل) به دنبال آن است تا حیات کردهای تحت حمایت خود را در قبال هرگونه ماجراجویی ترکیه تضمین کند و از سوی دیگر آنکارا نگران آن است که آیا با خروج نیروهای آمریکا امنیت ملیاش تهدید خواهد شد یا خیر؟ از این منظر گفتوگوی ترامپ و اردوغان به بررسی این موضوعات مربوط میشود.
وی ادامه داد: ریشه نگرانی ترکیه به سالها پیش بر میگردد و آنها معتقدند که کردهای مسلح سوریه (مانند ی.پ.گ، پ.ی.د و سایر جریانهای مسلح کردی) با پ.ک.ک در ارتباط هستند و حتی به سوابق نبرد کوبانی اشاره میکنند. از این منظر، آنکارا معتقد است که حلقه نظامی کردهای سوریه باید مورد هدف قرار بگیرد تا شاهد به وجود آمدن منطقه مستقل کردی در مرزهای مشترک ترکیه با سوریه نباشند. این رویکرد آنکارا به راهبرد کردها برای دسترسی به دریای مدیترانه بر میگردد؛ از زمان همهپرسی اقلیم کردستان عراق تا به امروز کردهای عراق و سوریه به دنبال آن بودهاند که منطقه کردی در شمال دو کشور ایجاد کنند و از این منظر ترکیه نگران آن است که امنیت ملی این کشور مورد هجمه واقع شود. چراکه دولت ترکیه معتقد است اگر در شمال سوریه منطقه کردی مستقل ایجاد شود، طیف زیادی از شهروندان کردتبار این کشور خواهان استقلال خواهند بود و بحران دیگری خلق خواهد شد.
این دیپلمات پیشین کشورمان با انتقاد از سیاستهای داخلی و خارجی ترکیه علیه کردها، گفت: دولت ترکیه و خصوصاً حزب عدالت و توسعه از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ توانست کارهای خوبی در سراسر ترکیه صورت بدهد اما از سال ۲۰۱۳ تاکنون که اردوغان زمام امور را در دست دارد، شاهد آن هستیم که وی دچار اشتباههای زیادی شده است. بخشی از این اشتباه به پرونده ورود نظامی و سیاسی ترکیه در سوریه بر میگردد و بخش دیگر از آن، به هدف قرار دادن کردهای سوریه در دستور کار دولت برمیگردد. طبیعی است که کردهای ترکیه با کردهای سوریه دارای قرابتهای قومی و ایدئولوژیک هستند و از اینرو شاهد ان بودیم که جناح سیاسی متعلق به کردهای ترکیه هم به مخالفت با اردوغان برخاستند و نتیجه این شد که «صلاحالدین دمیرتاش» رهبر حزب دموکراتیک خلقها (HDP) توسط دولت اردوغان به زندان انداخته شد. اینها بخشی از خروجی سیاستهای غیر اصولی اردوغان در مورد سوریه است.
وی افزود: ترکیه بر اساس قوانین بینالمللی و با برجسته کردن تهدید کردها برای امنیت ملی کشورش توانست ارتش کشورش را در مرز مشترک با سوریه مستقر کند اما متاسفانه دیده شد که نظامیان این کشور بدون هماهنگی با دولت سوریه وارد شهرهای منبج، جرابلس و غیره شدند؛ در حالی که این اقدام در زمره تجاوز به خاک کشور دیگر محسوب میشود و فاقد وجاهت قانون و بینالمللی است. در این بین ترامپ اخیراً ترکیه را تهدید کرده که اگر آسیبی به کردهای سوریه وارد شود اقتصاد آن توسط واشنگتن مورد هجمه قرار خواهد گرفت؛ در اینجا باید به این نکته توجه داشته باشیم که ترکیه همچنان ضربه به امنیت ملی کشورش از سوی کردها را بهانهای برای حضور در سوریه قرار داده اما به نظر میرسد که آمریکا در مورد اقدام علیه آنکارا بسیار جدی است و از این منظر حمله ترکیه به کردهای سوریه را نمیتوان چندان جدی گرفت. البته باید توجه داشت که روابط آنکارا و واشنگتن تنها تابع مسائل سوریه نیست بلکه موضوعهای دیگر در این میان باعث میشود تا روابط دو طرف به صورت کامل تحت الشعاع قرار نگیرد.
سلیمانی در پایان تصریح کرد: بدون تردید خروج ترکیه از ناتو توازن قدرت در منطقه را به هم میزند و ایالات متحده نمیخواهد در وضعیت کنونی وزن ژئوپلیتیک منطقه به هم بخورد اما آنچه که در حوزه میدان و پشت میز مشخص است این خواهد بود که موضوع احداث منطقه حائل و امن در شمال سوریه تنها دو بازیگر اصلی (آمریکا و ترکیه) ندارد بلکه متغیرهایی مانند کردهای سوریه، دولت سوریه و روسیه هم در این بین حضور دارند و حرف آنها هم باید شنیده شود. در این بین باید توجه داشته باشیم ترکیه در آستانه انتخابات شهرداریها قرار دارد و اگر اردوغان بیش از حد با آمریکا وارد چالش سیاسی شود، بدون تردید آراء حزب عدالت و توسعه کاهش پیدا خواهد کرد. از جهتی دیگر کردهای سوریه هیچگاه به دنبال حمله به خاک سوریه نبودهاند بلکه حیات و استقلال خود را طلب میکنند؛ بنابراین به نظر نمیرسد که دولت ترکیه در وضعیت فعلی توان پرداخت هزینههای سیاسی و اقتصادی برای مقابله و محاصره کردهای سوریه را داشته باشد.