پژوهشگر اقتصادی لبنانی در گفت‌وگو با ایلنا:
تحریم علیه ایران دستاویزی کلیشه‌ای با نتایج معکوس است/ قدرت تهران در تحمل‌پذیری محدودیت‌ها، واشنگتن را ناکام می‌گذارد
کارشناس اقتصادی لبنانی گفت: یکی از برجسته‌ترین نتایجی که می‌توان به آن اشاره کرد، قدرت ایران در تحمل‌پذیری تحریم‌ها است که اهداف آمریکا را ناکام می‌گذارد، زیرا آمریکا فضایی بیشتر از گذشته برای مانور دادن علیه ایران در اختیار ندارد و هر آنچه را که می‌توانست، انجام داده است.
«محمد حیدر» پژوهشگر مسائل اقتصادی و سیاسی لبنانی، به عنوان استاد دانشگاه و مشاور مالی در انگلیس فعالیت می‌کند.
وی در تحلیل ابعاد و پیامدهای اقتصادی- سیاسی تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران به خبرنگار ایلنا گفت: شاید این برای اولین بار در تاریخ آمریکا و روابط دیپلماسی در عرصه بین‌المللی است که شاهد چنین نقض آشکار و صریح قوانین بین‌المللی و مفاد آن هستیم تا جایی که کشوری که عضو سازمان ملل است، یک توافق بین‌المللی را نقض کرده و پس از آن نیز تلاش می‌کند بر کشوری که به قانون بین‌المللی و منشورهای آن پایبند بوده است، تحریم اعمال کند اما به رغم این موضوع، آمریکا به عادت مألوف خود، با نادیده گرفتن این قوانین و نقض آنها به صورت یکجانبه ار این توافق خارج شد.
این کارشناس امور اقتصادی و سیاسی گفت: این در حالی است که کشورهای دیگر در صف ایران ایستاده و رفتار بی‌شرمانه آمریکا در خروج از توافق بین‌المللی تحت نظر شورای امنیت و برخی دیگر از نهادهای بین‌المللی متخصص در این زمینه مانند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که گزارش‌های دوره‌ای و بازدیدهای منظم از برخی سایت‌های ایرانی داشته‌اند، را رد کرده‌اند.
رفتار آمریکا مغایر با عرف جهانی است
وی در ادامه گفت: رفتار آمریکا در سطح بین‌المللی نامناسب و ناسازگار با عرف جهانی است. این کشور از پیمان‌های بسیاری در زمینه محیط زیست مانند توافق پاریس و توافق هسته‌ای با ایران و به دنبال آن نیز از پیمان موشک‌های ضد بالستیک با روسیه خارج شد.
حیدر در ادامه افزود: چنین رفتارهای نامناسب آمریکا که از نظر بسیاری از کشورهای بزرگ جهان مردود است، در باب اعمال تحریم‌ها علیه ایران نیز به دلایل بی‌شماری از جمله ایجاد آشوب و نابسامانی در بازار نفت و افزایش ناامنی در منطقه خاورمیانه و به ویژه کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز پذیرفتنی نیست. علاوه بر این نیز باعث افزایش بحران بین کشورهای منطقه به ویژه کشورهای نفت‌خیز خواهد شد.
وی تصریح کرد: کشورهای اروپائی، روسیه، چین، هند و ترکیه این تحریم‌ها را بسیار ظالمانه و غیر قانونی علیه ایران می‌دانند که قانون بین‌المللی را نقض کرده و در راستای منافع کشورهای استعمارگر است، همان گونه که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه نیز در یکی از سخنرانی‌های خود تأکید کرد که به این تحریم‌ها پایبند نخواهد بود. بنابراین از مواضع بسیاری از کشورها چنین بر می‌آید که این تحریم‌ها ظالمانه و غیر قانونی بوده و هیچ سنخیتی با سنت‌ها و قوانین بین‌المللی ندارند.
آمریکا فضایی بیشتر از گذشته برای مانور دادن علیه ایران در اختیار ندارد
وی در پاسخ به این پرسش که کدام یک از طرفین زیان بیشتری خواهد دید، گفت: بهتر است بگوییم کدام یک سود بیشتری می‌برد که پاسخ آن خود دال بر میزان خسارت و زیانی است که در آینده به بار خواهد آمد. شاید یکی از برجسته‌ترین نتایجی که می‌توان به آن اشاره کرد، قدرت ایران در تحمل‌پذیری تحریم‌ها است که اهداف آمریکا را ناکام می‌گذارد، زیرا آمریکا فضایی بیشتر از گذشته برای مانور دادن علیه ایران در اختیار ندارد و هر آنچه را که می‌توانست، انجام داده است. اکنون نیز هیچ دستاوردی علیه ایران در زمینه نفت نمی‌تواند کسب کند، زیرا با توجه به اهمیت این بخش، برای تمام کشورهای جهان، نتایج معکوس این تحریم‌ها بر جهان به طور کلی و بر تمام کشورهای منطقه به طور خاص بازتاب خواهد یافت.
این کارشناس اقتصادی افزود: بنابراین نتیجه تلاش‌های بی‌وقفه «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا، اعمال فشار بر کشورهای وارد کننده نفت و مشتقات نفتی و همچنین گاز از ایران است. چنانچه بسیاری از این کشورها با توجه به حیاتی بودن واردات این مواد به ویژه گاز برای مردم خود از هم‌نوا شدن با درخواست‌های نامطلوب آمریکا امتناع کرده‌اند.
تهدید نفتی امریکا نوعی قلدرمآبی تجاری است
وی درباره میزان تاثیر تحریم‌های آمریکا بر بازار جهانی نفت گفت: ایران کاملا صریح و شفاف اعلام کرد که بدون شک هر نوع تلاشی برای توقف جریان صادرات نفت ایران پیامدهای منفی بر کشورهای منطقه بلکه حتی بر تمام کشورهای جهان خواهد داشت. این کشور همچنین بر این نکته تأکید کرده است که در صورت عدم امکان صدور نفت ایران، هیچ یک از کشورهای منطقه نیز اجازه صادرات نفت نخواهد یافت و در صورت تلاش آمریکا و کشورهای دیگر برای توقف صادرات نفت ایران به هر شکلی که باشد، بسته شدن تنگه هرمز یکی از راهکارهای پیش رو خواهد بود. ملاحظه می‌شود که تهدید آمریکا علیه برخی کشورها در زمینه خرید نفت از ایران پدیده‌ای بسیار خطرناک و بی‌سابقه در بازارهای تجاری و به نوعی قلدر مآبی تجاری است که نظر می‌رسد آمریکا بدان معتاد شده است. بلکه حتی می‌توان گفت این نوع رفتار آمریکا به شیوه دزدان دریایی است که جهان را به سمت بی‌ثباتی و هرج و مرج در بازارهای جهانی سوق می‌دهد.
حیدر در ادامه تأکید کرد که تلاش‌های آمریکا و تدوام چنین روشی، نشان‌دهنده آن است که این کشور هیچ احترامی به جامعه جهانی و توانائی‌های آن نمی‌گذارد، بلکه سوء استفاده از اقتصاد جهانی به شمار می‌آید که نتیجه آن نارضایتی کشورهای اروپائی و آسیایی است.
وی گفت: رهآورد این روش‌ها برای آمریکا امنیت و اعتماد سازی در عرصه بین‌المللی نخواهد بود زیرا آتش جنگ اقتصادی و نفتی را شعله‌ور خواهد کرد که هیچ برنده‌ای نخواهد داشت بلکه حتی خسارتی عمیق و زیان بارتر برای مصرف‌کنندگان جهانی نفت به بار خواهد آورد و با افزایش قیمت این ماده به بالاترین سطح ممکن اجازه رشد اقتصادی در بسیاری از کشورها را نخواهد داد و با این روند، هر شهروند عادی در جای جای این جهان باید تاوان آن را بپردازد.
حیدر در خصوص تاثیر تحریم‌ها بر شرایط اقتصادی و سیاسی منطقه گفت: کاملا بدیهی است که تاثیر رفتارهای استعمارگرانه و قلدرمآبانه اقتصادی آمریکا موضوعی است که دیگر خوشایند بسیاری از کشورهای جهان نیست بلکه مواضع نادرست ترامپ و تهدید به اهمیت شخص او موجب بی‌ثباتی در بازارهای جهانی و در برخی موارد عقب‌نشینی آنها شده است.
وی تأکید کرد که اگر ترامپ و دولتش همین روش را در ادامه نیز در پیش گیرند، احتمالا نتایج بسیار وخیمی را برای آمریکا رقم خواهد زد و عامل اصلی بی‌اعتمادی به ترامپ و ناکامی او در دستیابی به اهدافش خواهد شد. باید گفت که ناامیدی تنها بهره آمریکا نخواهد بود بلکه با واکنش معکوس بسیاری از کشورها نسبت به خطرهای آمریکا به ویژه کشورهای اروپائی، چین، روسیه، کره‌جنوبی و کشورهای آمریکای جنوبی و حتی کانادا روبه‌رو خواهد شد.
وی تصریح کرد: در حقیقت کشورهای مذکور با موضع گیری در جبهه مقابل آمریکا به نوعی با رفتارها و اقدامات واشنگتن به مقابله برخاسته‌اند. کشورهای اروپائی در حال حاضر در حال آماده‌سازی مکانیزم مالی ویژه‌ای هستند که از سیطره آمریکا دور است. این مکانیزم جایگزین نظام سوئیفت تحت کنترل آمریکا بوده و سیستم انتقال در شبکه پولی را تسهیل می‌کند، همچنین قدرت یورو را برای غلبه بر دلار تقویت می‌کند، زیرا دلار در اروپا ارز ثانویه است همان گونه که یورو در آمریکا ثانویه است. در حقیقت مکانیزم مالی اروپا سازوکاری برای ایمن سازی و قدرتمند کردن اقتصاد این قاره به دور از هیمنه آمریکا است.
حیدر افزود: اگر ترامپ در جنگ اقتصادی علیه ایران با شکست مواجه شود، با توجه به اینکه این جنگ نمونه‌ای از جنگ‌های وی علیه کشورهایی است که در صف او قرار نمی‌گیرند، باید گفت که این شکست سرآغاز شکست او در مقابله با تحریم‌های احتمالی کشورهای قدرتمند دیگر علیه واشنگتن است. اگر آمریکا آماده شکست در جنگ اقتصادی و مالی با ایران باشد، نباید اعلام کند که این جنگ علیه تمام کشورها از جمله فرانسه و آلمان و روسیه و هند و .. است که به ایران کمک می‌کنند. این مرحله بسیار دشوار است و به نظر می‌رسد که آمریکا با درک توان ایران در مقابله با این تحریم‌ها و ایجاد مانورهای جنگی در خلیج فارس به حساسیت و اهمیت موضوع پی برده است.
گفت‌وگو: سمیه ماستری فراهانی
