هانی‌زاده در گفت‌وگو ایلنا:
ماجراجویی و رشوه‌های سیاسی دلیل کسری بودجه عربستان/ ریاض به دنبال فروش سهام خود در آرامکو و وال استریت است
پادشاه سعودی از وضعیت اقتصادی و تاثیر آن بر خیزش‌های مردمی هراس دارد و احتمالاً شاهد واریز مبالغ چشمگیر به حساب مردم عربستان خواهیم بود.
«حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل کشورهای عربی در تشریح دلایل کسری بودجه عربستان و تاثیر آن بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بودجه سال ۲۰۱۹ عربستان سعودی توسط پادشاه این کشور تصویب شده و به امضاء رسید که بر اساس داده‌های موجود رقمی بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار کسری دارد. این کسری متوجه بودجه جاری عربستان است اما نکته مهم این خواهد بود که عربستان از دو سال گذشته تاکنون در حوزه عمرانی با کسری بودجه معادل ۱۳۵ میلیارد دلار روبه‌رو است و تمام طرح‌های عمرانی به دلیل کسری بودجه از اواخر سال ۲۰۱۵ تاکنون متوقف شده است. کاهش قیمت نفت و ماجراجویی ولیعهد این کشور در منطقه و فرامنطقه که موجب لشکرکشی به یمن و کنشگری مخرب در سایر کشورها شده، دلیل دیگر این کسری بودجه است.
وی ادامه داد: سیاست‌های سعودی و ولیعهد عربستان باعث شد تا ضربه مهلکی به بدنه اقتصادی این کشور وارد شود و به عنوان مثال ریاض طی هفت سال جنگ سوریه رقمی بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار به جریان‌ها و گروه‌های تروریستی کمک کرد تا بتواند نظام سوریه را ساقط کند و نهایتاً عراق را تحت فشار قرار دهد که تمامی این پروژه‌ها با شکست روبه‌رو شد. یکی دیگر از مسائلی که باعث کسری بودجه عربستان شده و کمتر به آن اشاره می‌شود، دادن رشوه‌های سنگین به نهادهای بین‌المللی مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل و رسانه‌های غربی است. ریاض از گذشته بر این عقیده بوده که هر طور که می‌خواهد عمل می‌کند و زمانی که وجهه آن مخدوش شد، با پرداخت مبالغ هنگفت چهره خود را تطهیر می‌کند. نمونه اخیر این رفتار را در پرونده قتل جمال خاشقجی (روزنامه‌نگار منتقد سعودی) و همچنین صرف هزینه‌های هنگفت برای ضربه زدن و ایجاد هجمه علیه قطر و ایران شاهد بودیم.
این پژوهشگر مسائل منطقه با بیان اینکه خریدهای تسلیحاتی یکی دیگر از دلایل کسری بودجه عربستان است، گفت: عربستان در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ چیزی حدود ۱۳۵ میلیارد دلار کسری بودجه داشت و یکی از دلایل آن انعقاد قراردهای تسلیحاتی بسیار سنگین با آمریکا، بریتانیا، فرانسه و حتی اسرائیل است. به گونه‌ای که ریاض در صدد خریداری سامانه پدافندی مشابه گنبد آهنین اسرائیل از این رژیم است و مبالغ آن به صورت پنهان و به دور از مانور رسانه‌ای به حساب تل‌آویو واریز شده است. در این راستا بسیاری معتقدند که در آینده شاهد خیزش و اعتراض‌های مردمی در عربستان خواهیم بود اما باید توجه کرد که این اعتراض‌ها در سال‌های اخیر به صورت پنهان انجام شده اما به دلیل بایکوت رسانه‌ای، خبری از این وقایع به بیرون درز نکرده است.
وی افزود: فضای رسانه‌ای و اجتماعی در عربستان به حدی بسته است که حتی امکان ارسال یک تصویر توسط تلفن‌های همراه به بیرون از این کشور وجود ندارد و همین موضوع باعث حصر رسانه‌ای شهروندان شده است. از سوی دیگر، حاکمیت عربستان بدون هیچ مماشاتی اقدام به حذف مخالفان و اعدام آنها در زندان یا ملاء عام می‌کند. این روند موجب ایجاد رعب و وحشت میان مردم شده و کوچک‌ترین شعار علیه آل‌سعود می‌تواند مجازات اعدام را برای معترضان رقم بزند. لذا به نظر نمی‌رسد که در آینده نزدیک شاهد خیزش‌های مردمی در خاک عربستان باشیم و حتی احتمال تزریق مُسکن‌های مالی بر پیکره اقتصادی عربستان وجود دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سعودی‌ها در ادوار گذشته تاکنون از ابزارهای گوناگون به عنوان تسکین دهنده‌های مقطعی استفاده می‌کردند تا بتوانند به صورت کوتاه‌مدت مانع اعتراض‌ها و خیزش‌های اجتماعی با بسترهای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و حقوق بشری شوند. به عنوان مثال زمانی که مشکل اقتصادی باعث نارضایتی مردم می‌شود و دستگاه‌های امنیتی از این موضوع با خبر می‌شوند، بلافاصله شاهد آن هستیم که پادشاه عربستان برای آرام کردن اوضاع و جلوگیری از هرگونه اعتراض دستور واریز مبالغ قابل توجه به حساب شهروندان را صادر می‌کند. در این میان به تازگی بحث فروش سهام کمپانی نفتی آرامکو (شرکت عربستانی – آمریکایی) از سوی حاکمیت عربستان مطرح شد که موجب ناراحتی ایالات متحده شده است. حتی اسنادی مبنی بر آغاز فروش سهام عربستان در وال استریت وجود دارد که وخامت وضعیت اقتصادی سعودی‌ها را به تصویر می‌کشد.
