دلایل بازگشایی سفارتخانه امارات و بحرین در دمشق/ سناریوی عربستان برای بازسازی سوریه

«رضا میرابیان» تحلیلگر مسائل کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در تحلیل دلایل بازگشایی مجدد سفارت بحرین و امارات متحده عربی در سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: مبداء بازگشایی مجدد سفارت بحرین و امارت در دمشق را باید تحولات میدانی و سیاسی سوریه دانست و بدون شک جابجایی‌ها در زمین بازی این کشور یکی از دلایل اصلی برای تغییر سیاست کشورهای عربی منطقه در مواجهه با سوریه خواهد بود. در این بین عنصر دیگری که بر تصمیم کشورهایی مانند بحرین و امارات تاثیرگذار بود و آنها را به سمت برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با دولت سوریه سوق داد، اظهارات توئیتری «دونالد ترامپ» در مورد خروج نظامیان این کشور از خاک سوریه بود. زمانی که رئیس جمهوری ایالات متحده اعلام می‌کند که «آمریکا پلیس منطقه نیست» نشان می‌دهد که ترامپ بر اساس نگاه تجاری خود حاضر به صرف هزینه‌ در سوریه نیست.

وی ادامه داد: طبیعی است که بخشی از اظهارات و نوع نگاه ترامپ در مورد خروج آمریکا از سوریه به عدم ادامه حمایت ایالات متحده از دولت‌های حاشیه خلیج‌فارس اشاره می‌کند. ترامپ به دنبال آن است تا به هر طریقی که شده به اعراب منطقه بفهماند که اگر خواهان جلب حمایت‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و حتی پشتیبانی دیپلماتیک واشنگتن در سازمان ملل هستند، باید هزینه آن را به صورت نقدی پرداخت کنند. از این منظر کشورهای منطقه که طی هفت سال اخیر از هیچ حمایت مخرب برای سرنگونی دولت سوریه دریغ نکردند برای حفظ ظاهر هم که شده اقدام به برقراری ارتباط با دمشق کردند. به نظرم آنها به این مفهوم دست پیدا کرده‌اند که سیاست‌های اتخاذی علیه دولت و مردم سوریه نتیجه نخواهد داشت و بهتر است که سناریوی خود را به سمت برقراری روابط هدایت کنند.

این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: عده‌ای معتقدند که خروج ایالات متحده از سوریه و احتمالاً خروج از افغانستان فرصتی برای عربستان و امارات فراهم خواهد کرد تا آنها بتوانند در این دو پرونده کنشگری لازم بر اساس منافع خود را داشته باشند. به نظرم این برآورد تا حدودی درست است؛ عربستان از قدیم الایام در پرونده افغانستان نقش داشته و حالا به دنبال احیاء دوباره نقش خود است اما اینکه آنها بخواهند با جابجایی مهره‌ها در پرونه سوریه و افغانستان اقدام به تهدیدسازی علیه ایران کنند، تحلیل نادرستی است.

وی افزود: برای اثبات این ادعا باید نگاهی به پرونده عراق داشته باشیم؛ پس از آنکه ۱۰ سال از اشغال بغداد توسط ایالات متحده گذشت، شاهد هیچ تحرک سیاسی و دیپلماتیک از جانب عربستان و هم‌پیمانان آن نبودیم. ریاض در آن زمان معتقد بود که حکومت عراق به دست شیعیان این کشور افتاده و همین موضوع را بهانه‌ای برای شیطنت‌های خود کرد و تا سالیان سال روابطش با عراق را قطع کرده بود. در نهایت شاهد آن بودیم که سعودی‌ها در سیاست‌های خود در قبال عراق با بن‌بست روبه‌رو شدند و در نهایت اقدام به از سرگیری روابط با عراق کردند. همین مدل را در مورد سوریه مشاهده می‌کنیم و به این نتیجه می‌رسیم که مشکل اعراب منطقه و به خصوص مقام‌های عربستان سعودی، عدم در اختیار داشتن برآورد صحیح از اوضاع و احوال منطقه و جهان است.

میرابیان در پایان خاطرنشان کرد: برخی داده‌ها نشان می‌دهد که امارات به طرفیت از عربستان اقدام به بازگشایی سفارتش در دمشق کرده است و در همین راستا اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد ریاض و ابوظبی در بازسازی سوریه مشارکت خواهند داشت. در این میان دونالد ترامپ چندی پیش اعلام کرده بود که عربستان قول داده تا در بازسازی سوریه فعال شود و سعودی‌ها در پاسخ به رئیس‌جمهوری ایالات متحده اعلام کردند که مشارکت در بازسازی سوریه به هماهنگ شدن سیاست دمشق با ریاض منوط است. کمی بعد دولت سوریه رسماً اعلام کرد که این کشور سیاست مستقل بر پایه منافع ملی خود را دنبال می‌‎کند و از این منظر بحث مشارکت عربستان و امارات در بازسازی سوریه همچنان نامشخص است.